Kleopatrak bainua hartzen omen zuen esnetan. Ez edozein esnetan, ordea: astoarenean. Mendeetan, munduko toki askotan izan da estimatua astemearen esnea bere propietate onuragarriak direla eta. Ezaugarri horiez jakitun, 2010ean Herri Lan proiektuaren lehen pausoak ematen hasi zen Laurent Darrieumerlou gabadiarra. Astoaren esnea ekoizten du bere etxaldean.
“Urre zuriaren” onurak
Ama-esnearen antz handia duenez, haurrentzako esne egokia da astemearena, Herri Lan proiektuaren gunean azaltzen dutenez. “Erraz digeritzen da esne hau grasa oso gutxi duelako, eta aberatsa da bitamina, mineral eta oligoelementuetan”. Helduentzako ere propietate egokiak ditu astemearen esneak, esaterako, azaleko gaitz eta hesteetako arazoak dituzten pertsonentzat.
Euren etxaldean esnea botiletan ere saltzen duten arren, proiektuaren pisu handiena kosmetikako produktuetara bideratutako esne ekoizpenak hartzen du. Xaboi ekoizle batekin elkarlanean sortzen dituzte produktuok Herri Laneko kideek: kremak, xaboiak, gel eta xanpuak… Naturarekiko errespetuz, kontsumitzaileei kalitatezko produktuak eskaintzen dizkiete. Palma oliorik, parabenik, tinta edota silikonarik erabili gabe egiten dute lan. Banaketarako, zuzeneko salmenta lehenesten dute Herrilanen.
Animaliekiko errespetuz
Animaliekiko errespetua oinarrizkoa da Herri Lan proiektuko kideentzat. Urte osoan kanpoan izaten dituzte animaliak, eta euren erritmoak errespetatzen dituzte ekoizpen intentsibotik aldenduz. “Esne ekoizpena txikia da, asteme bakoitzak eguneko litro bat edo litro eta erdi ematen ditu”, diote. Egunean bi aldiz jezten dituzte animaliak, astean bost egunetan.
Aurreko lanean istripua izan eta gero hartu zuen Darrieumerlouk Herri Lan proiektuari ekiteko erabakia, bere aitonak noizbait esana zionari kasu eginez: “Egin ahal duzuna, daukazunarekin”. Baserri zahar bat eta asto pare bat zituen momentu hartan, eta ez zuen birritan pentsatu. “Nire balio eta printzipioei jarraituz eraiki nuen proiektua: giza-eskalako laborantza-egitura bat sortuz animaliak elikatu ahal izateko, eta etxeko produktuak ekoitziz zuzeneko salmenta bidez komertzializatzeko”.
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]