Lezo Urreiztietak egin ez zuena
Santurtzi, 1907ko urriaren 16a. Lezo Urreiztieta Rekalde kontrabandista, mugalaria eta Jagi-Jagi nahiz ELAko kidea jaio zen. Txikitatik, aitaren itsasontzia izan zuen eskola eta hamar urte betetzerako kontrabandoan ari zen. 1981ean hil zen Baionan eta bere bizitzan egindakoak sinestezinak dira, literalki.
Berriki, Josu Martinezek Donostiako Zinemaldian estreinatutako Jainkoak ez dit barkatzen dokumentalean jaso du Urreiztietak egindakoa eta, zuzendariak berak aitortu duenez, muntatzaileak galdetu omen zion ea editatzen ari zen hura dokumental faltsua ote zen.
1934ko Urriko Iraultzan parte hartu zuten 826 pertsona atera zituen Asturiastik, Ipar Euskal Herriko kostaldean salbu utzita. 1948an ere Asturiastik atera zuen maki talde bat eta Bordelera eraman. Tartean, Urreiztietak ehunka eta ehunka lagun salbatu zituen. 1936ko Gerran, frankistek Bilboko portuan ezarritako blokeo estua 14 aldiz gainditzea lortu zuen. 1936ko irailaren 24an soilik, 60.000 fusil eta 60.000.000 kartutxo eta esku-bonba sartu zituen. Bigarren Mundu Gerran ere arma kontrabandoan aritu zen, nagusiki estatubatuarrentzat.
Hauek guztiak 1975 eta 1978 urteen artean izandako hainbat elkarrizketetan kontatu zizkion Urreiztietak Martin Ugalderi. Guztira, 35 ordu inguru grabatu eta gorde zituen kasetetan eta hori izan da Josu Martinezen dokumentalaren oinarria. Baina Urreiztietak kontatutako abentura eta balentria guztiak, harrigarriak izanik ere, bestelako iturriek baieztatzen dituzte.
Hala ere, ez zuen nahi zuen guztia lortu; bi proiektu bete gabe utzi zituen. Bata Franco hiltzea izan zen. Indalecio Prieto buruzagi sozialista eta lagun minaren babesean, Madrilen egon zen diktadorearen atzetik, baina Donostiako udaldiak egokiagoak iruditu zitzaizkion proiektua gauzatzeko. Aieteko jauregia helikopteroz bonbardatzea ere pentsatu zuen, baina azkenean jauregi azpiko tunel bat lehergaiz betetzeko plana jarriko zuen abian. Plana bertan behera geratu zen 1962an, Prieto hil zenean.
Bestalde, 1950eko hamarkadan Urreiztietak Euskal Herria aske izateko itxaropen gutxi zuen. Euskaldunak tokiz aldatu eta beste nonbait Euzkadi Berria sortzea bururatu zitzaion. Mexikoko Guadalupe uhartea horretarako toki aproposa iruditu zitzaion: bertan ez zen inor bizi eta, gainera, uharteak Euskal Herriko kostaldeak adina kilometro zituen, gutxi gorabehera. Irlaren mapa bat marraztu eta bertan euskal hiriak kokatu zituen. XX. mendeko pirata bizkaitarra Lázaro Cárdenas Mexikoko presidentearekin bildu zen proiektua abian jartzeko, baina ez zuen aurrera egin.
Martxoak 8a heltzear da beste urtebetez, eta nahiz eta zenbaitek erabiltzen duten urtean behin beren irudia morez margotzeko soilik, feministek kaleak aldarriz betetzeko baliatzen dute egun seinalatu hau. 2020an, duela bost urte, milaka emakumek elkarrekin oihukatu zuten euren... [+]
Oldarraldi faxistaren aurrean askatasuna leloarekin manifestaziora deitu dute dozenaka herritarrek. Ostiralean —hilak 21— 19:00etan Herriko Plazatik abiatuko da protesta, eta ahalik eta jendetsuena izatea nahi dute deitzaileek, faxismoaren oldarraldiari galga... [+]
Atxuri auzoan 2019ko azaroaren 5ean Voxen kontra egin zuten bederatzi pertsonaren kontrako epaia iritsi da. Akusatuek ez dute espetxean sartu beharko.
Larunbatean pertsona talde batek Tolosaldeako Kontseilu Sozialistako kide bati eraso egin ziola salatu dute. Azaldu dutenez, "faxistei aurre" egin zien propaganda jartzen ari zirela, eta piperbeltz espraiarekin zipriztindu zuten.
Larunbatean hamarnaka milaka herritar manifestatu dira Berlinen eta Alemania osoan. Otsailaren 23ko hauteskunde orokorren atarian, gainontzeko alderdiei eta bereziki CDU alderdi kontserbadoreari exijitu diete AfD eskuin muturreko alderdiarekin harreman oro eteteko.
Vox alderdi faxistak Iruñeko Arrotxapea auzoan "informazio-mahai" bat jartzeko asmoa iragarri zuen, eta "kaleetan faxistarik nahi ez duen" langile-auzo anitz baten gaitzespenarekin egin dute topo. Berriozarren ere izan dira VOXekoak, eta bertan ere... [+]
‘Gerraren eta faxismoaren aurka’ lelopean manifestazioa antolatu du Gazte Koordinadora Sozialistak larunbatean Iruñean eta Bilbon.
Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]
Duela bost urte Bilboko Atxuri auzoan Voxen diskurtsoaren aurka mobilizatu ziren bederatzi gazte epaituko dituzte. Goizean bildu dira Bilboko Probintzia Auzitegiaren aurrean zenbait kide, akusatuen absoluzioa eskatzeko eta faxismoaren gorakada salatzeko.
Hainbat eragile antifaxista eta antirrazistak antolatuta, Lo que no te cuentan de Donosti (LQNTCDD) taldearen kontrako elkarretaratzea antolatu dute, datorren astelehenean 20:00etan, Amarako Easo plazan. Telegram kanal horretatik, leku horretan deitua dute asteroko... [+]
Voxek lau eta zortzi urte arteko zigorrak eskatzen ditu haientzat. 2019an, faxistek jarritako propaganda-postu baten harira egin zuten protesta.
Bederatzi lagun epaituko dituzte azaroan, Bilboko Atxuri auzoan Voxen aurka protesta egiteagatik. Gorroto-delitua egozten diete “Voxen hauteskunde-ekitaldi bat oztopatzeagatik”. Fiskaltzak zazpi eta hamalau hilabete arteko espetxe zigorrak eskatzen ditu, eskuin... [+]
Azken egun hauetan, "Faxistak kanpora!" lelopean EHUko Zuzenbide fakultatean eramandako borroka antifaxistaz hitz egin dugu anonimotasuna atxiki nahi izan duen ikasle batekin. Sare sozialetan frankismoa goraipatzen eta mezu xenofobo, matxista eta homofoboak zabaltzen... [+]