Urratsez urrats egiten da bidea
Badago zientzia-fikziorik (Zi-Fi) euskaraz? Zi-fia idazten duen emakumerik? Zi-fi feministarik gure liburuen artean?
Duela bi asteburu Bilbon AnsibleFest izan zen: I. Zientzia-fikzio Feministari buruzko jardunaldiak. Lehen mahai-ingurua Arrate Hidalgok dinamizatu zuen: “Euskal emakume idazleak zi-fian: irakurketa berezia”. Mayi Pelotekin hasi ziren, Itxaro Bordaren zenbait narrazio aipatu zituen eta lerrootan iruzkinduko dugun Maite Darcelesen Bihotzean daramagun mundua-rekin amaitu. Ondoren Ana I. Morales eta Josune Muñozek Eider Rodriguezen Nahiago nuke gezurrik ez esan ipuinaren irakurketa dramatizatua egin zuten.
Normalizatu gabeko gure hizkuntza eta literaturan hutsune nabarmenak daude oraindik, haien artean zenbait genero literario ustez txiki eta ustez balio gutxikoen lanketa. Beraz, betikoa gertatzen da oraingoan ere; zi-fia idazten duten (emakume)ak gutxi dira, eta horregatik eskertzekoa da Darcelesen ekarpena.
Zi-fia oso baliagarria izaten da jendarteari begiratzeko, garaiko beldurrak exorzizatzeko eta gustatzen ez zaiguna salatzeko, hortaz ez da harritzekoa Darcelesek bihotzean daraman munduaren aldarria egitea, mundu hobea eraikitzeko deia eginez eta egungoa kritikatuz eta etorkizun hurbila irudikatuz.
Botere harremanez eta eskubide urraketez kontziente garenean mundua aldatzeko nahia piztu ahal zaigu. Horixe topa dezakegu egile honen aurreko liburu ez-fikziozkoan: Eraldaketarako gidalerroak (2009). Lan mundua demokratikoago eta parte-hartzaileago bihurtzeko asmoarekin idatzitakoa eta komentagai dugun lanaren oinarria dena.
Lorea gazte idealista da protagonista. Kuriositate handia du eta bere tesirako iraganean arakatzen ari dela historiatik ezabatutako iraultza baten berri izango du. Bere munduaren ajeak ezagutzen joango da: teknologia bidezko kontrola eta zigorra, makinen agintea eta informazioaren manipulazioa, aisialdiaren funtzio erregulatzaile eta uniformatzailea.
Nobela betzak hilketak tarteko kritika soziala egiten duen moduan, zientzia-fikzioak etorkizunetik egin ahal du. Lan honetako zutabeak eta xedeak ageriegi dauden arren, gomendagarria iruditzen zaigu gazteen artean kontzientzia piztu eta gogoeta eragiteko. Eta, agian, etorkizun posible desberdinak irudikatzeko akuilu izateko ere.
Ihes plana
Agustín Ferrer Casas
Itzulpena: Miel A. Elustondo
Harriet, 2024
---------------------------------------------------------
1936ko azaroaren 16an Kondor legioko hegazkinek Madrilgo zenbait museori egin zieten eraso. Eta horixe bera da liburu honetara... [+]
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Alberdania, 2024
Gogotsu heldu diot irakurketari. Yolanda Arrietaren obra aski ezaguna zait eta iragan maiatzean argitaratu zuen proposamen honetan murgiltzeko tartea izan dut,... [+]
Rosvita. Teatro-lanak
Enara San Juan Manso
UEU / EHU, 2024
Enara San Juanek UEUrekin latinetik euskarara ekarri ditu X. mendeko moja alemana zen Rosvitaren teatro-lanak. Gandersheimeko abadian bizi zen idazlea zen... [+]
Idazketa labana bat da
Annie Ernaux
Itzulpena: Leire Lakasta
Katakrak, 2024
Segundo erabakigarriak
Manu López Gaseni
Elkar, 2024
--------------------------------------------------
Nobela labur hau irakurtzen hasi eta harrapatuta sentitzen zara, eta horretan badu zerikusia idazleak ezarritako erritmo bizi eta azkarrak. Lehen hamar... [+]
Dragoiak eguzkia IRENTSI zuenekoa
Aksinja Kermauner
Alberdania, 2024
-------------------------------------------------------
Hamarnaka liburu idatzi ditu Aksinja Kermauner idazle esloveniarrak. Euskaraz plazaratutako lehenengoa dugu hau, Patxi Zubizarretak itzulia eta... [+]
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Erein, 2024
----------------------------------------------------
Izenburuak eta azaleko irudiak (Puntobobo, artile-mataza eta trapuzko panpina) osasun mentala, puntua egitea eta haurtzaroa iradokiko dizkigute, baina adabaki gehiago... [+]
Itsasoa bete urre
Dani Martirena
Irudiak: Ana Ibañez
Txalaparta, 2022
--------------------------------------------
Liburu honetara barneratzen den irakurleak sentsazio ugari izango ditu. Deigarria da azaleko letren urre kolorea eta zuritasuna, goialdean ageri den... [+]
Migranteak
Issa watanabe
1545 argitaletxea, 2024
-------------------------------------------
Ezagutzen ez nuen 1545 argitaletxeak 2024an itzuli eta kaleratu du Issa Watanaberen Migranteak liburua. Animalia talde batek egiten duen migrazio prozesua kontatzen du; eta... [+]
DETAILE XUME BAT
Adania Shibli
Itzulpena: Aitor Blanco Leoz
Igela, 2024
----------------------------------------------
Egunotan, Israelgo soldadu batek bideo-joko batean balego bezala droneak erabilita Palestinako ospitaleak, eskolak, errefuxiatu-eremuak bonbardatzen... [+]
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat
Alison Bechdel
Txalaparta, 2024
---------------------------------------------
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat (2006) nobela grafikoaren lehen argitalpenarekin egin zen ezaguna Alison Bechdel komikilaria, nahiz eta berak... [+]
PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024
--------------------------------------------------
Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]
Non sense liburua
Edward Lear
Itzultzailea: Juan Kruz Igerabide
Denonartean, 2024
----------------------------------------------
Edward Lear idazle eta ilustratzaileak 1846an argitaratu zuen esku artean dugun obra hau. Igerabidek liburuaren hitzaurrean dioen bezala,... [+]
Hetero
Uxue Alberdi
Susa, 2024
----------------------------------------------------
Negazionismoaren, manosferaren eta trollen aroan ezinbestekoa da literaturaren ekarpena, errealitatearen tolesei begira jartzeko tresna paregabea delako: inguruan ditugun zapalkuntza... [+]
Guardasolak euria nahi du
Patxi Zubizarreta
Ilustrazioak: Irrimarra
Ibaizabal, 2024
---------------------------------------------
Duela 30 urte argitaratu zuen Patxi Zubizarretak Marigorringoak hegan liburuxka; J. M. Lavarellok ilustratua eta Edebé argitaletxe... [+]