Eskolari so
Arrue ikerlerroak Lehen Hezkuntzako 4. mailako (LH4) eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako 2. mailako (DBH2) ikasleen unibertsoak ditu aztergai. Azken txostenak berri itxaropentsua eman digu euskarak duen bilakaeraz: “2011-2015 epealdian, ikasleen eskolako euskarazko erabileren joera orokorra goranzkoa izan da, bi ikasmailetan. Eskolako erabilera orokorrak, LH4n 3,0 puntu egin du gora eta DBH2n 2,4”. Horrez gain, ikerketak erakusten du hiru direla eskolako erabilera orokorrarekin lotura estua duten eremu nagusiak: familiakoa, gizarte hurbilekoa eta eskolakoa.
Familia izan ohi da gotorlekurik sendoena hizkuntza ororen transmisiorako. Eremu horretan, lehen hizkuntza euskara soilik edo gaztelaniarekin batera duten ikasleen proportzioa gorantz doa LH4ko ikasleengan. Joera horrekin bat, ikasleen etxeko erabileran ere hazkundea dago, bi ikasmailetan.
Badaude, LH4n, datu ilun xamar batzuk ere: D ereduko ikasleen proportzioa hazi den arren, irakasleen arteko euskararen erabilera ez da igo lau urtean
Eskolako hizkuntza-baldintzetan ere badago zenbait zantzu positibo: D hizkuntza ereduko ikasleen proportzioa hedatu da bi ikasmailetan, 2011tik 2015era bitartean. Bestetik, irakasleen arteko hizkuntza erabilera LH4n berdin mantentzen bada ere, DBH2n gorantz doa.
Ikasleek euskara gehiago erabiltzearen bultzatzaile nagusiak familia eta eskola eremuetako aurrerapausoak izango dira, bereziki D ikasteredua zabaldu izana.
Gainerako eremutan ez da joera garbirik antzematen. Batetik, eskolaz kanpoko ekintzak, klase partikularrak eta udaleku eta kanpamenduak batera aztertuta, bilakaera ezberdina izan du euskarak: LH4n jaitsi da eta DBH2n igo. Bestetik, udalerrietako euskaldunen proportzioa (eremu soziolinguistikoa) ez da lau urtean ia mugitu. Azkenik, hedabideen eta kultura-kontsumoan euskararen presentzia igo da lehen hezkuntzan eta jaitsi bigarrenean. Emaitza horiek bilakaera nahasia erakusten dute, eta zaila da pentsatzea eskolan atzemandako euskararen igoerari ekarpen handirik egin diotenik.
Badaude, LH4n, datu ilun xamar batzuk ere: D ereduko ikasleen proportzioa hazi den arren, irakasleen arteko euskararen erabilera ez da igo lau urtean eta, gainera, irakasleekin gelatik kanpo euskaraz egiten duten ikasleen proportzioa 2,2 puntu jaitsi da, 2013tik 2015era.
Zergatik LH4n ez da ugaritu, marko euskaldunagoa eskaintzen duen D eredua hedatzearen poderioz, irakasleen beraien edota ikasle/irakasleen arteko erabilera? Zerk galgatzen du eskolaren ekarpena? Ikasleen egoera soziolinguistikoan eta euskarazko komunikabide eta kultura kontsumoan atzemandako geldiunea ez ezik, badago eskolaz kanpo beste traba ugari. Eskolari ez ezik, gizarteari ere egin behar zaio so.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Azken aldian politizazioa eta despolitizazioa aztertzeko aukera izan dugu, arreta gazteen kasuan bereziki jarrita. Hala ere, gazteak aztergai dituzten ikerlan soziologikoen ondorio gehienak beste adin taldeetarako ere aplikagarriak izan ohi dira, intentsitate desberdinez bada... [+]
Gizakiok harremanetan gaude gure artean eta bizi dugun ingurunearekin; egiten dugun guztiak eragina du, onerako zein txarrerako. Sortu dezakegun eragin negatiboa murrizteko norberaren balioak, kultura, harremanak eta aukera materialak erabakigarriak izaten dira.
Askotan... [+]
Hiri askotako tren geltokiek XIX. mendeko burdinazko egituraren edertasun gorena azaltzen dute, hiriaren epizentrora iristearen ongietorri goraldiarekin batera. Hirira ate nagusitik sartzea bezalakoa da, arkitektura eta toki perla bat. Hiri askotan, baina, birdentsifikazio edo... [+]
Zergatik ez utzi. Zutabeak idazten dituenak atzetik izaten ditu beti garaiz erretiratzearen apologetak. Agortu baino lehen. Gaiak, niri, ezin agortu, ez ditudanez; ezertan ez naiz aditua, eta inoiz ez dut izan Euskal Herriari transmititzeko mezurik. Ez lidake azalpenak balioko,... [+]
Uda hasiera. EHZ festibalaren biharamuna (atx, buruko mina). Ikasturte kargatu baten ondotik, hatsa hartzeko gogoa. Burua hustu. Funtsezko elementuei berriz konektatu. Familian denbora hartu, aspaldiko lagunak berriz ikusi eta eguneroko borrokak (pixka bat) pausan eman... [+]
Badaude hitzak, formak, keinuak eta jarrerak gorputzean sartu eta handik irten ezin daitezkeenak. Gorputzean sartu eta bertan usteltzen direnak. Gorputza zulatzen dutenak. Gorputza deskonposatzen dutenak. Gorputza desagerrarazten dutenak. Eta akabo. Ezin daiteke deskonposatu den... [+]
UEUko Glotodidaktika Sailaren topaketetan euskaltegiez eta intersekzionalitateaz aritu dira hainbat aditu eta biktima. Ikasleak egon dira erdigunean, pribilegiorik gabeko ikasleak, zapalduak, bazterretan daudenak. Izan ere, genero disidenteek, gorrek, itsuek, gaitasun... [+]
Denok dakigu askatasuna kontzeptu zaila dela, ertz askotarikoa, hitzez definitzen zaila. Maiz mugagabetasunarekin definitu ohi dugu, baldintzamendurik gabe erabaki ahal izatearekin, ondoriorik ez edukitzearekin, edota ekintzen ardurarik hartu behar ez izatearekin. Baina ez denez... [+]
Nortzuk bultzatuko dute euskal orden berria eraldaketa sozialaren begiradatik? Nortzuk dira gaur egun zapalduenak Euskal Herrian?
Esku-hartze sozialeko sektore publikoaren alde.