Bibotea jartzea baino gehiago

  • Gizon maskulino bat irudikatzen duen emakume bat, performance bat egiten ari dena, inpaktua bilatzen duena, genero arauak puskatzen dituena eta kontzientzia feminista duena. Hori da Drag King bat.

Kattalin Miner (burezurdun bisera beltzarekin) eta Josebe Iturrioz (eskuinean, gorbatarekin), Medeak kolektiboak webgunean plazaratutako artxiboko irudian.
Kattalin Miner (burezurdun bisera beltzarekin) eta Josebe Iturrioz (eskuinean, gorbatarekin), Medeak kolektiboak webgunean plazaratutako artxiboko irudian.

Drag Kingek oinarrian genero arauekin hautsi nahi dute. Queer teoria dute oinarri eta performancea helduleku. Emakume* Abertzaleon Topaketa Feministak antolatu zituen Bilgune Feministak pasa den maiatzean. Bertan, Medeak kolektiboak Drag King tailerra eskaini zuen, Kattalin Miner eta Josebe Iturriozek gidaturik. Arlo praktikoa lantzeko apenas eman zuen denborarik, testuinguru eta balore batzuetan kokatzea lehenetsi zutelako. “Gizartearen arabera, zer da emakume egiten nauena? Alua. Zer gizon? Zakila. Hori eta horren baitan sortutako etiketa guztiak dira laburrean genero eraikuntza”, hasi zen Iturrioz.

Jaso dugun hezkuntza medio, aludun eta zakildunek jarrera desberdinak hartzera ohitu gaituzte. Emakume femeninoak eta gizon maskulinoak baitira sozialki eta kulturalki gorpuzkera “normalak”. Hori eraikitako zerbait dela aldarrikatzen du feminismoak, botere harreman batzuen baitan dagoelako. “Titiak estaltzen ditugunean eta zakila jarri, jendeak hori eraikuntza faltsua dela esan dezake, plastikoa dela. Baina feminitatea ere eraikitako zerbait da, artifiziala”, dio Minerrek. “Europari ez zaio interesatzen emakume libreak egotea”, jarraitu du Iturriozek; “horregatik hil zituzten sorginak, kapitalismoak nahi ez zituen emakumeak zirelako. Gerora, interesatzen zaien emakume motak sortu dituzte: esanekoak, beldurtiak, alaiak...”.

Drag Kingak arazo baten aurreko erantzunak dira, gorputzen bidez islatzen direnak. 60 eta 70eko hamarkadetan izan zuen eragina azpimarratu dute. Mugimendu artistiko eta politikoa izan zen.

Drag King bakoitzak maskulinitarearen ikuspegi desberdina islatzen du. Tailerrean azaldu zuten “kontrolaezina” den parodia dela, eta horregatik izan direla maiz kritikatuak: “Barruan duzun kaka guztia ateratzen da. Normala. Urte asko daramatzagu matxiruloak aguantatzen eta hau guztia horren isla da”, mintzo da Iturrioz. Emakumeok maskulinitatea aukeratzen dugunean ondokoa deseroso sentiarazten dugula gehitu du Minerrek.

Era berean, maskulinitatea boterea dela diote eta, finean, hori ere gorpuzten dugula. “Baina emakume maskulinoak sortzen direnean ez da maskulinitate boteretsurik sortzen. Ez dira gorputz pribilegiatuak, kontzientziadunak baizik”.

Nola gorpuztu?

Batetik, azaleko aldaketa batzuk egin behar dira: moztu eta txikitutako ilea bizarra jartzeko, benda bularrak estaltzeko, kondoia eta algodoia zakila egiteko, arropa berezia jantzi... “Traje maskulinoa janztean, zeharo aldatzen da emakumeen jarrera eta hori ikustea oso aberasgarria da”, dio Iturriozek. Hain justu, jarrera aldatzea da funtsezko bigarren osagaia: ibilera, hitzak, begirada... “Neskek ez dakigu gorputza maskulinizatzen, kodigo guztiak lapurtu dizkigute. Ez dakigu eskua ematen, saiatu arren bi muxu jasotzen baititugu beti”, nabarmendu du Minerrek.

Drag Queenak, normalean, banaka eta eszenatokian azaltzen diren moduan, Drag Kingak aberasgarriagoak dira taldean, maskulinitatea areagotzen delako.

