“%100 ikustea ez da ondo ikustea”
Eskolako errendimendua begien errendimenduarekin lotua egon daiteke. Ikusmen arazoak, ordea, ez dira detektatzen soilik, zenbat eta noraino ikusteko gaitasuna dugun kontuan hartuta.
Sarri, ikusteko gaitasunaren arabera ebaluatzen dugu ikusmena: urrutikoa ikusteko zailtasuna duenak miopia izango du. Gertukoa argi ikusten ez duenak hipermetropia. Ikusmen distortsionatua duenak, astigmatismoa. Horiek dira detektatzen diren hiru ahulezia nagusiak, betaurrekoekin konpondu ohi direnak. Baina arrazoi gehiagorengatik funtziona dezake bistak desegoki.
Azkoitiko (Gipuzkoa) Iriondo Optikan beste ikusmen ahulezia batzuk detektatu eta lantzen dituzte Ikus Terapia egitasmoaren bidez. “%100 ikustea ez da ondo ikustea. Begiaren gaitasunak nola dauden aztertu behar da etekin handiagoa lortzeko”, diote Estibaliz Ariznabarreta eta Marian Iriondo optometristek. Terapia horren bidez arazo muskularrak lantzen dituztela adierazi dute: “Begien gimnasia bat da eskaintzen duguna”. Modu kontrolatuan errepikatzen diren ariketak dira, norberak etxean 20 bat minutuz lantzekoak. Tratamenduak hiru hilabete irauten ditu. Pertsona, arazoa eta motibazioaren arabera faktoreak alda daitezkeela gehitu dute. Gerora, jarraipena egiten dute.
“Lehenago jotzen dugu logopedara, hiperaktibitatera, ikasle txarra dela edo gustatzen ez zaiola esatera ikusmen arazoak dituela pentsatzera baino”
Fokuratze-disfuntzioez, ikus ardatzen koordinazioaz, begien mugikortasunaz eta jasotzen den informazioa ulertu eta interpretatzeaz ari dira adituak. “Guztien koordinazioa behar da ikusmen sistemak ongi funtzionatu dezan”, diote. “Bi begiek bakarra balitz bezala lan egin behar dute”.
Honek guztiak eskolako errendimenduan eragina duela ziurtatu dute. Horregatik gehienbat, haurrekin egiten dute lan. “Lehenago jotzen dugu logopedara, hiperaktibitatera, ikasle txarra dela edo gustatzen ez zaiola esatera ikusmen arazoak dituela pentsatzera baino”, adierazi du Iriondok. Baina eskolan ikasten denaren %70a begietatik egiten dela azpimarratu dute eta, hortaz, “ezinbestekoa” dela gaitasun bisualak aztertzea. Adibidez: begien mugikortasuna eskasa baldin bada, irakurtzeko azkartasuna edo zehaztasuna oztopatuko du, baita begirada arbeletik liburura aldatzeko unean ere. Objektuak automatikoki fokuratzen ez badira atentzio bisuala mantentzeko arazoak izango dira. Adibide hauek kirolean ere eragina izan dezakete.
Guraso zein irakasleei gaia kontuan hartzeko gonbitea egiten diete bide batez: “Arazoak aurreikusteko beharrezkoa da arazoa egon daitekeela ulertzea”. Horretarako test azkar bat egitea proposatzen dute: begi gorriak, azkura edo buruko mina; irakurtzean hatza jartzea, motela izatea edo ez gustatzea; letrak nahastea edo lerroak saltatzea; burua okertuta irakurtzea edo begi bat estaltzea; eskulanetan eta kiroletan trebea ez izatea; ikasten orduak pasa arren etekin eskasa ateratzea; eguna pasa ahala nekea areagotzea; eta konzentrazioa mantendu eta geldi egoteko arazoak izatea.
