Gorputza orekan mantentzeko, betaurrekoak
Nola mantentzen da pertsona bat zutik? Hori da posturologiak aztertzen duena. Zapaltzeko, ikusteko, entzuteko edota murtxikatzeko moduek gorputz baten postura alda dezakete, garunera informazio desegokia bidali eta bestelako min eta sintomak sortuz. Jatorri bakoitzak soluzio bat dauka.
Gorputz-jarrerari lotutako akatsa begietatik, oinetatik, ahotik edo belarrietatik etor daiteke, gorputz atal horietatik bidaltzen baitiogu informazioa garunari. Informazioa egokia edo desegokia izan daiteke; esaterako, begi bat alferra eta bestea indartsua duenak errealitatearen informazio faltsua bidaliko dio garunari. Arazoa lantzen ez bada, garuna egoera horretara moldatuko da, baina ez da egoera normala izango eta horrek ondorioak ekarriko ditu gorputzeko beste atalen batean. Hala kontatu digu Teresa Olabarria Ruiz optometristak: “Gorputzean sentitzen ditugun sintomek, normalean, beste leku batean dute jatorria”.
Besteak beste, ezegonkortasun sentsazioak, zorabioak, bertigoak, lunbalgiak, buruko minak, post-traumatismoak eta min muskularrak dira gorputz-jarrera sistema desorekatuta dagoenean senti daitezkeen sintomak. Olabarriak dio medikuek, neurologoek, erradiologoek, otoneurologoek edo oftalmologoek arazorik gabeko gorputzak ikus ditzaketela posturologia lantzen ez badute. Eta mina lausotzeko tratamendu bat jaso ondoren berriro ere sintomak azaltzean beste profesional batzuek landu beharko dutela arazoa: “Gorputz-jarrera aztertzeko garaia izango da.
Profesional horiek hainbat esparrutakoak izan daitezke. Olabarriak optometriaren ikuspuntutik hitz egin du, baina podologoek, dentistek eta otorrinoek ere esku-hartzen dutela kontatu du: “Desoreka nondik abiatzen den jakin behar dugu lehenik, jatorria desberdina izan baitaiteke. Oinetatik badatorkio, podologoarekin landuko du, begietatik badatorkio, ordea, optometristarekin”: Olabarriarengana hurbiltzen direnetako asko beste espezialista batzuek bideratutakoak direla esan digu. “Dena konektatuta dugula ulertzea da konponbiderako gakoa. Garrantzitsua da beste espezialisten ikuspuntuak eta lanketak ere ezagutzea”.
Betaurreko posturalak
“Esan bezala, nik sistema bisualetik egiten dut lan, begietatik”, dio Olabarriak. Horren aurreko konponbideak ikus-terapiak edo betaurreko posturalak dira, edo betaurreko posturalekin egindako ikus-terapiak.
“Lente batek zerbait gerturatzeko edo urruntzeko eta handiagoa edo txikiagoa egiteko balio dezake. Betaurreko hauen helburua, baina, ez da hori, ez delako zertan ikusmen arazo bat izan”, dio. “Gorputzeko ardatz bertikala eskuinera mugitua badago, beste aldera mugitzea lortuko dute prismek, ardatza erdira mugitu arte eta, hala, oreka lortu arte. Oinen kasuan ulertzea errazagoa da: zapatetan barne-zolak jartzean zapaltzeko modua aldatuko da eta gorputza egonkortu. Betaurrekoekin, berdina egingo dugu baina begien bitartez. Garuna engainatuko dugu gorputzak jarrera egokia har dezan”. Kasu batzuetan betaurrekoekin nahikoa dela azaldu du, eta beste batzuetan betaurrekoak eta barne-zolak beharko direla. Edo hortzetako aparatua.
Eraginkortasuna azaltzeko adibide praktiko bat jarri du Olabarriak: “Bezero bati, zutik zegoela, ezker hanka balantza batean eta eskuinekoa beste batean jartzeko eskatu nion. Bere gorputzak 20 kilo gutxiago pisatzen zituen ezkerrekoan. Begiak ixteko esan nion eta pisua orekatu egin zen. Arazoa argi dago kasu horretan”. Pertsona horrek konponbidea bilatu zuen betaurreko posturalen bitartez.
