Ez naiz psikologian aditua, baina badakit bidegabekeriak eta biolentzia normalizatzea norbanakoaren babes mekanismo bat dela. Ezkertiarrak eta konprometituak izan gaitezke, hala ere, indarkeriaren bat normalizatzeko “beharra” izango dugu. Gaza, Nikaragua, ez ahaztu Siria. Altsasuko gazteak, Valtonic, La Manada, Helena Maleno, Proactiva Open Arms, Mame Mbaye, Huelvan marrubiak biltzen dituzten langileak. María del Sol Cruz Jarquín argazkilaria hil dute Mexikon hauteskunde kanpainaren berri ematen ari zela. Marielle Franco gogoan. Gure bihotzak ezin du horrenbeste amorru eta samin sostengatu, hildako eta preso guztiengatik negar egin, asaldatu eta ardura hartu.
Brigitte Vasallo idazlearen esaldi bat daukat burmuinean tatuatua: “Denok gara ezjakinak, baina ezaxola erabaki bat da”. Zaila da baina, geografikoki edo biografikoki urrunago sumatzen ditugun errealitateekiko axolagabekerian ez erortzea. Indarkeriak hierarkizatzea izango da beste babes mekanismo bat: “Ez da hainbesterako” esaten diogu gure buruari, baita bortizkeria horren biktimak garenean ere.
Nortzuk dira gu kikiltzeko bidaltzen dizkiguten argazkietan agertzen diren hildako emakumeak? Txio horiek jasotzen ditugunean –babestuta izanda ere– sentitzen dugun izua, haserrea eta ezintasuna nola metatzen da gure barruan eta nola mugatzen du gure adierazpen askatasuna?
2011. urtean irain eta mehatxu pilo jaso nuen interneten bidez lehendabizikoz; martxoan SOS Arrazakeriaren bozeramaile nintzen eta abenduan nire blogean eguneroko matxismoari buruz idatzi nuen. 2012. urtean Pikara-ko kolaboratzailea den Alicia Murilloren kontrako jazarpen kanpaina antolatu zuten ForoCoches webgunean, kristauen Hamar Aginduen parodia bat egin ondoren. Lehenengo egoera horiek asaldatu ninduten, baina urteetan koraza gogortu zitzaidan. 2016an Brigitte Vasallok Pikara-n Koloniako bortxaketen erabilera xenofoboa salatu zuenean, irain eta mehatxu uholdeak ez ninduen asaldatu. Pentsatu nuen Brigitten korazak “Moro batek bortxa zaitzala!” txioen efektua arinduko zuela. Momentu horretan ni Erdialdeko Amerikan bizi nintzen. “Europako feministok ez dakigu zer den benetako mehatxua, benetako arriskua”, esaten nion nire buruari. Indarkeriak hierarkizatu nituen eta jasangarriak iruditzen zitzaizkidanak normalizatu.
Eskerrak Andrea Momoitio Pikara-ko nire lankideak sare sozialetako jazarpena ez normalizatzea erabaki eta galdera inportanteak plazaratu zituela: nortzuk dira feministak iraintzen dituzten gizon horiek? Ordenagailua amatatzen dutenean, zer tratu ematen diete euren inguruko emakumeei? Nor dira gu kikiltzeko bidaltzen dizkiguten argazkietan agertzen diren hildako emakumeak? Txio horiek jasotzen ditugunean –babestuta izanda ere– sentitzen dugun izua, haserrea eta ezintasuna nola metatzen da gure barruan eta nola mugatzen du gure adierazpen askatasuna?
Irantzu Varela da seguru asko egun sareetan indarkeria bortitzena bizi duen euskal feminista. Bere bideoak Youtubera igotzen ditugunean eta iruzkinak desaktibatzea ahazten zaigunean, beren kontrako gorrotoaren lekuko izaten gara. Irantzuk Shakiraren Loca, ciega, sordomuda-ren parodia egin du “Putas, feas, malfolladas”, jasotzen ditugun irainak erabiliz. Proetarra eta bollera dira beste bi hitz klabeak. Bideoa txiokatu eta 140 iruzkin jaso ditu, gehienak iraingarriak. Bortizkeria hori umorez eta sendotasunez eramaten saiatu da Irantzu, gorrotoa are gehiago piztuz, baina gertu gaudenoi onartu digu kalte psikologikoa eragiten duela goizero Twitterren sartu eta ehunka eraso topatzeak. Indarkeria mota anitzak ulertzen lagundu digu Irantzuk bere hitzaldi, tailer eta bideoetan, indarkeria sinbolikoa barne. Bera bizitzen ari dena ez da birtuala. Patriarkatuaren kontra borrokatzen dugunon isilarazte saiakerak ez dira birtualak. Gure ardura ez da birtuala.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]
Getxoko Epaitegiak Europa ikastetxeko 4 urteko haurren kasua artxibatu izanaren berri izan dugu aste honetan. Horrek zera galdetzera garamatza: instantzia judizialak, polizialak… prest al daude haurren eskaerei erantzuteko? Benetan babesten al dira gure adingabeak... [+]
Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]
Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]
Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.
Tesia: Baztango... [+]
Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]
Azken egunak garrantzi handikoak izan dira Bartzelonan, etxebizitzaren aldeko mugimenduarentzat eta espekulatzaileen aurkako borrokarentzat. Urtarrilaren 28an, polizia-armada batek Raval auzoko Massana Zaharrari [zentro sozial okupatua] eraso egin zion goizaldean, aurrez abisatu... [+]
Zer jakin behar dut? Norekin erlazionatu behar dut? Non bizi behar dut? Ardura horiekin gabiltza gizakiok gure gizarteen baitan bizitza on baten ideia bizitzeko bidean. Ondo erantzuten ez badakigu, bazterretan geratuko garen beldurrez.
Joan den astean, kanpoan geratzearen... [+]
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]