Erpina ia-ia eskura
Bost mailako eskaileraren erpinera ailegatzea da euskarak egun duen erronka, maila horiek honakoak izanik: neutralizatzea, liluratzea, konbentzitzea, erakartzea eta aktibatzea.
Gure hizkuntzaren aurkako erasoak neutralizatzeko, ika-mika gatazkatsuetatik euskara atera eta arrazoibide ireki eta berrietara egin da jauzi, gure lurralde batzuetan. Euskararekin mesfidati eta kontra zeuden sektore ugari indargabetzera iritsi da, aldeko kontakizun berriak (errelatoa, diskurtsoa) zuhurtziaz eta burutsuki hedatuz. Estrategia horren eraginez, euskara inposatzen dela motako aurreiritziak eta bestelako uste errotu batzuk lurrunduz joan dira pixkanaka. Hizkuntzen ekologiak hizkuntza guztien defentsa legitimatu du, alde batetik, eta, bestetik, euskararen irudi inklusiboa aldi berean bultzatuz, gure hizkuntza herritar guztiona dela –ez soilik abertzaleena– pentsatzera igaro da nagusiki.
Hala ere, bada oraindik neutralizazioarekin jarraitu beharra, bai euskararen aldeko neurriak kritikatzen direlako bai aldarri xelebre batzuk (euskara ez da Nafarroako hizkuntza, adibidez) entzuten direlako.
Euskalduntze masiboaren ondorioz hizkuntzaren komunitatea gero eta sendoagoa –izango–da, baldin eta euskaraz dakitenak aktibatzen
badira
Maila bat gorago daude liluratu eta konbentzitu beharrekoak: euskararen inguruan duda-mudan dauden erdaldunak zein euskaldun epelak. Lilurak sentimendutan eta konbentzimenduak arrazoitan izaten dute oinarri eta, hortaz, usteak ez ezik norberaren bizipenak ere garrantzi handikoak dira. Ataza mota horretako ekimen paradigmatikoa Korrika da, baina, aisialdikoak izan edo kutsu hezitzaileko saioak izan (eusLiderrak, adibidez), gero eta ugariagoak dira helburu horiekin bultzatutako ekintzak.
Zenbat eta arrazoi/sentimendu mota gehiago metatu, hainbat eta handiagoak gizakien lilura eta konbentzimendua: euskara lanerako lagungarria eta, gainera, nire azukre-koskorraren hizkuntza! Ongi errotutako konbentzimenduak erraztuko du gizarte sektore berriak euskarara erakartzea: konbentzimenduaren poderioz euskaldundu da gaueskoletan helduen kopuru koxkorra, eta eskoletan gurasoen konbentzimenduz etxetik erdaldun petoak ziren ume andana.
Euskalduntze masiboaren ondorioz hizkuntzaren komunitatea gero eta sendoagoa –izango– da, baldin eta euskaraz dakitenak aktibatzen badira. Aspalditxo honetan ekimen mota ugari zuzendu da azken maila horretara: Kuadrillategi, Berbalagun, Euskarabentura, Euskaraldia...
Eskaileraren erpina ia-ia eskura dugu, baina ez lurralde guztietan eta lurralde bereko sektore sozial orotan. Hauxe da gakoa, mailez igotzen jarraituko badugu: egoera jakinen premiak eta mailakako ekimen estrategikoak ongi egokitzea.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Joan den abenduaren 5ean, PPk lege proposamen bat aurkeztu zuen Nafarroako Parlamentuan, Nafarroako toki entitateetako Idazkaritza eta Kontu-hartzailetza lanpostuetan funtzionarizazioa lortzeko prozesuak bereizteko. Hori gertatuko balitz, 30 pertsona inguruk merezitako... [+]
Nazio Batuek abenduaren 10ean Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna aldarrikatu zutenetik 51. urteurrena bete da aurten. Data horrek garrantzia hartu du Euskal Herrian eta Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokitik gogoetarako zenbait elementu eskaini nahi ditugu.
Nazioarteko... [+]
Bazen behin kulturaren gordailu bilakatu zen herria. Denboraren poderioz, munduko agintariek kultura adierazpide ororen aurka hartutako neurri murriztaileen erruz, herrien garra, sormena eta irudimena amatatuz joan ziren, emeki-emeki kandela bat bailitzan. Hala ere, herrialde... [+]
Elon Musken presentzia hedabideetan gora doa, suziri baten moduan, Etxe Zuriko lorategian lurreratu ostean. Lortzen ari den botereaz eta influentziaz asaldatuta omen daude beste botere batzuk eta, bere eragina gutxitzeko asmoz, X sarearen kontra kargatu dute. Azken asteetan The... [+]
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
EHBaik Autonomia estatutu baterako proposamena prestatu du, gure nazioaren burujabetza osorako bidean etapa gisa.
Segur aski, gutariko gehienek jada erosiak dituzte, han eta hemen, Eguberrikari banatzeko opariak. Olentzeroren bisita gautar hori hitzordu handia baita, bereziki haurrentzat. Denak prestatzen dira urteko garai emankor horretarako: Bilbo sutan agertzen da, Gasteiz, Iruña... [+]