Getxoko (Bizkaia) Andra Mari auzoan kokatutako landaren izena da Tosu, berez. Azken urteetan, ordea, zentzu zabalagoa hartu du tokiaren izenak: “Tosu alde batetik proiektu komunitarioa da: lurra lantzen dugu bertan, elikadura burujabetzaren linean eta agroekologia ardatz hartuta. Baina, aldi berean, lurraren defentsarako proiektu bat ere bada”, azaldu digu Jon Gomez kideak.
2012ko urtarrilean okupatu zuten landa, baina urte dezente lehenagotik Getxon eta Andra Mari auzoan egondako Lurralde Plan Partzialaren (LPP) aurkako mugimenduarekin lotura estua du Tosuk. “2007ko LPParekin 8.000 etxebizitza egin nahi zituzten auzoan, eta horren aurka borroka indartsua eraman zuten aurrera auzokideek. Azkenean proiektua atzera bota zuten”. Urte batzuk geroago, LPParen aurkako asanbladak lehen kanpaldia antolatu zuen Tosuko lurretan.
Parkinga ala baratzea
Tosuko baratze proiektuaren etsai nagusia metro geltokiaren ondoan eraiki nahi duten hirurehun plazatik gorako parkinga da egun. Garraio partzuergoak, trenbide sareak eta Eusko Jaurlaritzak bultzatu dute Ibarbengoako parkingaren egitasmoa, Tosuko lurrak hartuko lituzkeena. Beren argudioa: autoak errepidetik kenduko dituela (jendeak autoa parkingean utzi eta metroa hartuko omen du eta).
Tosu Betirako taldea egitasmoaren aurka azaldu da hasieratik. “Hasteko, proiektua ez da legala, ingurumen inpaktuaren azterketarik ez baitute egin. Ekologikoki ere ez da batere jasangarria: bertako lurrak oso emankorrak dira, eta ur agentziaren arabera lur horien azpian akuifero garrantzitsuak daude”. 2014an ziren parkingaren obrak hastekoak, eta uda hartan erresistentzia kanpaldia antolatu zuten Tosuko kideek. Azkenean obrak atzeratu, eta gaur arte proiektu komunitarioa indartzen eta egonkortzen joan da.
Auzoaren parte
Auzoarekin eta auzokideen elkartearekin harreman ona dutela kontatu digu Gomezek. Horren adibide da Getxon parking proiektuaren aurka egiteko elkarlanean sortu berri duten plataforma: auzokide elkarteak, eragile anitzek eta hainbat alderdi politikok osatzen dute mugimendua, besteak beste.
Ekainaren 17an egin ziren obren esleipenak, berriz ere parkingaren kontua martxan jarriz. Azken aldian Tosuko lurren inguruan mugimenduak nabaritu dituztela ere azaldu du Gomezek, eta beraz, herritarrei adi egoteko eta mobilizazioetan parte hartzeko deia luzatu diete: “Hau ez da parking bat soilik, Andra Mari auzoa urbanizatzen hasteko lehen harria baizik”. Bi eredu ezberdin eta kontrajarri, parez pare.
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]
Urteak dira Nafarroan eta beste zenbait tokitan hazien liburutegi proiektuak martxan dituztela. Hazien liburutegiak, liburuen liburutegietan. Euskal Herriko Hazien Sareak antolatutako hitzaldi batean izan zuen egitasmo horien berri Ane Leturia Delfrade Antzuolako liburuzainak,... [+]