Sintoma horietatik bi sentituz gero, optikara hurbiltzeko aholkua ematen dute. Horrela, arazoa norberak etxean konpon dezake.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Gipuzkoako sorrera prozesuari buruzko bere doktore tesia aitzindaria izan zen, lurralde historikoen bilakaera ulertzeko. Deustuko Unibertsitateko irakaslea, historialari askorentzat eredu izan da bere lan egiteko eta irakasteko modua. Igande honetan hil da Elena Barrena Osoro... [+]
Gernikako "gazte langileen interes eta beharrei" erantzungo dien proiektu bat martxan jarriko duela adierazi du Egurre Gazte Asanbladak. Eraikina duela hamar urte itxi zuten, eta salatu dute Gernikako Udalak hiru legegintzaldi daramatzala esanez liburutegi bat jarriko... [+]
89 urterekin hil da, Liman, eta idazle perutarraren seme-alabek eman dute haren heriotzaren berri. Gaztelaniazko literaturaren egilerik ospetsuenetakoa izan zen, eta 1960ko eta 1970eko hamarkadetan Latinoamerikan literaturak izan zuen loraldian paper garrantzitsua jokatu zuen... [+]
Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak (EHKS) antolatuta, egun osoko jardunaldia egin dute igandean, Bilboko Campos Eliseos antzokian. Hainbat hitzaldik osatu dute egitaraua, eta jardnualdia amaitzeko Bigarrenez Aresti etorkizunaren aurrean antzezlana estreinatu dute.
Bozen lehen itzulian pare-parean geratu ostean, inkesta gehienek aurreikusten zutena baino tarte handiagoa atera dio egungo presidenteak Luisa González hautagai correistari. Oposizioak "iruzurra" salatu eta botoak berriz zenbatzea eskatu du.
Gure amak beti esaten du: “Ez dut sekula ulertu zergatik gertatu zen Lehen Mundu Gerra”. Ez dio batere zentzurik harrapatzen. Ez du ulertzen zergatik inplikatu ziren Europako potentzia zaharrak halako basakeria batean eta ez zaio buruan sartzen nola konbentzitu... [+]
Adierazpen askatasuna aldarrikatzeko eta "eskuin erreakzionarioaren ofentsibari aurre egiteko" batuko dira. Egun horretarako Euskal Preso Politikoen alde antolatua zuten hitzaldia eta ekitaldia salatu du UPNk, eta hura zelatatzeko agindu du Espainiako Audientzia... [+]
Maki gerrillari antifrankistek Euskal Herrian ez zuten presentzia bereziki nabarmena izan, baina batzuk pasatu ziren, baita erregimenaren errepresio bortitza pairatu ere. Guardia Zibilak hiru hil zituen Ibaetan 1947an eta bat Zubietan 1948an, ahaztuta badaude ere.
Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".
Hainbat lorpen kolektiboan soilik egin daitezkeela esaten denean, lerro artean joan ohi da behin kolektiboan pentsatu, gogoetatu eta eztabaidatu ondotik heldu ohi direla, heltzekotan. Baina zerbait lortzeko, ezinbestekoa da pentsatzen jartzea. Ez baitira gauzak besterik gabe... [+]
"Eskatu txanda eta egingo dugu bat zurekin", esan dio estudioetatik ari den esatari prestu eta animatuak Bilboko kaleetan dabilen berriemaile gazteari. Aurkezlea entzuleei zuzendu zaie segituan. "Bien bitartean, Iruñera goaz...". Han zabaldu dute linea... [+]
Urtearen hasieran, Zedarriak taldeak "defentsaren" industriari buruzko "eztabaida irekitzearen" alde egin zuen publikoki (baita nuklearrari buruz ere), eta Eusko Jaurlaritzak berehala egin du bat horrekin. Lehenik, Mikel Torres lehendakariorde eta Ekonomia... [+]
Sendabelarrak non bildu galdetuz idazten didate eta bide bazterrei erreparatzeko esan ohi diet. Erromantizismoak kalte egin digu bizitzako esparru askotan eta hemen ere bai, sendabelarrak ez baitaude mendi tontorretik gertu dauden bide zidorretan (bakarrik), ezta kostatik bertan... [+]