Hamar urtez Aralar magalean permakultura irakasten
“1986ean ezagutu nuen nik permakultura, 15 urte nituela. Orain 52 dauzkat”. Oso gaztetatik sortu zitzaion Victor Barahona Ormazabali permakulturarekiko interesa. Garai hartan ez zuen formaziorik eta ezta lurrik ere. “Urteetan egon nintzen permakulturaz ikasten egunen batean nire lurrak lortzean horiek lantzen jartzeko asmoz”, azaltzen du. 2008an, azkenean, iritsi zen momentua: Azpirotzen (Nafarroa) lursaila erosi eta Permacultura Aralar proiektuari hasiera eman zion. Hamargarren urteurrena beteko dute maiatzean.
Permakultura, nekazaritzatik harago doan filosofia
“70. hamarkada inguruan jaio zen permakulturaren kontzeptua, Australian. Guneak, lursailak eta laborantza lekuak natura ahalik eta hobekien imitatuz diseinatzea bilatzen du”, aipatu digu Barahonak lehen azalpenean. Mundu osoan erabili izan diren antzinako nekazaritza teknikak darabiltzate permakulturan, espezie iraunkorrak ereitea edota labore elkartuak erabiltzea dira horietako batzuk. Dena den, proiektuaren bultzatzaileak azpimarratu du hasieran nekazaritzari soilik lotutako kontzeptua zena bestelako esparruetara ere zabaldu zela segituan —gizartea, hezkuntza…—.
Permakulturaren aldekoa izanik ere, mugimenduari egin ohi zaizkion kritikak ez ditu ezkutatzen Barahonak. “Egia da permakulturaren mugimenduan ikusgaitasun handiena dutenak gizon anglosaxoi zuriaren profilekoak direla. Hala ere, eta mugimendua profil horretako pertsonek sortu bazuten ere, urteekin bestelako jendea gehitzen joan zaio, eta aipatzekoak dira Afrikan edota Erdialdeko Amerikan permakulturarekin lotuta duten proiektu askotarikoak”, azaltzen du.
Bisita gidatuak eta hitzaldiak Azpirotzeko lursailean
Igandeetan bisita gidatuak antolatu ohi ditu Barahonak bere lurretan. “Lau orduko bisitetan gunetik buelta bat ematen dugu tokia ezagutzeko eta permakultura printzipioak jarraituz dena nola dagoen diseinatuta ikusteko”, dio. Bisitariek lauburu formako mandala baratzea, negutegi-biofrabrika gunea, lurreko presa autoeraikia edota frutalen guneak ezagutuko dituzte, sortzailearen azalpenekin lagunduta.
“Ekoherrixkekin eta kolektiboekin lotuta egon da urteetan permakultura, eta familia mailako esperientzia gutxi zeuden, ustiapen txikikoak”. Hutsune hori betetzeko asmoz sortu zuen Permacultura Aralar Barahonak, eta hutsune hori betetzeko asmoz jarraitu nahi du lanean. “Permakultura utopiatzat hartzen duen jendea badago, zerbait perfektutzat hartzen duena. Landa eremuetako jendea, berriz, oso eszeptikoa izan ohi dira gaiarekin. Ni erdibidean kokatzen naiz, nolabait: batez ere hiriko jendeari zuzentzen natzaio, eta ez nabil nekazariak lan horrela egiteko konbentzitzen. Baina gauzak beste era batera egin daitezkeela ikusaraztea bada nire asmoa”.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]