Genetikoki eraldatutako sagarrak
Artikotik dator berria. Artikotik haize hotza, garondo-zuloak eta paparoak ebakitzen dituen horietakoa. Kanadan barrena datorkigu ipar haizea, eta ingelesez dator, Arctic.
Sagar negozioak dituen enpresa handia da Okanagan Specialty Fruits Inc. Aurten aurkeztu ditu Arctic sagarrak. Genetikoki eraldatutako sagarrak dira. Aldaketa horren helburua da sagarra ebakitzen denean ez gorritzea, ez herdoiltzea. Sagarra ebakitzean, aireko oxigenoak mamiari kolorea aldatzen dio; fruitua ez da txartzen, baina alferrik galduaren itxura hartzen du. Itxura hori ez izatearren aldatu diote genetika. Gorritzearen erantzulea den entzima, PPO edo polifenol oxidasa “isilarazi” egin dute, eta ia batere ez duen sagarrondoa sortu. Arctic Golden merkaturatu dute, dagoeneko, eta bidean dira Arctic Granny eta Arctic Fuji.
Sagarraren mamia ez gorritzeak zer dakar? Ez gara jabetzen noiz moztua izan den. Ordu pare batean erabat gorrituko litzatekeen sagar atala, egunak pasata ere, moztu berriaren itxurarekin egongo da. Horri heltzeko helburuarekin milioiak inbertitu eta sortu dute aldaketa genetikoa. Hamaiketakorako lantokira edo ikastetxera gordina eta oso-osorik eramaten dugun sagar hori saldu nahi digute. Sagarra ebaki, zuritu eta atalak poltsatxo batean sartuta, saldu ere. Poltsatxoan saltzea da negozioa. Kolorea ez zaio aldatuko, baina egunak eta egunak moztuta daramatzan sagar atalak aho sabaian zer kitzika, zer kilima eragin behar du? Hori ez da, ordea, garrantzitsua. Itxura, begietarako itxura soilik saldu nahi dute. Eta aberastu.
Negozioa borobiltzeko, lotsaren arrastorik gabe, sagar asko gorritu eta alferrik galtzen dela esateko muturra dute. Eta ordainetan bere sagarrekin plastikozko poltsatxo bat beste hondakinik ez dela sortzen. Eta betiko bidetik: zientzialari eta ikerketa institutu batzuen txostenen abaroan.
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
