BAI. Gehiegi daude

Peak TV. Hori da azken urteetan telebistaren arloan eta AEBetan hedatzen ari den hitza. “Telesailen burbuila” bezala definitu daitekeen termino horrek adierazi nahi du iristear dagoela ekoizpen hauen gailurra. Pantaila txikian produktu gehiegi dagoela adierazteko espresioa da: kontrolik gabe estreinatzen dira eta askotan kalitate maila zalantzagarria da. Urtero banatzen diren Emmy sariek adibidez –urteko telesail onenen sariak– ezinezkoa dute urteko estreinaldi garrantzitsu guztiak nabarmentzen.

FX katearen arduraduna den John Landgrafe-k sortu zuen Peak TV kontzeptua eta duela hiru urtez geroztik ekoizpen kopuruaren inguruko txosten batzuk argitaratzen ditu. 2017an adibidez, 500 telesailen zifra ukitzera heldu ziren. Gailurra, Peak TV deiturikoa, 2019an iritsiko dela dio.  “Tsunami” horren erantzule nagusiak aipaturiko streaming plataformak dira batik bat. Landgrafek argitaraturiko beste txosten batean irakur daiteke Yahoo, Hulu, Amazon, Netflix, Crackle edo YouTube Red plataformek bi urtetan bikoiztu egin dituztela beraien ekoizpenak, Netflix-en olatuaren eraginez batez ere.

Honek, beste hainbat enpresa teknologikotan gertatu den bezala, telesailen merkatua monopolio egoerara eramateko arriskua ekar lezake eta ez dakit nik ez ote den gure kaltetan izango istorio berberak labe beretik irtetea. Adibide garbiena –berriro ere– Netflix: lehen, urtean bost ekoizpen berri estreinatzen bazituen, hiruzpalau kalitate handikoak izaten ziren; gaur egun “bi astetik behin telesail/denboraldi berri bat” filosofiarekin, telesailak baino, txurroak egiten dituen plataforma dela dirudi.  Ekoizpen bikainak estreinatzen ditu bai, baina kaskarren multzoa handitzen doa.

EZ. Gehiegi ikusi nahi ditugu

Kultura zinematografikoa, orokorrean, ezin besarkatuzko zerbait iruditzen zait, eta telesailena beste hainbeste, jakina. Telesail asko estreinatzen da? Bai. Gehiegi? Ez! Literatura edo zinema bezalako arloetan gutxitan –edo inoiz ez– planteatu den galdera izanik, pantaila txikiaren kasuan arazoa ez da gehiegi daudela, guztiak ikusi nahi ditugula baizik.

Hau da, zalantzarik gabe, azken urteotako fenomeno kultural aipagarrienetako bat, gune kulturalean espazio geroz eta garrantzitsuagoa betetzen hasi baitira. Baina kopuruarekin eta hauek irensteko abiadurarekin itsutzen hasi garela uste dut. Kuadrillan ala lagun artean adibidez, Game Of Thrones telesailaren azken atala etengabe aipatzen ari badira, eta zuk ekoizpen hori ikusten ez baduzu, elkarrizketa horietatik kanpo geratzeko arriskua duzu. Stranger Things-en bigarren denboraldia bihar goizeko 9:00tan estreinatzen bada, “ea nork ikusten duen lehenago” lasterketa amaigabean murgilduko zara. Hemen loratzen da, nire ustez, polemika honen gakoa: irakurketarekin gertatzen den bezala, alderdi atsegingarria ez galtzea ezinbestekoa izan beharko litzatekeela. Alegia, ikusten duzuna ikusten duzula, gustura izan dadila, nahi duzulako, eta ez ondokoak hala egin duelako, sare sozialek bultzatu zaituztelako ala aipaturiko plataforma hauen algoritmoek burmuina xurgatu dizutelako. Eskaintza hainbeste zabaldu da, egungo estreinaldi mordoa igerian dabilela duela 10-15 urteko telesailekin batera. Ondorioz, ikusle askok uko egin diote borondatez aukeratzeari eta “zer ikusi” erramintak edota “gomendio” aplikazioak erabiltzen hasi direla beraien ordez erabakiak hartzeko. Izar kopuruaren arabera edo Interneteko “adituaren” gustuen arabera beraien ordez aukeratze horrek frustraziora eraman dezake eta “telesail gehiegi egiten dira” esaldia errepikatzera.

Nire iritzia, beraz, argia da: ez dago telesail gehiegi, liburu, film edo txokolate tableta gehiegi ez dagoen bezala. Erabateko ezagutza seriezale bat lortzeko nahiak eta elkarrizketetatik kanpo ez geratzeko beharrak gugan gabezia faltsu bat sortu duela iruditzen zait. Ikus-entzunezko hauetako asko “behartuta bageunde bezala” irensten ditugu. Hurrengoan “ez daukat denborarik hainbeste telesail ikusteko” esaten dizutenean, “ez zuk, ezta beste inork ere” erantzun eta aurrera!