Gobernantza eredu berriak lantzen
Elikadura subiranotasuna lantzea eta lanketa horretan genero ikuspegia ere txertatzea. Hori da Mugarik Gabe Nafarroa, Mundubat eta IPES fundazioek elkarlanean abiatu duten proiektuaren ideia nagusia. “Elikadura burujabetzaren eta genero berdintasunaren ikuspegitik, gobernantza lokal eta transformatzaile baterantz” izenburupean, Nafarroako bost merindadetatik pasatuko dira proiektuko kideak. Urtarrila Lizarraldean eta otsaila Tafallan pasatu ondoren, martxoan Tuteran izanen dira eta maiatzera arte ez dira geldituko: Zangozara eta Pirinioaldera eta Iruñeko eta Nafarroa iparraldeko merindadeetara eramanen dute proiektua.
Elikadura burujabetza batetik…
“Elikadura burujabetzaren gainean solas egitea da gure helburua, gaia mahai gainean jartzea”, azaldu digu Maialen Chantre Irazoki Mugarik Gabeko kideak. Gaia erakunde publikoetan diharduen jendearekin lantzea ezinbesteko iruditzen zaie, horregatik garrantzia berezia eman diote udaletako teknikari, zinegotzi nahiz alkateek ere prozesuan parte hartzeari.
Hasieratik zonalde bakoitzeko eragileekin eta garapen agentziekin harremanetan egon dira proiektuko kideak, elkarlana bultzatzeko. Merindade bakoitzean instituzioetako jendearekin formazioa, “Baratza kritikoa” erakusketa eta azoken eragin sozioekonomikoak aztertu berri dituzten EHUko ikerlarien hitzaldia ari dira antolatzen.
…genero berdintasuna bestetik
“Proiektuan egin dugun lehen gauza eskualde bakoitzeko lehen sektoreko emakumeekin elkartzea eta tailer bat egitea izan da”, kontatu digu Mugarik Gabeko kideak. Egunerokotasunean dituzten oztopoak biltzea, baina batez ere sektore barruan emakume izateagatik dituzten gainkargak jasotzea da helburua. Bost tailer egin dituzte guztira, eta 40 emakume inguruk hartu dute parte. “Eskualde bakoitzeko emakumeekin egindako tailerretan ateratako arazo eta kezkak helarazten dizkiogu toki horretako instituzioei”, dio Chantrek.
Ideia, orain, bildutako informazio guztiarekin dokumentu bat osatzea da, edonorentzat eskuragarri jartzeko eta instituzioetara eta Nafarroako Gobernura bidaltzeko. Hori osatu bitartean, falta diren eskualdeetan gaia lantzen jarraituko dute, elikadura sistemaren antolaketa aztertzen eta horren aurrean dauden alternatibak lantzen.
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]