Ez ahaztu museora sakelakoa eramatea

QR kodea irakurtzen Donostiako Poesiaren Ibilbideko gune batean.
QR kodea irakurtzen Donostiako Poesiaren Ibilbideko gune batean. Dani Blanco

Esther Ferrer artista donostiarrak egindako proposamena: ibilbide poetikoa Donostian zehar. Donostia 2016k Poesiaren Ibilbidea egiteko enkargua eman zion. Kale erakusketa da, 12 puntutan daude panelak, hala nola, Easo plazako kioskoan, Konstituzio plazan, Zurriolako erlojuan, Tabakaleran eta Koldo Mitxelena Kulturunean. Eman dezagun Easo plazako kioskoan gaudela. Panelaren barrenean QR kodea dago. Patrikatik sakelakoa atera eta QR irakurgailuaren bidez kodea eskaneatuko dugu. Webguneak esango digu: Elisabeth Khaxas, Enheduanna eta Itxaro Borda dira txoko honetako poeta gonbidatuak eta bakoitzaren poema bana irakurtzeko aukera izango dugu, euskaraz eta gaztelaniaz. Irakurtzeaz gain, olerkiok entzun daitezke. Horixe da Elhuyar Hizkuntza eta Teknologia unitateak garatutako Gida Eleaniztunak plataformaren emaitzetako bat.

Beste adibide bat emango dugu. Donostiako Okendo Kultur Etxean Ondasun Lapurtua erakusketa eduki dute duela aste pare bat arte. Donostia 2016k erakusketako edukiak euskaraz eta gaztelaniaz sortu zituen, baina Gida Eleaniztunak plataforma erabiliz, alegia, erabiltzaileak bere sakelakoa erabilita, ingelesez eta frantsesez jaso zitekeen informazio bera. Itzultzaile eta esatari profesionalek moldatu zituzten jatorrizko testuak eta ahotsak. Itzulpen automatikoaren eta ahots sintesiaren bidez berriz, japonieraz, txineraz, italieraz eta alemanez sortu zituzten edukiak eta audioak.

Zenbat hizkuntzatara nahi duzu itzultzea?

Elhuyarko Itziar Cortesek eman dizkigu garatu duten plataforma horren inguruko azalpenak, eta bere ustez, proiektu interesgarria da museoetarako, erakusketetarako edo turismoarekin lotutako beste zenbait egitasmotarako. Turista mugimendua gero eta handiagoa da eta  guztiekin komunikazio bideak aurkitzea ez da hain erraza. Nola kudeatu hizkuntzak museora datozenak dozena bat hizkuntz komunitatetakoak badira?

Gida Eleaniztunak plataformak Elhuyarren hainbat hizkuntza teknologia baliatzen ditu, oinarrizkoenak itzulpen automatikoa eta ahots sintesia dira. Edukiak prestatu dituenak, eman dezagun, museo baterako erakusketa prestatu duenak, berak erabakiko du zenbat hizkuntzatan eman nahi duen informazioa euskarri fisikoan –paneleko azalpena adibidez– eta zenbat hizkuntzatan emango duen interneten. Berak erabakiko du itzultzaile automatikoak erabili nahi dituen alemanez, japonieraz eta txineraz emateko edo nahiago duen itzultzaile profesionalek egitea lana. Gogora dezagun, orokorrean, itzultzaile automatikoek oraindik itzulpen maila bikaina ez dutela lortu eta editorearen lana behar izaten dela itzulpena txukun uzteko. Beste kontu bat da itzulpen automatiko bidez egin eta erabiltzailea horretaz ohartaraztea. Hala, jakingo du itzulpen eder bat ez duela irakurriko baina oinarrizko informazioa jasotzeko balioko diola. Antzeko ahotsarekin. Testua ahots bihurtzea modu automatikoan egin daiteke, baina bezeroak eska dezake ahotsa profesionalek grabatzea. Itziar Cortesen ustez, plataforma hau oso egokia da eduki eleaniztuna webgunean eguneratuta mantentzeko, eta garrantzitsutzat jotzen du testuen tamainarekin asmatzea: QR kodearekin atzitzen den edukiaren tamainak egokia izan behar du sakelakotik irakurtzeko eta entzuteko; esaterako, testua oso luzea bada, gailu mugikorreko pantailan irakurtzea nekezagoa izango da, eta audioa entzutea ere, deserosoa gerta daiteke.   

