Erleak, satorrak, beleak
Gaizka Sarasola
EDO! Argitaletxea, 2016
Gaizka Sarasolaren hiru antzezlan ekarri dizkigu EDO! Argitaletxeak, Erleak, satorrak eta beleak izenburuaren bidez bateratu eta soildu dituenak: Urak ttiki dire, Lur azpikoak eta Talaka. Lehena eta hirugarrena 2013an eta 2015ean taularatu zituzten eta bigarrena 2013an Cafe Bilbao lehiaketan saritu zuten.
Egungo euskal antzerkiko hiru puntu G biltzen ditu edizio honek: Gaizka Sarasola egilea, Galder Perezen hitzaurrea, eta Oier Guillanen hitzostea; hauekin, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroa, komedia eta drama, absurdoa eta politikoa, edota tradizioa eta modernitatea uztartuz.
Euskal kulturatik edaten du egileak kantutegitik edo nekazal girotik hartutako elementuak erabiltzean, baina baita antzerki esperimental, konprometitu eta abangoardistatik ere, Godoten esperoan dauden bi pertsonaiak, lur azpiko zomorroen traza duten pertsonaien solasaldiko kritika soziala, edo egiak oihukatzen dituen kateaz lotutako zoroa kasu.
Askorentzat gaurko antzerkiaren funtzioa ikus-entzuleen barrualdea mugiaraztea da, emozioak eragitea, kontzientziak iratzartzea. Lan hauetan hori topatuko dugu. Egunkarietako berriak irakurtzean edo telebistako albistegiak ikustean ipintzen dugun distantziarako abagunerik ez digu emango Sarasolak. Krisia, gerra, heriotza ekarriko dizkigu eta gordin zerbitzatuko taula gainean. Zerurik gabeko bizitzak agertuko zaizkigu, lurrari oso lotuak, eta erdi ilunpean denak. Basoan, taberna-zuloan, soro hits batean.
Urak ttiki dire lanean Ilargi eta Willi aurkituko ditugu basoko bide bazterrean. Etsipena eta itxaropenaren arteko dantza izango da denborak aurrera egin ahala, eta iraganaren pisuak etorkizuna baldintzatuko du aldaketa posible den zalantzan jarriz.
Lur azpikoak lanean berriz, Martin, Pedro, Luciano eta Lucas meatzari jubilatuak taberna huts batean elkartuko dira erdi ilunpean musean jokatzeko. Meatzarien borroka eta istripuak krisi sozio-ekonomikoarekin harilkatuko dituzte berbetan, eta Kafkaren metamorfosiari ere erreferentzia egingo diote.
Talakan azkenik, “pertsonaia” izango dugu agertokian bakarrik. Kate batekin talaka bati lotuta dago eta (irratiko) ahots batek Hegoafrikan poliziak hildako meatzarien berri emango digu. Edgar Allan Poe eta Alfred Hitchcock aipatuko ditu pertsonaiak sorotik uxatu behar dituen beleen harira. Era berean, lana eta esklabotza parekatuko ditu egungo neoliberalismoa erdigunean ipiniz. Langileriaren baldintza kaskarrak, alienazioa eta klase borrokarako deia azalduko dira. Zu edo ni izan daitekeen pertsonaiaren hitzetan: “Edonon daude trintxerak. Jende guzia da trintxeretan sartua. Mundua guda zelai bat da!”.
Sexu-genero disidentziak zeharkatutako bost lagunek osaturiko literatur banda da Pomada. Lehenbiziko oholtza gaineko emanaldia sortu dute, Maitaleen hiztegi baterako zirriborroa deiturikoa, poesia eta musika nahasten dituena. Irlak berba dute abiapuntu. Emanaldietako baten... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin dute egon Debako liburutegian. Udal gobernuak argudiatu du "liburutegian erabilgarri dagoen espazioa mugatua" dela, baina ez du argitu espazio mugatu horregatik ezartzen dituzten ordu murrizketak zergatik aplikatzen... [+]
Euskal nobela beltzaren astea ospatu da Baztanen hilaren 20tik 26ra. Hainbat liburu aurkezpen, solasaldi eta bestelako ekitaldiren artean, zapatu goizeko mahai-inguruak sortu du aparteko ikusmina. Izan ere, nobela beltzaren aitzakian, bestela ere kriminal bat nola eraikitzen den... [+]
Erakunde publikoen bekak eta sariak. Kritika eraikitzaile bat izeneko dokumentua plazaratu du Lanartea elkarteak. Berria-k zabaldu du laburpena, eta txostena eskuraturik, hemen duzue elkarteak erakunde publikoei egiten dien gomendio sorta.
DBH4 errepikatu zuen urtea gogoratzen du Jonek Pleibak (Susa, 2024) eleberrian. Adinkideak Durangoko institutura aldatu ziren, eta Polly auzokidearen ikasgelan geratu zen bera. Haurtzaroa Joneren baserria eta Pollyren txaleta lotzen zituen errepidean gora eta behera emana zuten... [+]
Hamahiru urte beteko dira asteartean, hilaren 14an, Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi hil zela, eta hura gogoan, ekitaldi jendetsua egin dute Antiguako Gaskonia plazan. Urteroko legez, Txillardegiren senideak, lagunak eta euskaltzaleak elkartu dira bertan, Eta non du... [+]
ilbeltza-(1).jpg)
Hamaikagarrenez antolatu dute euskal nobela beltzaren astea, urtarrilaren 20tik 26ra. Ekitaldi ugari egingo dira Baztango bailarako hainbat herritan. Liburu aurkezpenak, mahai-inguruak, solasaldiak eta kultur ekitaldiak izango dira, eta ekintzetan parte hartzea doakoa izango da.
Euskal kulturako berritasunak ezagutu nahi dituenak eta egile zein argitaletxeei zuzenean erosi nahi dizkienak urtean zehar baditu hainbat azoka eta ekimen aukeran. Urte askotako tradizioa dute horietako batzuek eta berriagoak dira besteak; tematikoak dira horietako asko eta... [+]
Joan Tartas (Sohüta, 1610 - heriotza data ezezaguna) ez da gure letren historiako idazle famatuenetarik eta, hala ere, ediren dugu gauza onik “pieza mendre” honetan, zeinaren titulua, onar dezagun hasieratik, ez den segur aski mundu honetan paraturiko izenburuen... [+]
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Abenduaren 5ean ikasleei eta irakasleei zuzendutako tailer, hitzaldi eta ikuskizunak izango dira azokan. Dinamiken bidez sortzaileak ezagutu eta eurekin harremanetan jartzeko moduko aukera ere izango da. Edukiera guztia bete da jada ikasle goizerako. ARGIAk eskaintza zabala... [+]
Helduentzako zazpigarren lana argitaratu berri du Uxue Alberdik, hirugarrena ipuingintzan: Hetero (Susa, 2024). Zortzi narrazio bildu ditu liburuan, eta denen abiapuntua izan da memorian geratu eta “noizbait ere honi buruz idatzi behar dut” pentsarazi dion paisaia,... [+]
Esloveniako eskoletan izan duen arrakastari tiraka, Alberdania argitaletxeak Euskal Herriko ikastetxeetara ekarri du Joko Ona Denontzat irakurketa-lehiaketa: DBHko ikasleek “kalitate handiko liburuak” irakurriko dituzte taldeka, eta avatarra aukeratuta, horiei... [+]