Hitzak mutu (Hasier Etxeberria in memoriam)
“Batzuetan iruditzen zait lerro hauetan aurkitzen dudala nire bidea eta, bestetan, hementxe galtzen naizela zeharo, hitz alfer hauen artean. Iruditzen zait, baita ere, gertatzen zaizkidan gauzetatik libratzeko baino, gehiago balio dutela gauzak benetan gerta dakizkidan. Erran nahi dut, La Rochefoucauld-en ezpaletik, koaderno honetan izendatzen ditudanean bakarrik gertatzen direla errealitatean gauza guztiak. Inoiz idatziko ez banitu, ez ziratekeela. Hori izango da literatura, horixe idazlearen lan betierekoa: arnasten duena paperera itzultzea”.
Hasier Etxeberria, Mutuaren hitzak
1.700 biztanle omen ditu euskal letren errepublikak (Bernardo Atxaga dixit) eta albistea W. H. Audenen testu baten bidez eman da, erlojuak geratu eta telefonoa deskonektatzeko eskatzen duen poema hura, eta txakurrari hezur mamitsu bat eman diezaiotela, zaunkarik egin ez dezan; eta pianoak isilarazi, eta hilkutxa atera dezatela danbolin hots isilez; eta hegazkinek kexuz idatz dezatela honako mezu hau zeruan: hil egin da.
Hasier Etxeberriak berak eman zuen sufritzen zuen minbiziaren berri ZuZeun eta geroztik gertatzen zitzaionaz informatzen jarraitu du. Martxoaren 3an Twitterren argitaratutako mezu batek deskribatzen du gaitzaren kontra egin duen borrokaren tamaina: “Kriston atsegina emango lidake lapitz berri bat erditik apurtzeak, krak, baina ezin dut: ez daukat indarrik. Bihar, agian”. Eta hurrengo eguneko mezua, esperantza txiki bat, puskatutako arkatz baten argazkiaren ondoan bost hitz: “Gaur bai, egin du krak”.
Asko esan da Hasier Etxeberriari buruz eta asko esango da oraindik, ez baitzuen inor indiferente uzten
Azkeneraino borrokatuta, martxoaren 29arekin joan da bere dimentsio guztietan: kazetaria eta idazlea, noski, baina baita eragilea ere –gogoratu 2006ko su-etenaren garaian Milakabilaka ekimeneko bozeramaile; edo Guggenheim zabaltzekotan zenean Kultur Kezka taldean–; arte eta gastronomia-kontuak euskaraz dibulgatzen enpeinu asko jarritakoa; eta bizi zalea, Mikel Maioz lagunak Euskadi Irratian gogora ekarri duenez: “Lagunontzat hori baino hoberik ez dago, bizitza asko maite duen pertsona bat inguruan daukazunean zu ere partaide egiten zaitu”.
Asko esan da Hasier Etxeberriari buruz, egin duen ibilbideaz, euskal kulturan betetzen zuen lekuaz, saltsa batean edo bestean berarekin tokatu ginenokin izandako solasaldiez. Eta asko esango da, ez baitzuen inor indiferente uzten, ezin zuen: bazituen iritziak; zurikeriarik berriz, ez. Halako liburu ez zitzaiola gustatzen? Idazleari zuzenean esango zion. Kontrara ere bai: atsegin zuen nobela ondo aupatzeaz arduratuko zen.
Eztabaidarako gaia jartzen abila, gauzak egiteko estilo baten jabe, idatzi duen literaturak bezainbesteko balioa dute Sautrelan urtetan egindako lanak eta Bost idazlek, zeinak lagundu zuen gure literaturaren idazle kanonikoak zedarritzen, jakinda kanonak beti direla debaterako gai, baina norbaitek jarri behar duela eztabaida abiatuko duen puntua. Duela 15 urte argitaratua izan arren, erreferentziazko lana izaten jarraitzen du. Ez da kasualitatea.
Ezta hil denean zenbat espezietako jendeek sentitu duten haren galera ere. “Gutako bat zen”, dio narratzaileak Joseph Conraden Lord Jimen. Gutako bat Hasier, eta ez nolanahikoa.
