Gipuzkoako erraustegiaren eraikuntza, kudeaketa eta mantentze lanak pribatuak izango direla agindu digu Foru Aldundiak. Horrela, publikoa izanda, sortuko duen defizita eta ondoriozko zorra kontu publikoetatik at geratuko dira, eta beraz, ez dira Europako Batzordearen kontrolpean egongo.
Enpresa publikoak pribatizatzeko politika orokorra 1980ko hamarkadan hasi zen Bretainia Handian. Gerora, munduko herrialde askotara hedatu da, baita gure herrira ere. Ezin ditugu ahaztu Telefónica edo Campsaren pribatizazioak; Espainiako Estatuak bere lagun edo hurbilekoei saldu zizkien prezio erakargarrian. Bat-batean, jabetza publikoa, hiritarren izerdiarekin urteetan metatutako ondarea, esku pribatuetara igaro zen. Orain, enpresa horien akziodun-kudeatzaileek izugarrizko aberastasuna eta botere politikoa eskura dituzte.
Pribatizazioarekin estatuaren monopolioak merkaturatu ziren eta azpimarragarria da oinarrizko sektoreetan kokatuta zeudela: ura, telefonia, trenbideak, elektrizitatea, gasa, tabakoa eta abar. Pribatizazio horien xede nagusia sektore horietako zerbitzua enpresa askoren artean hornitzea zen, beraien arteko lehia handitu, eta ondorioz, prezioak apaltze bidean jarriko omen ziren; gainera, Estatuak ipinita zeukan arautze gogorra arintzeko neurriak ere hartu ziren, negozioa pertsonen aurretik ipiniz.
Erraustegia pribatizatzen bada, jarduera berresteko inbertsioak arriskuan egongo dira, are gehiago ustiatze epe muga hurbildu ahala (2030). Orduan, isurtze gasak eta hondakinen eragin negatiboak kontrolatzea erabat zailduko da, inguruko hiritarren osasunaren kalterako
Telefoniaren kasuan ez da ahaztu behar, teknologiak izugarri aurreratu duela eta lehia ahalbidetu. Orain, enpresa ugarik operatzen dute eta tarifek behera egiten. Bien bitartean, ez da horrela gertatu beste sektore gehienetan.
Proposatutako erraustegiaren pribatizazioa trenbideen pribatizazioarekin aldera dezakegu. Izan ere, garraio sektore hori Europako Kontseiluak aginduta, herritarren borondatea erabat saihestuta, datorren hamarkadan pribatizatuta egon behar du. Zerbitzu hori eskaintzeko trenbide enpresa ohia bi atal nagusitan banatuko da: azpiegitura (karrilak, geltokia...) eta trenak (makina, bagoiak...). Normalean azpiegitura enpresa batek bereganatzen du eta tren zerbitzuak eskaintzeko enpresa ugari egon daitezke.
Trenbideen kasuan merkantziak errepideetatik atera nahi dira, baina apenas handituko den garraio kopurua, errepidekoa erosoagoa baita eta nahi den lekura eraman daitezke merkantziak, trenez ez bezala. Bestalde, garraio prezioak apalduko omen dira, baina orain artekoak igo besterik ez dira egin.
Trenbide, ura edo beste zenbait zerbitzuren pribatizazioaren kasuetan azaltzen den arazorik handiena azpiegituretako inbertsio berrietan datza. Izan ere, publiko zenean estatuak egiten zituen inbertsioak, mozkinak kontuan hartu gabe. Baina enpresa pribatu batek etekinik ez badu aurreikusten, ez du inbertituko, akziodun-zuzendariei ez zaielako interesatuko. Ondorio nagusia istripuak areagotzea izan da, hobekuntzak burutu ez direlako.
Erraustegia pribatizatzen bada, jarduera berresteko inbertsioak arriskuan egongo dira, are gehiago ustiatze epe muga hurbildu ahala (2030). Orduan, isurtze gasak eta hondakinen eragin negatiboak kontrolatzea erabat zailduko da, inguruko hiritarren osasunaren kalterako.
Gure agintariek, futbol zelai ireki, frontoi, taberna, denda eta edozein bilgunetan galarazi digute erretzea, kearen bidez minbiziak jotzeko arriskua handitzen delako. Bien bitartean, Zubietan, inguruan milaka pertsonak arnasten duten tokian, gau eta egun milioika zigarrok sortuko luketen ke gunea jarri nahi digute. Gainera, metal astun pozoitsuek sortutako ke beldurgarria jaulkiko da tximiniatik.
Munduan ez dago medikurik horrelako proiektu arriskutsua onetsiko duenik, diruaren truke ez bada. Erne guztiok!