Honekin guztiarekin genero arauak hautsi eta zirrara sortzea dute helburu: “Hamar bat minutuko inpaktua izango da, eta kritikak sortuko ditu. Baina jada sortu da eztabaida edo txip aldaketa ingurukoengan”, esan digu Iturriozek. “Lau kabroi ikus ditzakegu, baina atzean lau pertsona daude. Lau feminista genero eraikuntzari eta mina eman digunari egurra ematen”.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Gorputza
Gorputz hotsak
“Mina albo batera utzi nahi dugu, kapitalismoarentzat ez delako errentagarria”

Istorioetan murgildu eta munduak eraikitzea gustuko du Iosune de Goñi García argazkilari, idazle eta itzultzaileak (Burlata, Nafarroa, 1993). Zaurietatik, gorputzetik eta minetik sortzen du askotan. Desgaitua eta gaixo kronikoa da, eta artea erabiltzen du... [+]


2025-02-05 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Etxeko komuna

Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]


“Yoga onkologikoa xamurtasunean eta errespetuan oinarritzen da”

Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.


“Yoga onkologikoa xamurtasunean eta errespetuan oinarritzen da”

Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.


“Menopausia patologizatu beharrean, etapa baten parte gisa bizi behar dugu”

Sexologian eta zoru pelbikoan aditua den Juncal Alzugaray Zurimendi fisioak zenbait gako eman ditu klimaterioa eta menopausia hobeto ulertzeko.


Gorputz hotsak
“Bidea moztu da eta hutsune batean gaude”

Igeriketa, patinetean ibiltzea eta irakurtzea gustuko ditu Leire Manzanares Etxeberriak (Donostia, 2005). Garapenaren nahasmendua dauka eta Zereginak Ikasteko Gelan (ZIG) dago. Gurasoekin batera informazioa bilatzen aritu da ikasten jarraitzeko aukerak aztertzeko, baina oztopoz... [+]


2024-11-05 | Estitxu Eizagirre
Garbiñe Larrea "Kosmetikoak sendabelarrekin" liburuaren egilea:
“Kosmetiko industrialak gure sistema hormonala hackeatzen ari dira eta horren aurrean baliabideak eman nahi izan ditut”

Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua aurkeztu du azaroaren 7an Donostian. Azala, ilea eta gorputzeko hainbat atal garbitzeko eta zaintzeko behar ditugun produktuak guk geuk egiteko argibide eta informazio osoa ematen du liburuak. Auzi hau ez da azalekoa,... [+]


Gorputz hotsak
“Harrotasunaren eta lotsaren arteko gatazkan bizi naiz”

Artea eta zientzia elkarrengandik oso urrun egon daitezkeela dirudien arren, biak gustuko ditu Maider Mimi (Maider Triviño) zientzialari eta artistak (Aretxabaleta, Gipuzkoa, 1997). Ikerkuntzan, antzerkian, musikan, bakarrizketetan, poesian eta beste gauza askotan dabil... [+]


Gorputz hotsak
“Batzuetan beldurra ematen du zer datorren galdetzeak”

Xumea, alaia eta energia handikoa da Olga Garate (Iruñea, 1964). Bizikletan ibiltzea dauka pasio eta familia da bere lehentasuna. Erizain laguntzailea da, eta lana “izugarri” gustuko duen arren, behin betiko lanerako ezintasuna eman diote, minbizi kronikoa... [+]


Gorputz hotsak
“Lehen, itsuak etxean gorderik zituzten”

Sortzez Hazparnekoak (Lapurdi) ez badira ere, berrogei urte baino gehiago daramatzate Étienne Arburua haltsuarrak eta Cathy Arrotcarena hoztarrak Hazparnen bizitzen, eta urteak dira elkar ezagutzen dutela. Itsuak dira biak, eta larunbatero Angelura (Lapurdi) joaten dira... [+]


Gorputz hotsak
“Oso arriskutsua da pentsatzea edonork irakatsi dezakeela zeinu hizkuntza”

Sarean lan egiteko elkar entzutea eta errespetatzea “nahitaezkoa” da Aitor Bedialaunetarentzat (Ondarroa, Bizkaia, 1991). Euskal Gorrak, Pertsona Gorren Elkarteen Euskal Federazioko presidentea zeinu hizkuntzaren kalitatea zaintzearen garrantziaz mintzatu da. Salatu... [+]


Gorputz hotsak
“Desgaituontzat oso gertu eta oso urrun dago itsasoa”

Sentsibilizazio saioen, hitzaldien eta sare sozialen bidez aktibismo antikapazitista egiten du Juncal Cepedak (Irun, Gipuzkoa, 1986). Txikitan ez du erreferente desgaiturik izan, eta besteei laguntzeko eta erreferenteak sortzeko egiten du dibulgazioa. Sare sozialen bidez,... [+]


Eguneraketa berriak daude