Sistemak ikusmen urrikoentzat ere balio du. Batzuk ez dira panela irakurtzeko gai, baina bai QR kodea sakelakoarekin eskaneatzeko. Hala, museoak edo erakusketa antolatzaileak prestatu duen webgunean audioa entzungo du. Erronka guztiz itsu direnentzat moduren bat aurkitzea da, eta horretara nola iritsi aztertzen dabiltza.  

Gida Eleaniztunak plataforma museoetarako eta erakusketetarako aproposa dela uste du Itziar Cortesek. Turistak ikasteko gosez gain, besterik gabe gose ere izaten dira eta makina bat aldiz lanak izaten dituzte otorduak ulertzeko. Galdetu diogu ea egokia iruditzen zaion QRaren sistema menuetarako: "Plater bakoitzeko ezin jarriko duzu QR bat ondoan, baina plater aukera guztiekin zerrenda bat eginda zergatik ez erabili sistema hau? Izan daiteke".

Itzulpenak automatiko egitea nahi baduzu

Gida Eleaniztunak sisteman, itzulpen automatikoak egiteko gaztelaniazko bertsioa hartzen dute oinarri. Euskarara itzultzeko Matxin itzultzaile automatikoa erabiltzen dute; ingelesera, galegora eta katalanera itzultzeko Opentrad zerbitzua; eta gainerako hizkuntzetarako Google Translate moduko itzultzaile automatiko sistemak. Testua automatikoki ahots bihurtzeko Elhuyarrek bere ahots sintesi zerbitzua erabiltzen du euskara, gaztelania, ingeles, galego eta katalanerako. Beste hizkuntzetarako voiceRSS eta Googleren ahots sintesi zerbitzuak darabiltza.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Aplikazioak
Hiru gizonek taldean bortxatu dutela salatu du Kanboko emakume batek

Emakumeak salatu du sexu erasoa egin ziotela Capbretonen (Landetan), larunbat gauean. Erasotzaileek Coco.gg harremanetarako aplikazioa baliatuta antolatu zuten erasoa, France Bleu irratiak iragarri duenez. Asteartean elkarretaratzea egingo dute erasoa salatzeko 19:00etan,... [+]


2024-03-07 | Sustatu
5 urte bete ditu Egunean Behin jokoak

Aste berezi-berezia prestatu du Egunean Behineko taldeak, jokoak 5 urte bete dituelako. Eta hori ospatzeko, sorpresaz betetako galdera eta sariak.


Whatsapp-a ez da izango EAEko hezkuntzako oposizioetan akreditazioa lortzeko bide bakarra

Eztabaida eragin zuen 2023ko urriaren 21ko EAEko irakasleen oposizioetara sartzeko Whatsapp bidez jasotako QR kodea erabili beharrak. Azkenean, akreditazioa webgune baten bidez eskuratzeko aukera ere eman zuen Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak. Hemendik aurrera... [+]


Whatsapp ez da derrigorrezkoa izango EAEko irakasleen oposizioetan parte hartzeko

EAEko irakasleen oposizioetako azterketak urriaren 21ean egingo dira BEC-en. Eztabaida eragin du bertara sartzeko Whatsapp bidez jasotako QR kodea erabili beharrak. Azkenean, akreditazioa webgune baten bidez eskuratzeko aukera ere emango Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak.


2023-10-03 | Leire Artola Arin
Zikloan
Hilekoaren zikloa euskaraz ezagutzeko lehen web aplikazioa sortu dute Iametzak eta Ara!Gorputzek

Norbere zikloaren ezagutza ugalkortasunetik harago ezinbestekoa dela uste dute sortzaileek, eta oinarrizko hiru puntu errespetatu dituzte Zikloan web aplikazioa egiterakoan: ikuspegi feminista kritikoa, datuen babesa eta euskara hutsean izatea.


