Etxe kantoietako hatsa
Eider Rodriguezek oparitu digun azken ipuin bilduma sei narraziok osatzen dute eta seiok gonbidatzen gaituzte idazle honen unibertso partikularrean murgiltzera. Bertan protagonistek hurbil duten pertsona bati begira jarriko gaituzte, senar ohia, bizilaguna edo ama izan daitekeena, eta haiekiko dituen zilborreste edo harien kolore arreak bistaratu, haien buruarekiko harremana ere erakutsiz: “Zure ondoan distira egin zezan apaltzen zinen jendaurrean”.
Emakumeak dira protagonista guztiak eta haien begietatik ikusiko ditugu inguratzen dituzten munduak. Kosmos txikiok gehienetan lau pareta izango dituzte, hortaz, etxe desberdinetan sartuko gara eta bertan ikuspegi argi eta maratza izango dugu edo giro itxia eta usain minak sumatuko ditugu. Izan ere, zentzumenek, bereziki usaimenak, garrantzi handia izango dute narrazio hauetan emozioekin batera, egoera desberdinetan jasotako sentsazioekin inarrosi egingo direlako behin eta berriz pertsonaiak. “Bien arteko isiltasunen arteko talka entzuten zen hozkailua ixtean”.
Arraroa eta berezia hitzak behin baino gehiagotan agertuko dira, baita haien definizioak ere, eguneroko agertoki hauetako ertz eta tolesek auzitan jarriko baitute errealitatea edo normaltasunaren pertzepzioa. Azkenik, eta aurrekoari lotuta, jende arteko desberdintasunak agerian utziko dituzte elkarrizketek eta narratzailearen iruzkinek, klase ertaineko emakumeen erradiografia bat eskainiz, haien kezka eta ezinegon batzuen agerpenaz: “Adin ertaineko andre kanonikoaren rola jokatu zenuen”.
Laburbilduz, etxe kantoietako hatsa sentituko dugu orriotan. Carver edo Munroren ipuinetan bezala, etxe arrotzetan sartzen utziko digu Rodriguezek, pertsona arrunten bizitzak ezagutzeko eta haien “munstrokeriak” deskubritzeko. Etxe hauetako kantoietan gorputzak biluztuko dizkigu eta espazioak ñabartu zenbait muga desitxuratuz. Etxeotako kantoietako hatsa sentituko dugu azalean, arnas leuna izango dena batzuetan eta kirats fina besteetan, bizitzak dituen une deserosoak ekarriko dizkigu bakoitzaren gorputzaz eta bizimoduaz hausnarketa egin dezagun, inguruan duguna ez delako dirudien bezain oso, finko eta argi: “Denak beldurgarriki berdin jarraitzen du”.
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Elkar, 2023
--------------------------------------------
Iaz kaleratu zuen Miren Agur Meabek Itzulerak eleberria. Pertsonaia nagusiak gazteak direnez, gazte literatura dela esan genezake, baina literatura ona denean, gazte zein helduentzat da,... [+]
Soka-tira
Testua: Ilan Brenman
Ilustrazioak: Guilherme Karsten
Itzulpena: Ipar Alkain
Denonartean, 2024
-------------------------------------------------
Album honen bukaeran bada Benjamin Franklinen aipu bat: “Sekula ez da izan gerra onik, ezta bake txarrik... [+]
Putzua
Goiatz Labandibar
Erein, 2024
----------------------------------------------------------
Goiatz Labandibarren Putzua egun batean gertatzen den hazkunde nobela bat da: hilekoa jaisteak markatzen duena, hain zuzen ere. Edo bestela esanda, heroiaren bidaia bat,... [+]
Barkamena existituko ez balitz bezala
Mariana Travacio
Erein, 2024
---------------------------------------------------
Izenburuak autolaguntza liburu batena eman lezakeen arren Ereinek narratiba sailean argitaratu duen western itxurako testua da honako hau. Fernando... [+]
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Josefa Agirre Etxeberria frankismo garaian neskame aritu zen emakumeetako bat izan zen. Hamalau urterekin deserriratu ondoren, bizitza osoan zehar bizilekuz aldatzera... [+]
Antzerkiaren labirintoan I
Ander Lipus
EHAZE eta Susa
---------------------------------------------
Ander Lipus antzerkigileak EHAZE eta Susarekin argitaratu ditu bere autobiografia teatrala eta antzerkiari buruzko argitalpenak. Antzerkiaren labirintoan I. Bitakora... [+]
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
"Arrats arrunt bat zen. Zapoarentzat”. Arrats hori da Maite Mutuberriak album honetan kontatzen diguna. Oso testu gutxi du liburuak, eta irudiek ederki kontatzen digute istorioaren nondik norakoa.
Hasieratik ikus dezakegu ilustrazioetan zapo handi eta lasaia,... [+]
Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]
Lan kontu bat dela eta berrirakurri behar izan dut liburu zoragarri hau. Teoria, genealogia eta historia feminista batzen dituen liburu motz honek kritika ugari izango zituelakoan sarean begiratu eta, sorpresa! bakarra aurkitu dut, Irati Majuelok Berria-n idatzi zuena.
Sorpresa ederra izan da Consonni argitaletxeak argitaratu berri duen liburua. Ez nuen ezagutzen Montserrat Roigen lana eta aurkikuntza harrigarria izan da, zinez. Batetik, Franco hil berritan argitaratu zelako estreinakoz eleberria (1976an) eta garai hartako Bartzelona... [+]
1991n argitaratu zuen Bernardo Atxagak Behi euskaldun baten memoriak. Liburuak ibilbide luzea eta arrakastatsua izan du euskaraz nahiz bestelako hizkuntzatan. Alemanian gehien saldutako liburuen artean egon zen, J. Eccleshare editore britainiarrak irakurri beharreko obratzat... [+]
Neguko naretasun hotz eta lur etzearen ostean etor daitekeenaren promes izaten da udaberria, eta hainbatek eta hainbatetan idatzi izan diote lora dadin deika. Promesak promes, ordea: ez da inoiz udaberri ziurrik galbidean den lurrean. Ez behintzat aldaketaz edo, zehazki,... [+]
Lehengusinarekin eta haren senarrarekin landa aldera egindako irteera batean hasi zen dena. Horiek afaltzera joan eta ez ziren etxera itzuli. Haien bila atera eta horma batekin topo egin arte ibili zen protagonista. Hortik aurrera, hormak ez dio aurrera egiten uzten eta bi... [+]
Feminista eta anti-arrazistatzat duzu zure burua? Bururatu zaizu inoiz ezagutzen duzun feminismoaren historia zuria eta kolonialista dela? Kultura ez-zuriei buruz duzun ezagutza edo begirada zalantzan ipini dituzu? Ahalduntze feministaren inguruko irakurketa kritikorik egin... [+]