Ilusioak, utopiak

Utopikoa nintzelako, selektibitatearen aurka nengoen 1982. urtean azterketa hura egitea egokitu zitzaidanean. Orduan ere Unibertsitatera joateko ezinbesteko baldintza zela uste dut, baina ez dut ondo gogoratzen zertarako. Izan ere, garai hartan numerus clausus zer zen ere ez nekien –edo ez nuen jakin–, eta kazetaritza ikastera ehunka sartu ginen lehenengo mailan, bostehun edo. Horietatik hamabost “euskal taldea” deitzen genuen separata batean: ikasgai batzuetan euskararen babespean; gainontzekoetan gaztelaniaz, ikaslez gainezka egindako ikasgela erraldoi batean.

Urte batzuk beranduago, ordurako unibertsitatean irakasle, numerus clausus sistemaren aurka hitz egin nuen. Edozeinek amestutako ikasketak egiten hasteko aukera izan behar zuela iruditzen zitzaidan. Berdintasunaren utopian sinesten nuen, eskubide berberak zituztela aberatsek eta pobreek, emakumeek ala gizonek, burugogorrek zein azkar ustekoek.  

Ez dakit zeren kontra nagoen orain. Numerus clausus inoiz baino itxiagoak eta txikiagoak dira, eta betiko Selektibitateari USE izena ipini diote: Unibertsitatera Sartzeko Ebaluazioa. Funtsean, gobernu eta administrazio bakoitzak hamaika aldaketa iragarri eta gero, dena bere horretan uzteko.

Berdintasunaren utopian sinesten nuen, eskubide berberak zituztela aberatsek eta pobreek, emakumeek ala gizonek, burugogorrek zein azkar ustekoek. Ez dakit zeren kontra nagoen orain 

Aurten hamaika mila ikasle inguruk egin du USE Euskal Herriko Unibertsitatean, eta beste hiru milak Nafarroako Unibertsitate Publikoan. UPV/EHUn Euskara eta Euskal Literatura azterketan Bernardo Atxagak idatzitako testua jarri dute: “Nora joaten dira ilusio zaharrak?”. Eta horren harira, aukera bi: lagun bati proiektuak, ilusioak eta ametsak kontatzeko gutuna idatzi, ala iritzi-artikulua, Gaztaroa, ilusioz beteriko garaia, izenburupean.

Zeintzuk dira 2000. urtean jaio ziren gazte horien ilusioak eta proiektuak? Z belaunaldia, milurtekoen ostekoak edo post-millenialak izenekoen ezaugarriak aztertu omen dituzte adituek: teknologian izugarri trebeak, sare sozialetan heziak, etengabe konektatuak, beharrak berehala ase nahi dituztenak, berrikuntzarekin ohituta, eta normatibitate guztien gainetik bizi direnak.

Nigandik hain urrun diruditen gazte horiek eskuz eta boligrafoz idatzi behar izan dute gutun hori selektibitateko azterketan. Emotikonorik gabe. Eta idatzi dutena, 1982. urte hartan idatzi nuen gutunaren oso antzerakoa izan da: ikasketak amaitu, lana topatu, amodioa aurkitu, bidaiatu, gurasoen aldamenetik alde egin, etxe propioan bizi… Betiko proiektuak.

Eta betidaniko barne-hutsak: ez dira, ez, hain trebeak. Zenbaitetan ez daude ez hezita, ezta konektatuta ere. Are gutxiago aseta. Eta eroso daude eremu ezagun, zahar eta normatiboan. Ni bezalaxe.

Ilusioz beteta, bai. Baina, agian, ez-lekuan. Utopia berriaren esperoan.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Kazetaritza
“More with less”

Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]


2025-01-14 | Sustatu
“Dragoi Bola” maratoia, atalak Makusin ikusgai jarriko dituztela ospatzeko

"Dragoi Bola" maratoia egingo da EITBren Bilboko egoitzan datorren larunbatean urtarrilak 18; 16:00etatik 21:00etara. Motiboa da Dragoi Bola euskaraz bikoiztuaren atalak Makusi plataformara iritsiko direla, euskaraz eta doan, ostiralero atalen batzuk gehituz joango... [+]


2025-01-10 | Sustatu
Applek albiste-laburpenak asmatzen ditu inolako axolarik gabe

Adimen Artifizialarekin egindako disparateen biltegia handitzen ari da. Erabiltzaile arruntok sortutakoak txorakeriak izan daitezke neurri handi batean, baina Interneteko erraldoiak berak ari dira halakoak errepikatzen eta horrek larriagoa dirudi, eragin globala izan... [+]


Al-Jazeera telebistaren Zisjordaniako egoitza itxi du Palestinako Aginte Nazionalak

"Sedizioa bultzatzen duelako" hartu du Al-Jazeeraren zabalpena eta lana "aldi baterako" debekatzeko erabakia Palestinako Aginte Nazionalak. PAN "Israelekin lerrokatu izana" deitoratu du komunikabideak, argi utzirik "mehatxuen eta intimidazioen... [+]


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-27 | ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]


2024-12-20 | Euskal Irratiak
France 3 Euskal Herri katearen berri saila, berriz ere murrizturik

France 3 Euskal Herri telebista katea apalduz doa. Kate horretako kazetari eta langileek jakin berri dute berriz ere programazio eta finantzaketa apaltze bat pairatuko dutela. Egun oroz, zazpi minutuko berriak eman izan dituzte, baina iragan udatik bi minutuz murriztu zieten... [+]


Hedabideen iruzurrak
Preso siriarra askatzen duten CNNren bideoa: iruzur salaketak

Bideoak erakusten du nola CNN telebista kateko nazioarteko buru Clarissa Ward kazetaria ari den sartzen Siriako kartzela sekretu batean, eta nola grabatzen den preso bat askatzen duten unea.


Elon Musk gaiXtoa eta egiaren zaintzaileak

Elon Musken presentzia hedabideetan gora doa, suziri baten moduan, Etxe Zuriko lorategian lurreratu ostean. Lortzen ari den botereaz eta influentziaz asaldatuta omen daude beste botere batzuk eta, bere eragina gutxitzeko asmoz, X sarearen kontra kargatu dute. Azken asteetan The... [+]


Izar Mendiguren. Saltsa berrietan beti
“Ni euskaraz bizitzeak ez du esan nahi beste hizkuntzei eta kulturei ateak ixtea”

Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]


2024-12-12 | Julene Flamarique
“Kanal bat, hizkuntza bat” logika gainditzeko eskatu diote ETBri

Ikusle euskaldun gehien biltzen dituen katea da ETB2, datuen arabera. Aldatu Gidoia mugimenduak agerraldia egin du Bizkarsororen kontraprogramatzearen harira. Salatu dute askotan ETB1 lehian sartzen dela ETB2rekin, eta "herritar guztiak eta publiko bakarra helburu izango... [+]


2024-12-12 | Irutxuloko Hitza
Nola egin aurre arrazakeriari kazetaritzatik?

Irutxuloko Hitzak asteartean parte hartu zuen Hordago - El Saltok antolatutako mahai inguruan, Hibai Arbide, Lucia Mbomio, Xalba Ramirez eta Miriam Najibi kazetariekin.


Eguneraketa berriak daude