Wikimedia Commons-en biltzen dira Wikipedian erabiltzen diren lizentzia libreko fitxategiak: irudiak, argazkiak, audioak, bideoak… Une honetan 110 milioi fitxategiko bilduma erraldoia osatzen dute. 2006an hasi ziren urteko argazki onenak aukeratzen. 2023koak hautatu berri... [+]
Musika ondare tradizionala “berreskuratu, zaindu eta transmititzeagatik” irabazi du Eusko Ikaskuntzaren 2024ko saria Beltranek. Urte luzeetako “dibulgazio lan multidimensionala” aitortu nahi izan dio epaimahaiak.
Donostiako Gros auzoko erraldoi eta buruhandien konpartsak giroturiko kalejira eta dantza izango ditu lagun, ostiral honetan ARGIAk antolatu duen liburu aurkezpenak: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira aurkeztuko dute Gorka Bereziartua eta Adur Larrea egileek.
Kasu Hegoaldeko begirada horri. Lehen-lehenik desmitifikatu larre berde, etxe zuri eta teila gorrien lur ederrekiko miresmen itsua, halako maitasun inkondizionala, hizkerari eta ustezko bizitzeko manerari loturiko fetitxismoa. Utz, Ruper Ordorikari sarri entzun gisan,... [+]
Badok-ek, Berriako musika atariak, 15 urte bete ditu. Bi ekitaldi ezberdin antolatu dituzte urteurrena ospatzeko, bata Hendaian azaroaren 16an eta bestea Durangoko Azokan. Hainbat artista izango dira bertan. Euskal musikaren gaur egungo egoeraren erradiografia txikia ere eskaini... [+]
Halloween ospatzera gonbidatu zutela esan zion alabak Jaime Altunari eta honek festara joaten utzi zion, baina deseroso sentitu zen. Altunak bere aitari kontatu zion gertaturikoa, eta honek erantzun, eurek ere ospatzen zutela halakorik. Fenomenoa ikertzen urte eta erdi eman dute... [+]
Baigorri eta Tafalla herrien arteko senidetzea ospatuko dute asteburuan Baigorrin. 1978an hasi ziren lehen harremanak, baina hautetsien aldaketarekin pixka bat galdu zen ondotik. Haatik, duela hiru urte Tafallakoak berriz Baigorrira hurbildu ziren.
MIÑAN
NORK: Artedrama. Sambou Diaby, Ander Lipus, Eihara Irazusta, Mikel Kaye.
NON: Bilboko Arriaga Antzokian.
NOiz: Urriaren 25ean.
----------------------------------------------
Euskaraz kontatu zuten Ibrahima Baldek eta Amets Arzallusek Miñan 2019an. Bost urte... [+]
Laberintuak
Maniaks
Autoekoizpena, 2024
------------------------------------------
Ohikoa da gaztaroaren borborrean musika taldeak sortzea, eta non eta Arrasaten are gehiago. Baina talde bat sasoian eusteak esfortzu eta konpromiso handia eskatzen du, eta tira egin ezean... [+]
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Gazte-egarri da euskal kultur sistema. Horixe zioen Leire Vargasek Berria-n idatzitako zutabean. Odol freskoa nahi du industriak: askotarikoa eta dibertsoa. Azkenean, baina,... [+]
Artea eta zientzia elkarrengandik oso urrun egon daitezkeela dirudien arren, biak gustuko ditu Maider Mimi (Maider Triviño) zientzialari eta artistak (Aretxabaleta, Gipuzkoa, 1997). Ikerkuntzan, antzerkian, musikan, bakarrizketetan, poesian eta beste gauza askotan dabil... [+]
Ukapena, zalantzak eta beldurra ohikoak ditugu heriotzaz mintzo garenean. Ez da humanoa, ordea, heriori lotutako panikoa, baizik eta kulturala. Hemen eta orain ukatzen dugu heriotza. Hemen eta orain sortzen digu antsietatea, beldurra eta izua. Pentsamendu bitarrean eta... [+]