Urdaibain Bizkaiko baso autoktonoa berreskuratzeko crowdfundinga
Lurgaia fundazioak crowdfundinga ipini du abian, Urdaibaiko Biosferaren Erreserbaren eremu batean lurrak erosi eta oraingo pinu eta eukaliptoen ordez baso autoktonoa landatzeko, haritzak batez ere. Diotenez, Bizkaian jatorrizko baso gehiena galdu da, hazkunde azkarreko espezieek haien lekua hartuta.
“Gaur egun ia ez da geratzen baso heldu eta zabalik Bizkaian”, dio Lurgaiak, “garai batean hariztiak zeuden eremuaren %90etik gora galdu egin da”. Fundazioak hamar urte daramatza Urdaibaiko Erreserbaren barruko Undabaso parajean lanean, lurrak bereganatu eta pinu eta eukaliptoen ordez espezie autoktonoak birlandatzen. Dagoeneko 26 hektarea dute, eta berriki akordioa egin dute beste 31 hektarea eskuratzeko.
Urte amaieran egingo ditu Lurgaiak lurren eskriturak, eta 108.000 euro ordaindu beharko dituzte datozen hiru urteetan. Orain arte bilduta dute funtsa nahikoa ez denez, crowdfunding kanpaina ipini dute martxan.
Espezie aldaketak hainbat onura ekarriko dituela diote, galtzeko arriskuan den paisaia mota bat berreskuratzeaz gain: zoruaren erosioa gutxitu, erreken ur kalitatea hobetu, biodibertsitate galera gelditu, klima aldaketari aurre egin CO2a hobeto atxikiz. Hazkunde azkarreko espezieen ordez haritzak landatuz, azken batean “benetako basoa” sustatzen dela dio Lurgaiak: “Basoaz ari garenean, gutxienez 100 urteko garapena eta 100 hektareako zabalera behar duen ekosistema konplexu batez ari gara”.
Basoak naturarekiko begirunez kudeatzeko eskatu dute
Baso Autoktonoen Nazioarteko Eguna (azaroak 23) dela eta, Bizkaian benetako basoa, nagusiki haritz, pago eta artez osatua, herrialdeko baso guztiaren %24 baino ez dela gogorarazi du Kolore Guztietako Basoak plataforma sortu berriak. Gainerako %76 eukalipto eta pinuek hartzen dute, eta gorantz doa portzentajea: eukalipto eremuek 2.000 hektarea gehiago dute bost urtean. Bizkaiko mendi publikoen %70 eukalipto eta pinuek betetzen dutela ere azpimarratu dute.
Horren aurrean, Europako iparraldean duela mende batetik hona eta berrikiago hurbilagoko eskualdeetan –Burgosko iparraldean, berbarako– erabiltzen den baso-politika alternatiboa ezartzeko eskatu du plataformak. Eredu horretan kalitatezko zur autoktonoa sustatzen da, baina eremu bateko zuhaitz guztiak aldi berean moztu gabe; modu horretan ziurtatu egiten da basoen osasuna eta, Kolore Guztietako Basoak-en esanetan, errentagarritasun ekonomikoa ere ona da.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
Urriaren 19an, Xiberoko Batzorde Sindikalak bozketa egin eta adostu zuen lurraldea "babesteko zaila den eremu gisa" (ZBD) izendatzeko eskaera abiatzea, otsoaren "arriskuari" aurre egitea helburu. Artaldeei eraso egin ez badie ere, artzainek otsoari tiro... [+]
Badira hainbat espezie arrandegietan beti egotera derrigortuak diruditenak. Haien arteko arrain batek dirdira berezia du, urrezko koroarekin begiratzen baikaitu: urraburuak (gazteleraz ere, ezaugarri berari men eginez, dorada-k). Ondoan haien artean anaiak diruditen sorta dago,... [+]
Getarian (Gipuzkoa) itsasoratu berri dute Euskal Herriko lehen itsas zabaleko arrain haztegia. 50 metroko diametroa eta 40 metroko sakonera duten bi kaiola jarri dituzte, eta itsasoko baldintzetara ongi egokitzen badira, aurtengo udan 50 hegalabur (atun gorri gisa ere ezaguna,... [+]
Gaua da. Zuhaitzetan geratzen diren hosto gutxien artetik igarotzen da ilargiaren argia. Isiltasuna da nagusi. Txoriak sasi artean daude, babestuta lo, lo-edo. Baina bat batean zerbaitek kolpatu du sasia. Txori gehienak izutu diren arren, izoztuta bezala geratu dira, isilik... [+]
Astearte honetan onartu dute otsoaren babes egoera murriztea, espeziearen kudeaketa malgutzea eta landa-eremuko interesak babestea argudiatuta. Zorrotz babestutako espezieen zerrendatik, babestutako espezieen zerrendara pasatzea erabaki du Europako Kontseiluaren Bernako... [+]
Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]
Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.
Antzinako greziar eta erromatarrek izaki mitologikotzat zituzten animalia hauek, itsas hondoan jaio eta hazi ostean, lehorreko zaldien tamainara heltzean, Neptunoren gurditik tiratuko omen zuten. Urrutian ikusten omen zituzten, olatu tontorretan jauzika.
UNESCOk Munduko Biosfera Erreserben Sarea zabaldu du hamaika izendapen berrirekin, horien artean da Iratiko Oihana. Astearte honetan jaso dute diploma Zaraitzu eta Aezkoa ibarretako presidenteek Ariben.
Badoaz basoak kolorez aldatzen, haizea hozten eta egunak mozten. Badator negua, eta lur lehorrean ageri da; baita itsasoan ere. Animalia migratzaileak hasi dira hegoalderanzko bidean, eta zerutik kurriloak hegan pasatzen diren bitartean, itsasotik zerea doa, ur epelagotara... [+]
Copernicus ingurumen behategiaren arabera 2024ak errekorra hautsiko du Lurreko tenperaturari dagokionez, eta hori bakarrik ez, industria aurreko garaiko batez bestekoa baino 1,5ºC altuagoa izango da lehen aldiz.
Mendietxe museoak zabaldu ditu ateak, irakurri dugu Berria-n. Eta boteprontoan pentsatu, "hau izango al da EMMOA Euskal Mendizaletasunaren Museoa fundazioak ireki nahi zuen museoa?". Ramon Olasagasti kazetariak argitu dizkigu zalantzak: "Alex Txikon alpinistaren... [+]
Hego Euskal Herrian energia berriztagarrien makroproiektuen zaparradari zenbakiak jarri dizkiogu erreportaje honetan. Datuek marrazten duten mapan, Nafarroak gori-gori jarraituko du eta Araban daude kontzentratuta EAEn enpresek egin nahi dituzten energia zentralen %75,4. Hori... [+]
Wikimedia Commons-en biltzen dira Wikipedian erabiltzen diren lizentzia libreko fitxategiak: irudiak, argazkiak, audioak, bideoak… Une honetan 110 milioi fitxategiko bilduma erraldoia osatzen dute. 2006an hasi ziren urteko argazki onenak aukeratzen. 2023koak hautatu berri... [+]