Idazlearen itzala
36ko Gerrako euskal haurren patua aitzakiatzat hartuta, II. Mundu Gerran oinarritzen da eleberria, eta 2011n amaitzen. Gerrek pertsonaia guztiei eragiten diete, eta horien artean Robert Mussche idazle belgikarra da ardatz, haren bizitzako arrastoei segika gorpuzten baita nobela.
Dokufikzioaren generopean, pertsonaien gorabeherak datu historikoekin nahasten dira, forma ezberdinak hartzen dituzten pasarteetan. Nago, ordea, historikotasun marka horiek ez ote diren zenbaitetan eleberriko tonutik gehiegi aldentzen. Bada pasarterik, halere, non biak bikain uztartzen diren, Cap Arcona kartzela-transatlantikoari eginiko erasoaren deskribapenean, esaterako.
Eleberria narratzaile-ikertzaile batek lortutako informazioari esker josten da, nahiz eta askotan narratzaile orojakilearen jantziz mozorrotzen den. Era berean, izenik ez duen ikertzaileak Kirmen Uriberen traza hartzen du, batez ere hirugarren atalean, non istorio honen zergatiaz galdetzen zaionean, lagun baten heriotza aipatzen duen eta, amaieran, lagun hori Aitzol Aramaio dela aitortzen duen. Une horretan narrazioaren koherentzia apurtzen delako sentipena izan dut, horren beharrik izan gabe, narratzaile-ikertzaileak justifikatzen baitu eleberriaren beraren izatea.
Oro har, gustura irakurtzen da, eta pertsonaiekin erraz enpatizatzen. Zentzu horretan, Uriberen obretan ohikoa den xalotasuna dakusagu, nahiz eta hori orekatzeko guztiz asebete ez nauen saio bat egiten den amaieran, Musscheren engaiamendu politikoak emazte-alaben bizimoduari kalte egiten diola aipatuz.
Bestalde, pertsonaien arteko harreman motek gogoetarako bide ematen dute, sentitu bai baina publikoki adierazi ezin direnek bereziki: Vic-en egunerokoan agertzen diren arrangurak, Herman-en sentimendu ezkutuek, Aline-ren traizio saihestezinak, eta abarrek. Alabaina, pertsonaien arteko harreman askotan kultur sorkuntza da hizpide eta, ildo horretan, egiletasunaren mugez (noraino da etikoa inoren errealitatea fikziorako erabiltzea?) eta itzulpengintzaz (zenbat du itzulpenak sorkuntzatik?) hausnartzen da nobelan.
Nolanahi ere, eleberrian batez ere iraganeko gatazken ondorioez egiten da gogoeta, eta fikziozko obra hildakoak agurtzeko espaziotzat hartzen. Ahanzturaren kontrako ahalegin horretan, ordea, absentzia batzuk nabarmen geratu zaizkit, protagonistaren eta Karmentxuren amena kasu.
PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024
--------------------------------------------------
Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]
Non sense liburua
Edward Lear
Itzultzailea: Juan Kruz Igerabide
Denonartean, 2024
----------------------------------------------
Edward Lear idazle eta ilustratzaileak 1846an argitaratu zuen esku artean dugun obra hau. Igerabidek liburuaren hitzaurrean dioen bezala,... [+]
Hetero
Uxue Alberdi
Susa, 2024
----------------------------------------------------
Negazionismoaren, manosferaren eta trollen aroan ezinbestekoa da literaturaren ekarpena, errealitatearen tolesei begira jartzeko tresna paregabea delako: inguruan ditugun zapalkuntza... [+]
Guardasolak euria nahi du
Patxi Zubizarreta
Ilustrazioak: Irrimarra
Ibaizabal, 2024
---------------------------------------------
Duela 30 urte argitaratu zuen Patxi Zubizarretak Marigorringoak hegan liburuxka; J. M. Lavarellok ilustratua eta Edebé argitaletxe... [+]
Begiak zerumugan
Idazlea: Miren Agur Meabe
Ilustratzailea: Ane Pikaza
Elkar, 2020
-------------------------------------------------------
Askotariko testuak eta liburuak argitaratu ditu Miren Agur Meabek. Literatur genero guztiekin aritu da: haur eta gazte literatura,... [+]
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
(Itzulpena: Fernando Rey)
Txalaparta, 2024
------------------------------------------------
Barrengaizto izenburua aukeratu du Fernando Reyk Beatrice Salvioni-ren La malnata itzultzeko. Reyk dio idazlearen ahotsa izaten ahalegindu dela,... [+]
PELLOKERIAK
Ruben Ruiz
Ilustrazioak: Joseba Beramendi, Exprai.
Elkar, 2022
-----------------------------------------------
Ruben Ruizek kontakizun laburrez osaturiko obra berri bat eskaini digu. Ez dira mikroipuinak, kontakizunek, modu independentean irakur badaitezke... [+]
Memet
Noemie Marsily eta Isabella Cieli
A fin de centos, 2022
--------------------------------------------------
Kolore gorriko kanpineko kremailera ireki eta atetxotik begira gaude Lucyrekin batera. Portada honekin hartzen du irakurlea Memet komikiak. Hitz gutxiko... [+]
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Gazte-egarri da euskal kultur sistema. Horixe zioen Leire Vargasek Berria-n idatzitako zutabean. Odol freskoa nahi du industriak: askotarikoa eta dibertsoa. Azkenean, baina,... [+]
Norberak maite duena. Hitza gogoan, irakurketa biziz
Miren Billelabeitia
Pamiela, 2022
------------------------------------------------
Miren Billelabeitia institutuko irakaslea da, literaturzalea eta Literatura unibertsala irakasgaia ematen du duela zenbait urtetatik... [+]
Snarkaren ehizan
Lewis Carroll
Irudiak: Henry Holiday
Itzulpena eta edizioa: Manu LÓpez Gaseni
Pamiela, 2024
-------------------------------------------------------
Udaberrian argitaratu zen esku artean dugun obra hau. Alizia herrialde miresgarrian,... [+]
Argialdiak
Miriam Luki
Susa, 2023
-------------------------------------------------
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Elkar, 2023
--------------------------------------------
Iaz kaleratu zuen Miren Agur Meabek Itzulerak eleberria. Pertsonaia nagusiak gazteak direnez, gazte literatura dela esan genezake, baina literatura ona denean, gazte zein helduentzat da,... [+]
Soka-tira
Testua: Ilan Brenman
Ilustrazioak: Guilherme Karsten
Itzulpena: Ipar Alkain
Denonartean, 2024
-------------------------------------------------
Album honen bukaeran bada Benjamin Franklinen aipu bat: “Sekula ez da izan gerra onik, ezta bake txarrik... [+]
Putzua
Goiatz Labandibar
Erein, 2024
----------------------------------------------------------
Goiatz Labandibarren Putzua egun batean gertatzen den hazkunde nobela bat da: hilekoa jaisteak markatzen duena, hain zuzen ere. Edo bestela esanda, heroiaren bidaia bat,... [+]