Landare usaintsuen eta sendagarrien hazkuntzan lan egiten du Josenea elkarte soziolaboralak. Irati ibaiaren ertzean, Irunberriko (Nafarroa) Bordablanca parajean dituen lurretatik gure katiluetara egiten dute salto Joseneako landareek, infusio moduan gehienak, baina baita bestelako produktuen formarekin ere: ongailuak, txokolatea, olio esentzialak edota kosmetikako produktuak, esaterako.
Printzipio ekologikoekin landuak
2002an sortu zuten Josenea elkarte soziolaborala. Hasieratik egin zuen ekoizpen ekologikorako hautua, eta bere lurretako landare, zuhaixka nahiz arbola barietate guztiak era horretan ekoizten dituzte. NNPEK Nafarroako Nekazaritzako Produkzio Ekologikoaren Kontseiluaren zigilua du Joseneak.
Ingurumenarekiko errespetua elkartearen oinarrietako bat izanik, azpiegiturak modu berezian daude diseinatuta eta eraikita Irunberriko gunean: landareen hazkuntza lanetarako energia berriztagarria soilik darabilte (eolikoa eta fotoboltaikoa). Lehortegiak berotzeko, adibidez, eguzki-beroaz baliatzen dira egunez, eta biomasa galdara bidez gauez.
Funtzio soziala eta ingurumenekoa
Gizarte-bazterketari aurre egitea izan da Joseneako proiektuaren ezaugarri nagusia, bere sorreratik. Horretarako, lanpostua lortzeko zailtasunak dituzten pertsonak laguntzen ditu elkarteak, Nafarroako Enplegu Zerbitzuarekin eta Ongizate Sozialaren Nafarroako Institutuarekin batera. Enplegua aurkitzeko arazoak dituzten gizataldeei erremintak eskaintzea da ideia, langileentzat zubi edo tranpolin moduan jokatzea. Gizarteratze prozesuan dauden hogei pertsona inguru dituzte kontratatuta, eta Joseneako teknikarien laguntzarekin eta jasotzen duten formazioarekin, bertatik pasatzen diren gehienek lan mundurako sarbidea topatzen dute (2015ean %90 inguruk, elkartearen arabera).
“Ekologikoaren eta sozialaren arteko elkartzea ezin hobea da, naturarekiko eta pertsonekiko errespetuak bat egiten dutelako”, dio elkarteak.
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]