Errusiar iraultzatik iraultza antikapitalistara
Prentsan gogorarazi digute 1917ko errusiar iraultzaren data historikoa.
Prentsa horren gehiengoa botere ekonomiko eta politikoaren mende dagoenez, iraultza hura deskalifikatu eta desterratu dute. Beraientzat, mugimendu hura herritarren kontrakoa eta antisoziala izan zen, eta terrorea, errepresioa eta totalitarismoa aipatu dituzte. Iraultza erabat negatiboa izan zela diote... baina iraultza orok bezala, alde ilunak eta alde positiboak dauzka.
Duela ehun urteko errusiar iraultzak, akatsak eta ondorio ezkorrak izanik ere, munduarentzat aldaketa funtsezkoa ekarri du. Errusiako monarkiaren eta Estatu arkaikoaren erorketak mezu garbia eman zuen: gizartea aldatu eta eraldatu dezakegu. Horretarako beharrezkoa da borondatea eta baliabideak izatea. Iraultzarekin lortu zen familia gutxi batzuek herritarrekiko zuten nagusitasuna ezabatzea.
Errusiar feudalismoak egin zuen bezalaxe, gaur kapitalismoak gutxi batzuen botere ekonomikoa inposatzen segitzen du gehiengoarengan, familia urri batzuek aldian aldiko gobernu politikoak erabiltzen dituzte. Etekinen pilaketa, bazterkeria soziala, prekarietatea, txirotasuna, berdintasunik eza, gerrak, armen karrera, migrazio politiko eta ekonomikoak, tortura, kartzela, erbestea... Ondorio praktikoak baizik ez dira horiek denak. Kapitalismoa garaitzeko beste iraultza bat beharrezkoa da, gizartearen eraldaketa erradikala ekarriko duena. Nola egin? Mugimendu politiko, sindikal eta sozialek euren eskuetan dute herritarren gehiengoak babestuko duen bide-orria garatzea. Elkarrekin eta batuta urratsak emanez gero, feudalismo moderno hori eraitsi dezakegu.
XIX. mendearen amaieran, ukrainera modernoaren arauak ezarri zirenean, haietako batek zioen hiriburuaren izena Київ zela ukraineraz, eta haren forma latinizatua, hau da, mendebaldeko herrialdeek erabili beharreko exonimoa Kyiv zela. Baina munduko txoko gehienetan... [+]
Wu Ming literatur kolektiboaren Proletkult (2018) “objektu narratibo” berriak sozialismoa eta zientzia fikzioa lotzen ditu, Sobiet Batasuneko zientzia fikzio klasikoaren aitzindari izan zen Izar gorria (1908) nobela eta haren egile Aleksandr Bogdanov boltxebikearen... [+]
Sobietar Batasuna, 1920ko azaroaren 18a. Sobieten Gobernu Zentralak abortua legeztatzeko dekretua onartu zuen, historian lehenengoz. Handik aurrera, librea izateaz gain, doakoa ere izango zen. Urte batzuetan behintzat.
Moskuko Plaza Gorriaren izena nondik datorren pentsatzean bi aukera bururatu ohi zaizkigu...
Krimeako konkista zuzendu zuen militarrak, Ukrainako gobernadore Grigori Potemkinek (1739-1791) Katalina II.a erreginari aurkeztu zizkion herri idilikoak faltsuak omen ziren. Hortik dator “Potemkin herria” esamoldea.
Ukraniako Sobietar Errepublika izendatu zenean, emakume bat jarri zen hango Barne ministro, eta praktikan gobernuburu ere izan zen, ofizialki ez baitzen halako kargurik. 1917ko abenduaren 27a zen, eta kasik oharkabean emakumeen emantzipaziorako borrokan itu bat jarri zuen... [+]
Petrogradoko kaleetako denda eta biltokietan ogia erosteko ilara bukaezinetan bat egiten zuten egunero milaka emakumek; goseak eta gerrak sortutako ezinegona nagusitzen ari zen. Zerbait handia zetorrela susmatu zitekeen 1917ko Emakumeen Nazioarteko Egunaren bezperatan, baina... [+]
Kontsigna hau gakoa izan zen 1917ko hilabete zurrunbilotsu horietan. Nicolas II.a tsarrak abdikatu ostean 1917ko martxoan (momentu horretan Errusian zegoen juliotar egutegian otsaila zen) sortutako behin-behineko gobernuan sozialdemokratak parte hartzen ari ziren, liberal eta... [+]
Errusiako iraultzak azaroan 100 urte beteko dituela baliatuz, Oñatin jardunaldiak prestatu dituzte azaroaren 5etik aurrera. “XX. mendeko gertakari garrantzitsuenetariko bati buruz gehiago ikastea eta gizarte ereduaz eztabadaidatzea” dira helburu nagusiak.
Pompeu Fabra unibertsitateko historiako irakasle emeritua da Josep Fontana Bartzelonan. LARRUN 172. zenbakian egin genion elkarrizketan duzu haren berri zabalago. 2016ko urrian La revolució russa i nosaltres hitzaldia eman zuen Bartzelonako Unibertsitate Autonomoan,... [+]
Sobietarren eraginik gabe ezingo litzateke XX. mendea ulertu, ezta gaur egun mundu zabalean gertatzen diren gatazka politiko eta beste egoera sozial ugari ere. Josep Fontana historialariak (Bartzelona, 1931) Bartzelonako Unibertsitate Autonomoan 2016ko urrian emandako hitzaldia... [+]