Urteurrena ospatu eta bakearen bidean pausuak emateko xedez, Foro Sozial Iraunkorrak bi eguneko jardunaldiak antolatu ditu asteburuon. Bertan, esaterako, euskal presoen “salbuespen egoera” salatu eta bake prozesuaren bidean ibiltzeko giltzak proposatu dira.

Miarritzeko Bellevue egituran elkartu ziren justiziako ordezkariak Foro Sozialaren bigarren egunean, eta Frantziako Estatuan preso diren euskaldunak izan zituzten hizpide. “Batzuetan, oztopo administratiboak oztopo politikoak baino zailagoak dira gainditzeko”, esan zuen presoen gerturatzeari buruz Jean René Etxegarai Euskal Elkargoko presidente eta Baionako auzapezak ekitaldian. Oztopoak oztopo, lanean jarraitzeko konpromisoa adierazi zuten bertaratuek.

Presoen gerturatzeaz gain, zigorren betetzeaz aritu ziren. Azken urtean, 21 euskal preso libre geratu dira, eta ez da izan zigor egokitzapenik. Ostean, gehienak Espainiako Estatuko autoritate judizialen esku utzi dituzte. “Aitzinamendu handiak egiteko giltzak eremu horretan aurkitzen dira”, baieztatu du Xantiana Cachenaut euskal presoen abokatuak.

Berriak emandako kronika eta datuen arabera, 2017ko apirilaren 5ean 74 preso ziren Frantziako Estatuko 24 presondegitan. Egun, 53 preso daude, eta horietatik bost dira epaiketaren zain daudenak. Gainerako 48ak zigortuta daude jada, eta 19k baldintzapeko askatasuna eska dezakete. Eskaera horiek inork ez dituela kritikatzen esan du Cachenautek. Alabaina, 2016an bozkatutako terrorismoaren aurkako legeak dio delitua berriz egiteko arriskuak kontuan izan behar direla, eta hori “arazo” bat dela.

Alta, horrek ere badu soluziorik, Cachenauten esanetan: “Lehen ministroaren dekretu bat aski litzateke”.

NBEko aditu eta ohorezko magistratu Philippe Texierrek esan zuen epaileei mintzatu behar zaiela, beraiek baitute zigorren betetzeari dagokion erabakien ardura. Horrez gain, Justizia ministroa ere aipatu du: “Irudika dezagun Justizia ministroaren zirkular bat galdetzen duena prokuradore guztiei elementu politiko hau kontuan har dezaten. Hau da, borroka armatuaren behin betiko ukapena. Beharbada beste emaitza batzuk lortuko genituzke”.

Aipatu zuen, halaber, egiaren batzorde baten sortzeko premia. Bakea «eraikitzen dela», berretsi zuen, Harold Good apezaren hitzak bere eginez. Ipar Irlandako bake prozesutik ekarri esperientziatik mintzatu zen Good. Presoak ahal bezain goiz askatu behar direla zioen Goodek. «Baketzea posible al da, baldin eta etxetik urrun dauden presoek ez badute itxaropenik? Presoen seme-alabek behar dituzte segurtasun batzuk. Presoak bakearen giltzak dira. Presoak ez badira prozesuaren barne sartzen eta ez badira engaiatzen, ezinezkoa da hitzarmena»

Jauregiren “Arbolaren Egia”

Koldobika Jauregi zizelkariaren Arbolaren egia lana inauguratu dute igandean, ETAren armagabetzearen urteurrena dela eta.

“Belaunaldi berriek iraganaz irakasgaiak atera ditzaten eta geroan aizkora berriro altxatu ez dadin. Esaldi hau idatzita geratu da Baionako Unibertsitatearen aurrean, Roland Barthes zelaigunean.

Eskulturaren inaugurazioak amaiera eman dio ostiralean eta larunbatean gauzatutako Foro Sozial Iraunkorrari. Jean-Rene Etxegarai alkatea, Harold Good irlandar elizgizona, Mixel Berhokoirigoin bakegilea han ziren, besteak beste.

Jauregiren lanarekin ados ez, eta protestari batzuek “lotsa” hitza egin dute aterkiekin. Covite biktimen elkarteak eskerrak eman dizkie protesta egin dutenei. Alabaina, lana “biktima guztien oroimenean” egin dela oroitu du zizelkariak.