Beste erreferenduma
Ekialde Hurbila aldatzen ari da. Ohi bezala, odolez, eta kanpoko interes ekonomiko eta geo-politikoen menetara. Arabiar udaberriekin hasitako aroak, gerra eta eskuhartze inperialisten garaiari utzi zion lekua –Siriako guda ikurrik mingarriena izanik–. Aktore politiko berriak eratu dira, aliantzak apurtu eta berriak sortu, baita mapan, de facto, aldaketak eragin ere.
Eta horretan kurduak zeresan handia ematen ari dira. Orain 100 urte koloniek marraztutako mugek herri kurdua lau puskatan bereizi zuten nagusiki: Turkia, Siria, Irak eta Iran –baita Armenian ere–. Egun lau estatu horiek gerran, maila batean edo bestean, esku-hartzea izateak, kurduei ez die ez-ikusiarena egiteko aukerarik utzi.
Estaturik gabeko naziorik handienak mundu osoko azaletara egin zuen salto. ISISen kontrako gudan Rojavako gerlari kurduen, emakumeak nagusiki, kemenari esker. Eta egun Siria barruko zonalde autonomoa –independentea praktikan– osatu dute. Baina berriki, Iraken menpeko kurduek berenganatu dute arreta. Munduko petroliodun zonalderik aberatsenetakoa da Hego Kurdistan, urtetan Barzani eta Talabani familien artean banatutako pastel goxoa. Masoud Barzani da presidentea, eta berak bultzatu du independentzia erreferenduma, gainerako kurduen kontrako iritziari aurre eginez; baina sheriffaren ezkutuko oniritziarekin: AEBak. Kurduek masiboki erantzun dute: %72ko parte-hartzea eta %92k estatu independente bilakatzea hautatu zuen. Halere, Barzanik berak onartu du ez duela independentzia aldarrikatuko, Irakeko gobernuarekin negoziatzeko argudio gisa erabiliko duela emaitza.
Irakeko gobernua, Rajoyren eskola antzekoa izanik, “konstituzioaren kontrakoa eta baliogabea dela dio hasieratik. Hego Kurdistanera, Piolinen itsasontzietan, milaka polizia edo militar bidaltzea alferrikakoa da, ordea. ISISen aurkako borrokan trebatu eta ondo armatutako kurduen armada lukete aurrean. Horregatik, Irakek egin duen aurrena izan da kurduak jazartzen zailduak diren Turkia, Iran eta Siriako gobernuei laguntza eskatzea; mugak itxi eta petrolioa eros ez diezaioten. Iranek eta Turkiak armada Irakeko mugara eramango dutela adierazi dute. Momentuz, nazioarteak bizkarra eman dio erreferendumari. Israel salbu. Bai, Israel sionista bera. Badakizue, “nire etsaien etsaia dena nire laguna ei da”. Xake geopolitikoaren piezak mugitzen ari dira. Kurduek bizi nahi dutela ozen adierazi dute berriz ere, baina, tamalez, beste batzuen interesen peoiak baino ez dira joko maltzur honetan.
Abdullah Öcalanek, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) buruzagi espetxeratuak, bere iloba Ömer Öcalanen lehen bisita izan du. Ia lau urtez ukatu dizkiote bisitak, telefono deiak eta kanpoaldearekiko komunikazio oro. Azken 25 urteetan ia erabateko isolamendu... [+]
Bi kazetari, Hêro Bahadîn eta Gulistan Tara, eta haien txofer zihoan Rêbîn Bekir lankidea, Hewraman eskualde kurduan dokumental bat egitera zihoazen. Beren autoa misil batek jo zuen. Bekir zorteduna izan zen, autoa sutan lehertu baino lehen, inpaktuak... [+]
Sebahat Tuncel Kurdistango politikaria da, Turkiaren menpeko lurretan. Hainbatetan egon da kartzelan kurduen askapen mugimenduaren parte izateagatik, eta Turkiako Parlamenturako diputatu gisa hautatu zuten lehen presoa izan zen, 2007an. 2016an espetxeratu zuten azkenengoz eta... [+]
Helikoptero eta gerra hegazkin turkiarrek betetzen dute zerua Irak iparraldeko kurduen zonaldean. Azken asteetako operazio militar handian 381 kokaleku bonbardatu ditu Turkiako Aire Armadak Kurdistango Eskualde Autonomoan. Turkiako Defentsa Ministerioak adierazi du “talde... [+]
Ibrahim Bilmez abokatua da eta Abdullah Öcalan buruzagi kurdua da bere bezeroa. Bere isolamendua salatu du Euskal Herrian otsailean, Turkiako errepresio eta inpunitate mekanismoak azalduta.
1999ko otsailaren 15ean Abdullah Öcalan atxilotu zuten, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) eta mugimendu independentista kurduko burua. Turkiako zerbitzu sekretuek Kenyan atxilotu zutenetik, Marmara itsasoko uharte batean dagoen Iämralä-ko kartzelan isolatuta... [+]
Lara Vilanova (1983, Bartzelona) argazkigintza zuzendaria da eta The Return: Life after ISIS, Sinjar, Cuerdas edota Hondarrak filmetan hartu du parte. Abenduan Euskal Herria bisitatu zuen The Purple Meridians topaketetan parte hartzeko Durangon.
Urtzi Urrutikoetxea nazioarteko kazetariarekin mintzatu gara Radio Kobanen, iaz idatzitako Kurdistan-Argi bat ekialde hurbilean liburuari buruz. Testuak azken urteetako gertakizunei erreparatzen die, eta atzerago ere begiratzen du herri kurduaren egoera politikoa eta... [+]
Siriako Ipar eta Ekialdeko Autoadministrazioko osasun esparruko ardurak ditu Ciwan Mustafak eta herri kurduak lideratzen duen proiektu politikoaren osasun ministrotzat jo daiteke. Mediku-Ekintza Koordinakundea gobernuz kanpoko erakundearen laguntzarekin Eusko Legebiltzarrean... [+]
Epaiketaren lehen eguna amaituta eta bederatzi kazetari kurduak askatu dituzte. Urte erdia pasatxo preso eduki dituzte "terrorismoa" egotzita. Ankarako espetxean zeuzkaten eta orotara hamaika kazetariri erakunde terroristako kide izatea egozten diete.
Parlamentuan ordezkaritzarik lortuko ez duten beldur, ezkerreko alderdi gehienek Kemal Kiliçdaroglu zentro-ezkertiarraren aldeko botoa eskatzea erabaki dute, egungo presidentearen aurkari nagusia dena.
Behe Nafarroako Behorlegin asteburu osoko egitaraua eraman du aurrera herriBiltzak. Larunbatean Parisko Komunaren iraultzaren urteurrena gogoratu dute eta igandean kurduen eta euskaldunen arteko elkartasuna indartzeko udaberriko festa ospatu dute elkarrekin. Bi egunetan erein... [+]
Anatoliako failak Kurdistanen, Turkian eta Sirian eragindako lurrikarak goitik behera jausi ditu milaka etxebizitza, eta agerian geratu da Recep Tayyip Erdoganen gobernuaren eta eraikuntza sektorearen artean dagoen ustelkeria. Baina baita munduan nagusitzen ari den eredu baten... [+]
Turkiako Poliziak torturatu dituztela salatu dute, eta ondoren, ondasunak lapurtu eta biluzik utzi dituztela hiriaren kanpoaldean.