Gizon normal batentzako mendeku anormal bat

  • Tomiris antzezlanaren kronika. Urriaren 10ean, Iruñeko Kondestable Jauregian. Garaikide zikloaren baitan.

Argazkia: Adolfo Lacunza.
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Asteazkena, iluntzeko zortziak. Kondestable Jauregiko areto gotikoa night club argiz iluminatuta, parean sei ikusle. Horrela izan ohi da, egun batean aretoa gainezka duzu, eta hurrengoan sei begi parek sostengatzen dizute ikuskizuna. Zenbaitetan, euskarazko antzerkiak merezi baino aulki gutxiago betetzen ditu gurean. Publiko urriak ez du, ordea, sorkuntza-lanen maila jaisten, eta are gutxiago Iñaki Ziarrustaren pareko aktoreekin. Euskaraz sortze hutsa opari bat den garaiotan, sei ikusleetako bakoitzak banan-banan jaso zuen zegokion oparia.

Tipo normala ei zen, familia-gizona, enpresako langilea, herrian ezaguna. Tipo normala: matxista ustela eta bortxatzailea. Horrela aurkezten du antzezlaneko protagonistak bere mendekuaren biktima. Kamerinoko aulkian eserita, azkazal larrosekin melena orrazten duen bitartean, mendekuaren arrazoiak banan-banan aletzen ditu zilegitasun osoz. Istorioaren oinarrian gure inguruko edozein herritan eta edozein familiatan bizitako gertaerak daude: bortxaketak eta jazarpen sexuala. Anaia txikiaren perspektibatik, gizon normal haren eskutan arrebek pairatutakoak haurtzaroa lapurtu ziola aitortzen digu amorruz. Normaltasunez makillatutako istorio gordin eta mingarrien adibide bat, beste behin ere.

Gordintasuna, baina, sentsualitatearekin nahasten da eszenatoki honetan. Night clubetako argiek anaia txiki hura pole-dancer indartsu bilakatzen dute tarteka, eta haurtzaroko oroitzapenak gau-giroko koreografia erotikoekin nahasten dira barran gora eta behera. Gizon normal hark egindakoa normaltzat hartzen den arren, protagonistak argi dauka jazarpen haiek ezin direla ordainik gabe utzi. Zehatz-mehatz, pausuz pausu eta odol hotzez planifikatuko du mendeku bitxia:

Lehenik eta behin, emakume bihurtu beharra dauka. Baina ez edozein emakume, bortxatzailea den gizon normal horrek kontsumitu nahiko lukeen emakume eredu hiperfeminizatu eta sexualizatua baizik. “Itzelezko putadea”, bere hitzetan, edertasun-kanon horrek exijitzen dituen sakrifizio estetikoak eta takoi altuak kontuan hartuta. Estetikaz aparte ere, emakumeek emakume izateagatik gizarte honetan senti dezaketen beldurra ere esperimentatu beharra du. Izan ere, beti gizon izandako batek bere rolak deseraiki behar ditu emakumearen papera interpretatu ahal izateko. Ederra da ikustea mendekuaren prozesua Ziarrustak pertsonaia eraikitzeko egindako prozesuarekin bat datorrela hein handi batean. Mendekuaren bigarren pausua pole-dancer bihurtzea da, eta tipo normala limurtuko duen dantza erotikoa prestatzea. Eta, azkenik, guztietan garrantzitsuena, mendekua burutzeko baldintza egokiei itxoitea. Hau da, antzezlaneko protagonistak gizon normal haren neurrira egindako mendeku ez horren normala deszifratzen digu. Edo bestela esanda, justizia poetikoa.

Baina ai! Ziarrustaren antzezlan bat da hau eta, hortaz ezin besaulkian lasai egon! Aurretik abisatzen dizuet, adi egon detaile guztiei, ez erlaxatu. Istorioak historiari buelta ematen diotelako dira istorio, eta imajinazioak gezur asko izkuta ditzake. Errealitatea eta fikzioa elkartzen direnean edonor eror daiteke errelatoaren tranpan. Ez saiatu ihes egiten, ez kendu begirada. Bortxatzaileak pertsona normalak diren heinean, Tomirisen biktima gutako edonor izan daiteke eta.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Antzerkia
Miren Gaztañaga
“Ez da erraza zineman eta antzerkian gauzak beste modu batean egitea. Baina saiatu gaitezke”

Askotariko lanak egin ditu Miren Gaztañagak antzerkian, zineman zein telebistan, baita dantza edo musikari lotutako proiektuetan ere. Txani Rodriguezen Los últimos románticos (Seix Barral, 2020) eleberrian oinarritutako pelikularen errodajea amaitu... [+]


Kike Diaz de Rada hil da, aktore, antzerki zuzendari eta idazle donostiarra

64 urterekin, Kike Diaz de Rada donostiarra hil da, Eneko Olasagasti lankideak asteazken arratsean sare sozialetan jakinarazi duenez. Ibilbide luzeko aktorea izan zen eta Tanttaka teatroaren eta Orain gipuzkoar antzerki taldearen sortzaileetako bat.


Zubiburu mahai ingurua. Daniel Landart eta Arantxa Hirigoen
“Antzerkia emana izateko da, gordetzeko baino”


2024-05-29 | Reyes Ilintxeta
Estefanía de Paz Asín
“Hildakoak erreskatatzera eta berpiztera etorri naizela sentitzen dut”

"Garai batean, nire herrian, kateme guztiek Remigia izena zuten, kateme belaunaldi oso bat, Iruñeko ikuspegi panoramiko ederrenak konkistatu zituztenak”. Horrela hasten da Remigia Etxarren funanbulistaren bizitza kontatzen duen Argako erregina antzezlana... [+]


‘Lurrez estali’, laborarien errealitatea oholtzara eramango duen Axut! kolektiboaren obra berria

Izurako Latsaga zalditokian egingo dituzte emanaldi guztiak, hamar saio, maiatzaren 31tik ekainaren 16a bitartean. Ximun Fuchsek idatzitako obrak "ikuspegi integratzaile eta kolaboratiboa" du oinarrian, landa eremuko lurraldearen lekukotasunak bildu eta "tokiko... [+]


Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]


“Maite dut Iparraldean antzerkia egitea, uste baitut hemen kodeak ulertzen direla”

Azkainen aurkeztu du Ander Lipusek bere ibilbide artistikoaren inguruko gogoeta jaso duen liburua: Antzerkiaren labirintoan I. Bigarren partea ere badu liburuak, “antzerkilariei gehiago zuzendurikoa” dena bere esanetan, baina Azkaineko irakurle taldeak lehenbizikoa... [+]


2024-05-07 | Estitxu Eizagirre
Ziburuko Liburu eta Disko Azokak aurten Daniel Landart omenduko du

Ziburuko Baltsan elkartean aurkeztu dute antolatzaileek euskara hutseko liburu eta disko azokaren 5. edizioa. 41 argitaletxe izango dira bertan (inoizko gehienak), 120 metro erakusmahai beteko dituzte denen artean (inoizko gehienak) euskarazko irakurgai eta musikarekin eta... [+]


2024-05-02 | Ainize Madariaga
Maskaraden hegaletan

Lehentze franko ditu Pagolako maskaradak: lehentze da Pagola herriak maskaradak ematen dituela; lehentze ere da Kabana pertsonaia neska batek jokatzen duela; lehentze ere da maskaradako txirulariak oro neskak izan direla, Urdiñarbeko barrikaden denboran; lehentze da... [+]


Eguneraketa berriak daude