Nekazaritzari lotutako ikasketak amaitu zituenean argi zuen Haizea Bengoetxea Andikoetxeak lurrari lotutako proiekturen batean egin nahi zuela lan. 2011n, egun Olatxuko Laboreak denaren lehen pausoak eman zituen Arrietako (Bizkaia) aiton-amonen Olatxu baserrira mugitu zenean. “Nekazaritzatik bizi nahi nuen, baina baserria lehenago ezagututa. Hor hasi nintzen soroarekin lanean eta kontserben mundua ezagutzen eta ikasten”, azaldu du. Egun jada finkatuta dagoen proiektua da Olatxuko Laboreak: fruitu eta barazki marmelada, krema eta pateen ekoizpenean dihardute jo eta su.
Txikitasunari eutsiz hazi den proiektua
Olatxu baserrian egin zituzten lehen bi urteak proiektuko bi kideek, baina nekazaritzara lehen hurbiltze hori eta gero Arrietako beste baserri batera mugitzea erabaki zuten. “Baserri honetara etorri ginenean obradorea jarri genuen eta Olatxuko Laboreak proiektuari buelta batzuk ematen hasi ginen”, dio Bengoetxeak.
Hasieratik eredu agroekologikoaren aldeko apustua egin dute, nekazaritzatik bizi ahal izateko bide bakarra horixe dela konbentzituta. “Aiton-amonek hein handi batean ekoizpen modu agroekologikoak erabiltzen zituzten arren, beste zenbait kontutan ez zuten bat egiten nire moduekin”. Bere saila ekoizten hasi zen orduan, aiton-amonengandik jasotako jakintzak eta liburu nahiz formakuntzetatik ikasitakoak uztartuz. Orain, proiektuan jauzi berria eman nahi izan dute Fikan (Bizkaia) lursail berria erosiz: frutarbolak eta negutegiak dituzte bertan, eta baserri berriaren lehen hormak ere sortze prozesuan dira jada.
Jakintzak elkarbanatzen
Plazaz-plaza, azokaz-azoka mugitzen da Bengoetxea kontserbak zuzenean salduz. “Azokez gain, komertzio txikiekin ere egiten dugu lan. Bitartekariak izan arren bestelako baloreak dituzte, eta haiek ere egin dute gurekiko apustua”, azaldu du.
Duela urte pare bat ikastaroak ematen hasi ziren. “Zer eta nola egiten dugun azalduz kontserba ezberdinak egiten ikasten dugu”. Zerbait puntuala izan arren, jarraitu nahi dute ezagutzak jendearekin elkarbanatzen eta kontserben inguruan horrelako espazioak sortzen. Hurrengo urtean tailerrak Fikan, proiektua garatzen duten tokian bertan eskaintzea dute asmo.
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]