Europar Batasunak ekainean onartu berri du kontsumorako, biltegiratzeko edo sarean saltzeko energia ekoiztu nahi duenak eskubide osoa duela horretarako. EBeko instituzioen arteko akordioak Espainiako Estatuan 10 kw baino gehiagoko instalazioentzat indarrean dagoen eguzkiaren zerga kolokan ipini du. Elektrizitate enpresa handien kalterako den zuzentaraua 2021ean sartuko da indarrean.

Haatik, Madrilgo gobernu berria autokontsumo elektrikoaren zamaren aurkakoa delarik, eguzkiaren zerga lehenago ezabatuko duela espero da. Horretarako, Madrilgo legebiltzarraren gehiengoaren aldeko jarrera du, bertan PP baita aurka dagoen indar bakarra. Horrenbestez, energia berriztagarrien autokontsumoa sustatuta ikatzik gabeko ekonomiarantz bideratzen den energia trantsizioaren olatuan herritarren parte-hartzea indartu nahi da.

Estatuan eguzkiaren energia etxean erabiltzea eta sortutako energia kontsumitzea legezkoa da eta eskala txikian zergarik gabekoa da. Etxe arrunt bateko energia beharra ez da 3 edo 4 kw baino handiagoa. Beraz, 10 kw mugaren azpikoa izanik ez dute zamarik jasan. Hala ere, 10 kw baino gehiagoko ustiakuntza txikiek –landa eremukoak sarritan- eguzki plakak ipintzeagatik zerga ordaindu behar izaten dute.

Orain arte egoera hori arautzen zuen azken neurria 2015ekoa da eta autokontsumorako bi aukera erregulatu ditu. Lehenean instalakuntza ez da banaketa sarearekin lotzen eta, beraz, ez du sortutako energia merkaturatzen. Bigarrenean, aldiz, kontsumoaren gainetik sortutako gaineratikoa sarera bideratzen da.  Azken egoera honetan elektrizitate ekoizle gisa erregistroan izena ematea beharrezkoa da eta instalakuntza 10 kw baino gehiago izatekotan sarbiderako bi sari ordaindu behar izaten dira. Sari bat finkoa da eta bigarrena sortutako energiaren araberakoa.

Zama horiek direla eta errotu egin da norberaren kontsumorako bideratutako eguzki energia bideragaitza delako ustea. Teknologia berrikuntza prozesuetan ohikoa den moduan kostuak gutxitu egiten dira denboraren poderioz. Eguzki plaken kostuak ere merketuz joan dira eta aipatutako zamak kontuan hartuta ere instalakuntzak egun bideragarriak dira, nahiz eta zergen kopuruak amortizazio epea luzatzea dakarren. Azken zazpi urtetan eguzki instalakuntzaren kostuak %76 murriztu dira, Espainiako Estatuko 2018ko autokontsumoaren egoerari buruzko txostenaren arabera.

Estatuan eguzki energia fotovoltaikoa elektrizitate eskariaren %3 da gaur egun. Eguzkiaren zergaren ezabaketarekin 2030 urterako ehuneko hori 10era igoko dela aurreikusten dute sektoreko eragileek. Bestelako energia berriztagarriak aintzat hartuta elektrizitate eskariaren erdia aise gaindituko lukete iturri hauek urte horretarako. Ikusteko dago sektoreko oligopolioek izango duten jokabidea. Elektrizitate autokontsumoaren logikak beren negozio ahalmena narria dezake eta, bistan da, duten botere politiko eta ekonomikoa eredu bertikalarekin jarraitzeko erabiliko dutela. Beste muturrean, energia berriztagarriak sustatzen dituzten Goiener, Som Energia edo REScoop sarea bezalako kooperatiben arrakastak energia eredu deszentralizatu eta jasangarrirako trantsizioa bermatu egiten dute. Kontsumitzailearen hautua eta, batez ere, Estatuan iragarrita dagoen trantsizio ekologikorako lege berria giltzarriak dira energiaren eredu aldaketarako bidean.