XVIII. mendeko festa
Amaitu da Gasteizko Kontzertu Handien XII. Zikloa, saio eder eta zertxobait intimista batekin. Helsinki Baroque Orchestra taldeak, hogei urteko ibilbidean, musika barrokoaren interpretazio interesgarriak eskaintzen ditu, landuak, non jatorrizko musika tresnen sonoritate bereziak protagonismo handia duen.
Aldi honetan, egitarau zinez erakargarria ekarri ziguten finlandiarrek. Talde honek badu helburu bat (beste batzuen artean): hain ezagunak ez diren barroko garaiko konpositoreen lanak ezagutaraztea. Joseph Martin Kraus (1756-1792) egile alemaniarra da, baina ia lan guztia Suedian egin zuen. Saio honetan konpositore honen Dido and Aeneas (Dido eta Eneas) suitearen pasarte batzuk disfrutatu genituen Helsinkikoekin. Musika gozoa eta aldi berean nerbioduna topatu genuen, freskoa. Deigarria izan zen taldearen konpaktazioa eta malgutasuna. Delikadeziaz aritu ziren Dans af Najader och Tritoner zatian, soinu garden-gardena entzun genuen, eta taxuz hartu zuten Stormen izeneko azkeneko pasartea, jatorrizko instrumentuekin hain zaila den soinu-oreka lortuz.
Jarraian, Mozarten aria batzuk eskaini zituzten. Sophie Karthäuser soprano belgikarra benetako luxua izan zen. Bere ahots gardena oso egokia da Mozarten musikarako. Bestalde, nabaria da Karthäuser eta René Jacobs zuzendariaren arteko sinbiosia. Askotan egin dute lan elkarrekin, eta honek errazten du, noski, interpretazio naturala lortzea. Basta, vincesti aria, Dido eta Eneasen istorioan oinarritua, pasioduna eta musikalki orekatua entzun genuen. Bella mia fiamma, addio, berriz, boteretsua iritsi zitzaigun. Ederra. Hau bezain ederra entzun genuen bigarren zatian interpretatutako aria: Beethovenen Ah perfido. Biek dute tankera berdintsua. Izan ere, esaten da aria hau Mozartenaren moldaketa bat dela. Kuriosoa. Horrez gain, bi ariak Josepha Duschek sopranoarentzat idatzi zituzten.
Saioa amaitzeko, Beethovenen 1. Sinfonia do minorrekoa, op. 21 interpretatu zuten. Konpositore alemaniarraren sinfonien artean, klasikoenetako bat da, egituraz gutxienez. Baina berrikuntza nabarmenak aurkitzen ditugu honen barruan: modulazio ugari, mugimendu azkarrak… Beethovenen soinu-mundua hor zegoen jada. Freskotasunez zuzendu zuen Jacobsek. Biribila.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]
Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]
“Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.
Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]
Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]
Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]
Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]
Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]
Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]
Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]