Lineal A duela 4.800-4.500 urte erabilitako idazkera minoikoa da. Berriki, Kretako Knossos jauregi ezagunean, bolizko objektu berezi bat aurkitu dute, ziurrenik zeremonia-zetro gisa erabiliko zutena. Objektuak bi idazkun ditu; bata, kirtenean, laburragoa da eta aurkitutako... [+]
Londres, 1944. Dorothy izeneko emakume bati argazkiak atera zizkioten Waterloo zubian soldatze lanak egiten ari zela. Dorothyri buruz izena beste daturik ez daukagu, baina duela hamar urte arte hori ere ez genekien. Argazki sorta 2015ean topatu zuen Christine Wall... [+]
Nafarroako Erriberako Andosilla herrian, sorpresa ugari ematen ari den indusketa arkeologikoa egiten ari dira Aranzadiko arkeologoak eta herritar boluntario taldeak. Resako aztarnategian orain arte oso ezezaguna zaigun Goi Erdi Aroko gizarteak hobeto ulertzeko aztarnak aurkitu... [+]
Pippi Kaltzaluzeren istorioak lehenengoz kaleratu zirenetik 80 urte bete direla-eta, leku berezia eskaini diote Boloniako Nazioarteko Haur eta Gazte Liburu Azokan. Azkarra, independentea, errebeldea, lotsagabea, menderakaitza, apur bat basatia, sormen handikoa, ausarta eta... [+]
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako trans pertsonei zuzendutako protokolo asistentziala eguneratzea da helburua. Lehen Mailako Arretako Taldeak (LMAT), trans pertsonentzako Lehen Mailako Arretako Zerbitzu berriak (tLMAZ) eta Gurutzetako Unibertsitate Ospitalean dagoen Genero... [+]
Jaurlaritzak ziurtatu du itxaron-zerrendak bi hilabetetik behera jaitsi direla azken hiruhilekoan. Manu Lezertua EAEko arartekoak, berriz, beste datu bat nabarmendu du herritarren kexei buruzko urteko txostenean: Osakidetzari dagozkion kexak %70 igo dira, eta batez ere... [+]
Gozamen aparta bezain deskribatzeko zaila dakar, norbaiten hitzak irakurri edo entzun ostean, zera pentsatzeak: “Horixe zen neu aurreko hartan azaltzen saiatu nintzena!”. Idazlea eta itzultzailea da María Reimóndez, eta galegoz aritzen da, hizkuntza... [+]
Ugaritu diren “txiringito pribatuei” muga jartzeko asmoz, unibertsitate berriak sortzeko baldintzak gogortu nahi ditu Espainiako Gobernuak. Euskal Herrian polemika artean jaio zen azken unibertsitate pribatuak adibidez, Gasteizko Euneizek, gaur gaurkoz ez ditu... [+]
Juan Bautista Bilbao Batxi idazleak barku batean egiten zuen lan, eta bere bidaietako kronikak bidaltzen zituen Euzkadi egunkarira. Horri esker, XX. mende hasierako mundu osoko kronika interesgarriak ditugu, euskaraz. 1915eko ekainean, hain zuzen, Murtzian egin zuen... [+]
Segurtasun falta dagoen irudipena handitu dela azaldu du Eustaten azken txostenak. Gurean, Trapagaranen, Segurtasuna orain, delinkuenteen aurka manifestaziora deitu dute herritar batzuek.
Bi izan dira sentsazio hori zabaltzeko arrazoiak. Batetik, udalak Udaltzaingoaren... [+]
Haurtzaroaren amaiera eleberri distopikoa idatzi zuen Arthur Clarkek, 1953. urtean: jolasteari utzi dion gizarte baten deskribapena. Eta ez al da bereziki haurtzaroa jolasteko garaia? Jolasteko, harritzeko, ikusmiratzeko eta galdera biziak egiteko unea. Ulertzeko tartea zabalik... [+]
Badira etxebizitzak saltzeko atarietara harpidetuta daudenak, etxe bat erosi nahiko luketelako. Tarteka etxeak ikusteko hitzorduak ere egiten dituzte, eta seguru nago saltzaileak badakiela pertsona horiek ez dutela etxea erosiko, ez bisitan etxeari aurkitzen dizkioten baina... [+]
Berriki zabaldu da Gazako lurralderako Egiptok egindako hirigintza-antolaketa plana. Marrazki batean jaso dira etorkizuneko kale, eraikin eta iruditeria, oraindik metraila eta lehergailuen usaina darion errealitate baten gain. Hirigintza proposamena, beste bonba jaurtiketa bat... [+]