“Euskal instituzioetan ez dago LOMCEri aurre egingo dion inor”

Samuel Pasandinek 18 urte ditu, Batxilergoko Bigarren Maila egiten ari da Laudion, eta Ikasle Abertzaleak mugimenduko kidea da. Bere hitzetan, Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak hiru urte daramatzate LOMCE aplikatzen, baina bereziki aurten nabarituko dute Batxilergoan, kanpo-azterketak iragarrita daudelako ikasturte amaierarako. “Balio dutenen eta ez dutenen arteko bereizketa egin nahi dute, sistemarentzat probetxugarri ez diren horiek baztertzeko asmoz”, dio Pasandinek. Mehatxuari aurre egiteko bidea desobedientzia dela dio: “Errebaliden lehen urtea izanda, desobedientzia lantzeko aukera daukagu, eta orain ixten badizkiegu ateak, agian datozen urteetan datorrenari aurre egiteko bide berriak ireki ahal izango ditugu”.

Arazoa, ordea, ez da kanpo-azterketekin amaitzen, Madrildik inposatutako legeak beste zenbait ondorio eragingo ditu-eta: Lanbide Heziketaren eta unibertsitatearen arteko hautua goizegi egitea, Filosofia bezalako irakasgaiak desagertzea, Erlijioko notari balioa ematea, Euskara espezialitate izatera pasatzea... Horregatik, tentuz ibiltzeko beharra azpimarratu digu, sarri kanpo-azterketak modu isolatuan planteatzen direlakoan. Akats horretan ez erortzeko bidea “hezkuntzaren problematika integralki hartzea” dela iritzi dio, “sistema osoa errotik aldatzeko”.

Etorkizuna ez du argi ikusten Samuel Pasandinek: “LOMCE aplikatzen ari dira eta instituzioetan ez dago inolako subjekturik hori gelditzeko asmoz, legeak bere alde du dena”. Horren aurrean, ikasle mugimenduak borrokan jarraituko duela ziur da, ikasleen beharrak asebeteko dituen hezkuntza sistema lortzeko: “Askatzailea, bertakoa eta eduki propioekin”.

“Galegoaren normalizaziorako bidea oztopatzen du”

Iria Figueroak 20 urte ditu, Kazetaritza ikasten ari da eta Erguer Estudantes de Galiza sindikatuko kidea da. Argi du lege hau Galizia nazio moduan zapaltzeko tresna dela: “Geure nazioaren eduki propioak kentzen ditu, uniformizazioa bilatuz, ezinezkoa izan dadin herri honen errealitatea eta historia transmititzea”. Bereziki kezkatuta azaldu da hizkuntzak pairatu ditzakeen ondorioekin: “Galegoaren normalizaziorako bidea oztopatzen du”. 2009. urtera arte, indarrean zegoen hizkuntza normalizaziorako legeak galegoari gaztelerari baino ordu gehiago eskaintzen zizkion. Alverto Nuñez Feijoók Xuntaren presidentzia hartu zuenean, ordea, galegoaren orduak murriztu zituen, ingeleraren mesedetan. Eta LOMCE “are bortitzagoa da”, indarrean dagoen dekretu minimoa ere urratzen baitu. Galegoaren normalizazioa lortzeko, gizartean duen presentzia handitzea eta horretarako hezkuntzaren bitartez bultzatzea funtsezkotzat du. “Baina egiten duten gauza bakarra zein da? Galegoa erasotzea”.

Dioenez, Galiziako Xuntak beraiekin ez du ez kolaboraziorik, ez komunikaziorik. Ikasle mugimenduak determinazioa eskatu dio Hezkuntza Sailari, baina erantzuna “erabateko isiltasuna” izan da. Erguer Estudantesek otsailean grebara deitu zituen ikasleak, eta Hezkuntza Sailak greba ez bultzatzeko deia egin zuen. “Jarrera larria”, Figueroaren ustez. “Grebarako arrazoirik ez zegoela esan zuten, negoziazioa Estatuan ematen ari zelako. Xuntak bizkarra eman dio hezkuntza komunitateari”.

Galiziako ikasleek duela urtebete sortu zuten Erguer sindikatua, pedagogiaren bidez LOMCE deseraikitzeko xedez. Sindikatuaren lehenengo urratsak gogorrak izan direla kontatu du Iria Figueroak, baina buruturiko ekimenetan arrakasta lortu dutela, eta antolaturiko erreferendumean adibidez, legearen aurkakotasuna garbia izan zela. Eskakizuna ere argi dute: “Bertako lege bat, gure benetako arazoak jorratuko dituena, hezkuntza komunitatearekin elkarlanean egindakoa eta hizkuntzaren normalizazioarekin konprometitua”.

“Gobernuarekin negoziazio mahaia osatzea da aurtengo apustu handia”

Andrea Terronek 21 urte ditu, Zientzia Politikoak eta Zuzenbidea ikasten du Pompeu Fabran, eta SEPC Sindicat d’Estudiants dels Països Catalanseko kidea da. LOMCEk Herrialde Katalanetan eragindako kalteei buruz mintzatzean, pribatizazioan jarri du fokua: “Legea aplikatzen hasi zirenetik ikastetxe kontzertatuen kopurua asko handitu da eta zentro hauek askotan Opus Dei bezalako instituzioetara lotuta daude”. Instituzio horien presioaren eraginez, ikastetxeen demokrazia ezabatu egin dela dio. “Lehen eskola kontseilu parekideak zeuden, eta orain berriz, enpresa kontseiluak”. Horrek “segregazioa, ikasgai kritikoen murrizketa eta hizkuntzaren atzerakada” ekarri du. Katalana orain hautazkoa da eta gaztelera aldiz, derrigorrezkoa. Gaur egun gaztelania hutseko bi ikastetxe baino ez dauden arren, LOMCErekin ugaritu egin daitezke.

Generalitatea legearen aplikazioa luzatzen saiatu dela dio Terronek, baina azkenean ezarri duela. “Ondorio minimoak izango dituela diote, baina dagoeneko nabaritzen dira”.

SEPC ikasle sindikatuaren bitartez egiten ari diren lanketarekin pozik azaldu da: “Inoiz baino indar gehiago dugu orain”. Hilabete bakarrean bi ikasle greba egin dituzte eta jarraipena erabatekoa izan da. Eskariak, honakoak: eskolen barne demokrazia berreskuratzea, curriculuma bertan erabakitzea, katalan hutsean ikasi ahal izatea eta eskola baztertzaileei diru-laguntzak kentzea. Aurrerantzean etorriko dena ez du argi. Kalean erakutsi duten indarraren emaitzen zain, Gobernuarekin negoziazio mahaia osatzeko asmoa dute: “Ikasturte honetako apustu handia da”. Lortzekotan, Kataluniako autodeterminazio prozesuarekin lortuko dutela azaldu du, eskaerak ildo beretik doazelako eta LOMCEren atzean “interes politikoa” dagoelako: “Espainiako Gobernuak bere interesen araberako politikak inposatzeko darabilen arma da Kataluniako hezkuntza, eta hori saihestu behar dugu”.