Isun erraldoia Whatsappentzat, datuak babesteko araudi europarra urratzeagatik

Datuak babesteko Irlandako Batzordeak, DPCk, 225 milioi euroko isuna ezarri dio Whatsappi, datuak babesteko araudi europarra urratzeagatik. Zehazki, arazoa da Whatsappek ezkutatu egiten duela zer eta zenbat datu pertsonal partekatzen duen Facebookekin. Facebookek Irlandan dauka... [+]


2021-01-08 | ARGIA
Hautsak harrotu ditu WhatsAppen erabilera-baldintzen eguneraketak

Erabilera-baldintzak eta pribatutasun politika eguneratu ostean Europatik kanpoko erabiltzaileen datuak Facebookekin elkarbanatuko ditu WhatsAppek. Euskal Herriko erabiltzaileen datuen partekatzeari ez dio eragiten eguneraketak. Sareetan hainbat erreakzio eragin ditu berriak,... [+]


2020-10-08 | Dabid Martinez
‘The (double) social dilemma’

Ados. Horrenbeste input jaso eta gero, The social dilemma ikusi dut asteburuan. Netflix-en. Horra nire lehen dilema.


2020-05-28 | ARGIA
COVID-19a kontrolatzeko aplikazioek pribatutasun eskubidearekin talka egiten dutela ohartarazi du EBk

Kutsatuen kateari jarraipena egiteko erabiltzen diren teknologiek pribatutasun eta datuen babeserako eskubideak urratu ditzaketela adierazi du Europar Batasunak, baita mugimendu eta erlijio eskubideak ere. EBko ia herrialde guztiek erabiltzen dute teknologia hau.


2020-01-07 | Sustatu | CodeSyntax
Egunean Behin: 3.5 milioi partida jokatu ziren 2019an

60.000 euskaldunen artean 3.5 milioi partida jokatu ziren Egunean Behin jokoan 2019. urtean. Udaberrian jaio zen jokoa CodeSyntax enpresaren eskutik, eta uda aurretik gorakada konstante bat izan zena (1. denboraldia deitu genion epe honi), arrakasta handi bat bilakatu zen... [+]


Gidariak eta erabiltzaileak ahots bidez komunikatuko dira Uber-en

Egoera deserosoak ekiditea da berrikuntzaren helburua; mezuen bitartez komunikatzeari utzi eta autora sartzerako elkar ezagutzea. Bilbora iritsi berria da enpresa.


Ikasleen esperimentu arrakastatsua: jaso duzu Nicoren mezua?

Niri asteazkenean iritsi zait mezua, whatsapp bidez: “Lagundu iezadazu munduari itzulia ematen. Nico naiz” (ikusi irudia). Ziztu bizian zabaldu da astearte goizean Madrilgo ikastetxe batean abiaturiko esperimentua: helburua, ohartzea irudiak zeinen azkar hedatzen... [+]


2017-02-22 | Librezale
Android gailuetarako teklatu euskaldun librea: AnySoft Keyboard

Android gailuetan euskararen presentzia gorabeheratsua da eta teklatuaren kalitatea aldakorra da. Ondorioz jende askorentzat telefonoan euskaraz idaztea beste hizkuntza batzuetan idaztea baino deserosoagoa da. Bestalde teklatu hauetako askok pribatutasun aldetik zalantzak... [+]


Maitasuna kontrolarekin parekatzen duen iragarkia, jasotako kritikengatik baztertua

Harreman berriak egiteko Tinder aplikazioan elkar ezagutu duten bi gazte dira iragarkiko protagonistak. Mutilak etengabe kargu hartzen dio neskari, badakiela neskak Tinder erabiltzen jarraitzen duela eta “atsegin dut” ematen diela beste mutil batzuen profilei.


Eguneraketa berriak daude