Elikagaiek sendatze prozesuan indartu egiten gaituzte eta gaixotasunean ahuldu. Hala dio Karmelo Bizkarrak, medikuntza higienistan adituak. “Gosea joan egiten zaio elikagairik absorbitu nahi ez duen gorputzari. Gaixo dagoenean ez du jaso nahi, garbitu baizik”.
Andia mendilerroan dagoen Zuhaizpe Osasun Zentroa darama Bizkarrak. Fisikoki eta emozionalki sendatzeko eta gaixotasunak aurreikusteko hurbiltzen da jendea hara. Pertsona bakoitzak astebeteko egonaldia egiten du gutxienez, eta helburua “norberak bere bizitza berreskuratzea” da. Baraua praktikatzen dute gehienek.
“Guztiok behar dugu bizitzaz desintoxikatu”, adierazi du Bizkarrak, “bizitza erritmoa kaltegarria da, jaten duguna ez da sanoa, alkohola edaten dugu uraren ordez, medikamentuak hartzen ditugu...”. Zentroan asko zaintzen dute elikadura, janari ekologikoa dastatu ohi dute, intsektizida, pestizida eta substantzia toxikorik gabea. “Gauza bera diot beti: janaririk osasungarriena etiketarik ez daukan hura da”. Kolore eta forma desberdineko elikagaiak jan behar direla gehitu du, eta gaurko medikuntza nutrizionalak ikuspegia zabaltzea gustatuko litzaiokeela: “Fruta eta barazkien forma zein koloreek informazio ugari ematen dute eta gaixotasunen aurrean zein ahoratzea komeni zaigun jakitea garrantzitsua da”.
“Ura, salda eta ohera”
Hori baino lehen, ordea, garbitu egin behar da gorputza. Prozesua pixkanaka egitea aholkatu du adituak: lehenik barazki eta frutekin elikatu, ondoren frutarekin soilik eta azkenik barauan geratu. Gorputzak ez diola elikatzeari uzten gogorarazi du, dituen erreserbak hartzen dituelako. Badira hiru edo lau egun igarotzen dituztenak, baita zazpi edo hamar egunera arte luzatzen dutenak ere. Barau egitea ez da beti komenigarria, esaterako, gaixotasun larriak sufritzen dituzten pertsonen kasuan.
Prozesu horretan ezinbestekoa da ura, hidratazioa. Infusio eta zukuak ere gomendatu ditu.
Elikagairik gabeko egun horietan gaixotasunekin nahastu ohi diren sintomak sentitu daitezke: goragalea, buruko mina, mihia zuri izatea, pixa iluna eta usaintsua... “Kuriosoa da, betekada kasuetan sintomak berdinak direlako, baina oraingoan gorputza garbiketa prozesuan dagoela adierazi nahi dute”.
Prozesu hau, baina, kontrolpean izan ohi dutela azpimarratu du, hiru egunetik gorakoak direnean bereziki: “Ez du hainbesteko kontrolik behar, ordea, katarro batekin zaudenean. Izan ere, horiek dira une egokienak baraua egiteko: katarroa izatean, beherakoa, gonbitoka hastean... Lehenago sendatzen dela ikustean sorpresa hartzen du jendeak”.
Ez jatearekin batera, deskantsuak ere garrantzi handia du, ahalik eta energia gehiena libre egon dadin, garbitasunean zentraturik: “Ura, salda eta ohera. Hori egiten zuen nire amamak. Garai hartan ez zegoen hainbeste medikamentu eta instintuari jarraitzen zion”.
Horrez gain, ura, haizea (arnasa) eta argia (eguzkia) aintzat hartzeko aholkatu du, “elikagaia ez delako soilik jaten duguna”.
Bai ikastetxeek antolaturiko eskolaz kanpoko jarduerek, bai aisialdiari loturiko ekintzek eta udalekuek desgaitasunen bat duten haurrak kanpoan uzten dituzte maiz, eta hain justu, jarduera horiek bereziki onuragarriak dira premia bereziak dituzten haurrentzat. Hala dio... [+]
Orain arte desgaituak ez diren pertsonekin lehiatu da Uharteko Ipar Eski Taldeko Eneko Leyun eskiatzailea (Iruñea, 1998). 2024-2025 denboraldian, lehenengo aldiz parte hartu du Adimen Urritasuna duten Pertsonentzako Iraupeneko Eskiko Espainiako Txapelketan. Urrezko... [+]
Pertsona lodiek lodiak izateagatik bizi izan duten eta bizi duten indarkeriaren inguruan teorizatzeko espazio bat sortzea du helburu ‘Nadie hablará de nosotras’ podcastak. Cristina de Tena (Madril, 1990) eta Lara Gil (Fuenlabrada, Espainia, 1988) aktibista... [+]
Gazteagotan baino lotsa handiagoa dauka, baina horrek ez dio saltsa askotan ibiltzeko gogoa kentzen Leire Zabalza Santestebani (Iruñea, 1990). Beste gauza askoren artean, Motxila 21 musika taldeko kidea da. Nabarmendu du musika gauza asko aldarrikatzeko bide izan... [+]
Miopia gero eta gehiago eta gero eta lehenago ari da garatzen, eta horren arriskua da dioptriak gehitzen joatea eta helduaroan begiari lotutako hainbat gaitz izateko aukerak dezente handitzea. “Eguzki-argia jasotzea inportantea da, eta denbora asko ez igarotzea oso gertu... [+]
Istorioetan murgildu eta munduak eraikitzea gustuko du Iosune de Goñi García argazkilari, idazle eta itzultzaileak (Burlata, Nafarroa, 1993). Zaurietatik, gorputzetik eta minetik sortzen du askotan. Desgaitua eta gaixo kronikoa da, eta artea erabiltzen du... [+]
Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]
Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.
Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.
Sexologian eta zoru pelbikoan aditua den Juncal Alzugaray Zurimendi fisioak zenbait gako eman ditu klimaterioa eta menopausia hobeto ulertzeko.
Igeriketa, patinetean ibiltzea eta irakurtzea gustuko ditu Leire Manzanares Etxeberriak (Donostia, 2005). Garapenaren nahasmendua dauka eta Zereginak Ikasteko Gelan (ZIG) dago. Gurasoekin batera informazioa bilatzen aritu da ikasten jarraitzeko aukerak aztertzeko, baina oztopoz... [+]
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua aurkeztu du azaroaren 7an Donostian. Azala, ilea eta gorputzeko hainbat atal garbitzeko eta zaintzeko behar ditugun produktuak guk geuk egiteko argibide eta informazio osoa ematen du liburuak. Auzi hau ez da azalekoa,... [+]