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ba al dakizue frantses batzuk harritu egiten direla mugaren alde honetan ere euskaldunak bagaudela jakitean? Ba bai, harrigarria bada ere, behin, Donostian, frantses batzuei entzun nien sinetsi ezinik beren buruari galdetzen: “Saint-Sébastien est au Pays... [+]
Azkar! Azkar! Adi egon, ez daukat astirik eta! Ohartarazi behar zaitut, denborak agian ez baitit uzt… Pipipipi-pipipipi! Pipipipi-pipipipi!
Goiz jaiki, eguneratuta egoteko irratia piztu, dutxa hartu, ilea lehortu, orraztu, bizarra kendu edota makillatu, kafea egiten den... [+]
Ez da berria, lehen ere ezagutu ditugu horrelako egoerak. Bere garaian hartutako erabakiaren emaitzak okertzen doazenean, zuzentzeko nahiko denbora balego bezala, eta ez da egia.
Hitz politak, itxaropentsuak, euskal gizartean pozik entzuten direnak, bai, baina badut beldurra,... [+]
Azpeitiko Udalak etxebizitza hutsei ezarritako kanona abian jarri berritan –eta Euskadi osora zabal daitekeela jakinda–, etxebizitza horien jabeen eta eskuineko alderdien kexak irakurtzen eta entzuten hasiko gara. Jabetzarako Eskubidearen inguruko mantra horiek... [+]
Lurrak guri zuhaitzak eman, eta guk lurrari egurra. Egungo bizimoldea bideraezina dela ikusita, Suitzako Alderdi Berdearen gazte adarrak galdeketara deitu ditu herritarrak, “garapen” ekonomikoa planetaren mugen gainetik jarri ala ez erabakitzeko. Izan ere, mundu... [+]
Martxoaren 13an lau urte bete dira Fran Balda arbizuarra istripuz hil zela. Preso, iheslari eta deportatuen etxeratzearen alde egin zuen lan, eta haren bost kidek idatzi diote gutun hau.
Zinez txalogarria, eskolako irakasle talde jakin baten borondatez, eta zenbait gurasoren inplikazioz, A ereduko ikastetxe estigmatizatu bat D ereduko eskola bilakatzeko abian jarri duten prozesua Gasteizko Judimendi auzoan. Honela, posible egiten ari dira Araba, Bizkaia eta... [+]
2025-2026 ikasturterako matrikulazio kanpaina hasi baino bi aste lehenago, Hezkuntza Saileko arduradunengana jo genuen, itunpeko eskoletako gelen ituntze maila ez delako egokitzen demografiaren jaitsierara eta indarrean dagoen lege esparrura.
Hiri gehienetan arazo orokorra... [+]
1986. urtean Espainiako Estatuak NATOn jarraitzearen aurkako botoa eman zuen euskal gizarteak. Denborak ematen duen perspektibak oraindik ez du azaldu zeintzuk izan ziren gizartearen arrazoi sakonak gerra erakundean parte hartzeari uko egiteko.
Felipe Gonzálezen... [+]
Martxoaren lehenengo lanegunarekin batera, komunikabideetan azalduko ez diren aldaketak etorri dira EHUn. Azken Lan Publikoko Eskaintzaren ondorioz, ehunka langile –arlo tekniko eta administrazio zerbitzutakoak– orain arte okupatzen zuten lanpostutik atera eta beste... [+]
Bolo-bolo dabil energia berriztagarrien hedapenaren inguruko eztabaida. Sarri askotan, iritsi den proiektu zaparrada desordenatuak eragindako artegatasunak bultzatuta, albiste zein iritzi-artikulu mordoaz gain, hitzaldiak, eztabaidak, mahai inguruak, bideo emanaldiak eta abar... [+]
Lagun asko sumatu dut kezkatuta euskaldun gero eta gutxiagok ahoskatzen duelako elle-a. Haur eta gazte gehienek bezala, heldu askok ere galdu du hots hori ahoskatzeko gaitasuna, idatzian ere nahasteraino. Paretan itsatsitako kartel batean irakurri berri dugu: altxorraren biya... [+]
Unibertsitateko ikasleen artean, maiz topatzen ditugu beste lurraldetakoak ere, bereziki gradu ondorengo ikasketetan. Topaketa horiek badira errealitate berriak ezagutzeko bide, baita besteak entzun eta besteez ikasteko parada ere. Garapenerako lankidetzari loturiko gaiak izan... [+]
Sare sozialetan badira zenbait pertsona eragin gaitasun handikoak. Jarraitzaile ugari dute, eta euren iritziak egiatzat hartzen dira. Askok, ordea, egia barik, interes propioa edo klase baten interesak iraunkortzea bilatzen dute. Ameriketan komentokrata deitzen zaie. Alegia,... [+]