Baserritar, ekoizle eta kontsumo talde askoren lanari esker, duela gutxi arte bazterrean zeuden zenbait gai (kontsumoa, elikadura, nekazaritza…) ari dira pixkanaka jendartearen erdigunera mugitzen. Eta, kalean garrantzitsu den horri ez al litzaioke garrantzia eman behar eskoletan, heziguneetan? Bada, hari horri tiraka hasi ziren Leitzako (Nafarroa) Udaleko Berdintasun Saila eta kontsumo taldea. “Landa eremuan bizi gara, eta badago kontzientzia bat, familia askok baitute baserria edo baratzea. Institutuan lantzeko gai interesgarria zela pentsatu genuen”, kontatu digu Josune Antxo berdintasun teknikariak.
Iraganera begiratu, etorkizuna josi
Leitzako Amazabal institutuko DBHko maila guztietan landu dute gaia, hiru saiotan. Lehenengoan, elikadura burujabetzaren inguruko Amalurraren ahotsak dokumentala ikusi zuten. Ondoren, ikasleei galdetegi bat banatu zieten aitona-amonekin betetzeko: Zein elikadura ohitura zituzten gazteak zirenean? Zer jaten zuten eta zein garaitan? Nolakoa zen nekazaritza eta zein paper zuten emakumeek? Galdetegia bete eta gero, bigarren saioan bateratu zituzten ikasleek ateratako ondorioak, hausnarketak eta ideiak. Azkenik, Leitzeko Kontsumo Taldeko kide eta baserritarra den Gotzone Sestorainen hitzaldia izan zuten ikasleek. Nekazaritza ereduak azken hamarkadetan jasandako aldaketa bortitzaz eta horrek dakartzan kalteez aritu zen. “Nekazaritza industriala duela gutxi hartutako bidea izan da, oso berria, eta aldiz, nekazaritza iraunkorra betidanik, duela gutxi arte gure herrietan aitona-amonek praktikatzen zutena da”.
Gaia ikuspegi feministatik
Nekazaritzan emakumeak izan duen garrantzia nabarmentzea eta bere lanari balioa ematea izan da dinamikaren helburuetako bat. “Nekazaritza iraunkorra emakumeari oso lotuta egon da beti: baserrian paper garrantzitsua izan du hazien zaintzan, baratzean… Nekazaritza industrialak, aldiz, balore oso maskulinoak ekarri ditu”, dio Sestorainek. Ustiapen handiak, monolaborantza, sekulako inbertsioak, teknologia berrituena... Horiek dira nekazaritza eredu horren ezaugarrietako batzuk.
Ikasleek orokorrean oso erantzun ona eman dutela eta hurrengo ikasturtean lantzen jarraitzeko asmoa dutela aurreratu du Antxok: “Sakonean lantzeko jarraitasuna behar du”.
Baserritarrek badute oporrik? Galdetu dute eskolan. Ezezkoa erantzun dute ikasleek. Orduan, egunero lanean, baserritar izan nahiko zenukete etorkizunean? Eta inork baserritarra izan nahi ez badu, nork egingo du guretzako janaria? Airean gelditu da galdera.
Pertsonaren osasun... [+]
Odei Etxeberri Bimboire, Gorka Roca Torre eta beraien seme Oihan eta Miru buruaskiak dira elikaduran. Horretarako, aztertu behar izan dute gorputzak zer elikagai eta zein kopurutan behar dituen; horiek zein janaritan dauden; urtaro bakoitzean horiek denak eskuratzeko zer landu... [+]
Gasteizko Haur eta Lehen Hezkuntzako ikastetxeetako baratzeak ikertu ditu Iratz Pou EHUko ikasleak. Zenbat eskolek dute ortua? Nolako erabilera ematen diote, zein helburu eta asmorekin? Probetxu pedagogiko eta didaktikoa ateratzen al diote baratzeari? Pourekin eta Igone Palacios... [+]
Nork bere baratzea gehiago ezagutzeko tresna da agenda hau, agenda arrunt baten eran oharrak apuntatzeko erabilera izateaz gain, landareekin egiten ditugun lanak apuntatzeko ere prestatuta dagoena”. Halaxe definitu du Jakoba Errekondok, irakurle, zazpigarren urtez... [+]
Azaroak 26, larunbata. Ordurako bete da Hernaniko Plaza Feministako aretoa. Eta sarri ez bezala, ordurako hasi da Garbiñe Larrea Iturralderen azken liburuaren aurkezpena. Han da bera, landareen babesean, hamabi sendabelarrez osatutako palaxuaren atzean. Iridiologo... [+]
Biolur nekazaritza ekologikoaren aldeko elkarteak "Duina" izeneko lanketa kolektiboaren ondorioak aurkeztu ditu. Baratze ekologikoen ekoizpen kostuak eta lanorduak zehatz ezagutzeko Bizkaiko eta Gipuzkoako 11 baratze proiekturen datu xeheak jaso dituzte. Ondorioetako... [+]
Hiri handitik ezin ateratzeak ernatu du nigan berde behar bitxi bat, orain artean sekula ezagutu gabea. Ados, beti izan zait atsegingarri berdetasuna begiestea mendian, basoan, golf zelaian, baina oraingo hau da, seguru obligazioak behartua, ia-ia bitala, arnasten dugun airea... [+]
97 udalek, 36 kontzejuk, udalaz gaindiko 5 erakunde publikok, landa-garapeneko 3 taldek, 18 alderdi eta talde politikok, 2 sindikatuk, Nafarroako osoko 158 elkarte eta kolektibok eskatzen diote Espainiako Gobernuaren Nafarroako Ordezkaritzari garai honetako nekazaritza-lan... [+]
Espainiako Gobernuko Nafarroako ordezkaritzak oharra bidali die udalei. Bertan adierazitakoaren arabera, nekazariek beren herrietan edo albokoan dauden baratzeetara joan ahalko dute, "betiere elikagai hori biziraupenerako ezinbestekoa bada".
Konfinamendu egun hauetan, zalantza sortu da autokontsumorako baratzeetara lanera joaterik ote dagoen. “Baratzeak aisialdirako eta entretenimendurako leku soiltzat hartuz ari dira arauak interpretatzen, gizartean eta lurraldean duten eragina eta garrantzia kontuan hartu... [+]
Koronabirusaren kontrako gerra, Covid-19ak ekarritako krisia, 2020ko Larrialdi Handia, etxe guztiak presondegi bihurtu zireneko urte hura... ez dakigu nola deituko dioten gaur bizi dugun emerjentziari. Naturak, bitartean, bere zikloekin aurrera darrai lasai ederrean,... [+]
Zazpi urte inguru daramatzate Busturialdeko (Bizkaia) Ortutik Ahora proiektuko kideek kontzientziak eta dastamenak astintzen. “Elikadura ikuspegi agroekologikotik lantzen dugu”, azaldu du Sergio Gonzalez Sanchez proiektuko kideak. Beren jarduna hiru ataletan banatzen... [+]
Baratzeari begiratzeko molde berri bat plazaratzen hasi zen Gilles Clement duela 25 urte. 1991n argitaraturiko Le jardin en mouvement (Baratzea mugimenduan) liburuarekin bazterrak inarrosi bazituen ere, laster arrazoia eman zion denborak. Orduz gero, erresistentziarako teoriak... [+]