Murtxikatzen duguna baino gehiago da platerean dagoena, bizitzeko era bat, prozesu luze baten sintesia: animalien ustiapena, esklabotza, heriotza... gogor mintzo dira beganoak. “Kultur ondareak animalien eta ama-lurraren esplotazioan oinarritutako elikadura izatera eraman gaitu”. Jaten duguna omen gara.
Donostiako Askekintza Animalista taldeak giza espeziekoak ez diren animaliak diskriminatzen dituen mundua deskribatzen du, gizakion onurarako erabiltzen ditugun heinean, izan elikadura, arropa, kosmetika edota aisialdian. Sentitu, sufritu eta gozatzeko gaitasuna dugunon arteko parekidetasuna bultzatzen dute: “Animalia guztiak berdinak gara, izan bi hanka edo lau. Hortaz, parekoa hil eta jatea bidegabekeria da eta ezin da justifikatu”. Kontzientzia hartu eta errealitate espezista hau aldatzeko lehen pausoa beganismoa dela azpimarratu digute, esplotazioa eta sufrimendua ekiditen dituen “elikadura etikoa”. Bi hitzetan laburtu aldera: animaliengan jatorria duen produkturik ez dute kontsumitzen beganoek, zorrotzenek ezta arrautz eta esnerik ere.
Haragia, esnekiak, arrautzak, eztia, arraina... Produktu horiek guztiak animaliengandik edo “egoera esklabo batetik” eratorriak dira. Hori aurrera daramanak bezainbesteko erantzukizuna jaten duenak daukala adierazi digu animalien eskubideen aldeko taldeak: “Animalia-produktuak kontsumitzen baditugu, haien esklabotza eta heriotza aitortzen dugu”. Horregatik, animalia janari bilakatuko ez duen elikadura bultzatzen dute. Espezismoaren gaia mahaigaineratzeak gero eta jende gehiago animatu du pauso hauek ematera eta, ondorioz, “esplotaturiko animalien kopurua” jaisten ari da.
Elikadura desegokiak eragiten dituen gaixotasunei aurre hartzeko parada eman eta gizaki, animalia eta naturarentzat erabat osasungarria dela diote, Euskal Herriko eta atzerriko nutrizionista eta dietista elkarteek eta hamaika pertsonen bizi ereduek hala demostratu dutela, nahiz eta kontrako ahotsak izan ere badiren. Era berean, kontuan hartu beharreko batzuk aipatu dizkigute. B12 eta D bitaminez elikatu behar dugu gorputza. Barazki ekologiko, elikagai aberastu, fruitu edota uraren bitartez lor ditzakegu. “Garbi” jateaz gain, kirola egiteak, naturarekin harremanetan mantentzeak eta ongi deskantsatzeak ere eragina dauka norberaren osasunean.
Hala ere, beganismoa espezismoaren aurkako jarrera bat dela argi utzi digute eta ez soilik elikadurara mugatutako zerbait: “Beganismoa jarrera politikoa da. Soilik hori jarraitzen duenak lortuko du animalien askatasuna errespetatzea”.
Edonolako pizzak, kalabaza opiltxoak, sagarerreak, arroz tostadak, gerezi gelatina, izozkiak, fruitu eta kinoa kremak, sojazko jogurtak, fruitu lehorrak, ahuakate eta txokolatezko musa, almendrazko gailetak, mahats tarta, txokolate budina, fruituzko batidoak eta abar. Interneten errezeta piloa aurkituko duzue.
NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]
Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).
Kanboko Marienia eremuan etxebizitzak eraikitzeko proiektua badu Bouygues Immobilier agentziak. "Elkarlanaren bidez" zein "indar harremana" mantenduta, proiektua ezeztatzeko borroka eramateko determinazioa plazaratu dute adierazpen bateratu... [+]
Boroa industrialdean hil zen 41 urteko I.P.C langilea, abenduaren 30ean biltegiko inbentarioa egiten ari zenean. ELA eta LAB sindikatuek, eta Jaurlaritzako Segurtasun Sailak eman dute istripuaren berri.
Arrazoi pedagogiko edo metodologikoengatik, historialariok joera dugu iraganeko aldi historikoak zatikatzeko eta epetan banatzeko. Badira den-denok ezagutzen ditugun aro tradizionalak (Historiaurrea, Antzinaroa, Erdia Aroa, Aro Modernoa eta Garaikidea); baina baita horien... [+]
Agintariek ez dute baztertu bi gertaerak elkarren arteko loturarik izatea. New Orleansen, kamioneta baten gisari batek jendetzaren aurka egin du hamabost hildako eta 35 zauritu eraginda. Ordu batzuk geroago, Las Vegasen, Trump International Hotelaren parean auto bat lehertu da,... [+]
Donostian 2024ko martxoan jokatutako futbol partiduaren aurretik Ertzaintzak egindako kargetan, Amaya Zabarte zaleaz gain bigarren pertsona bat zauritu zuten, ustez foam pilota batekin begian jota. Orain, kasu hori ere ikertzeko agindu du Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak.
Espainiako Federazioak salatu du ez zaiola parte hartzen utzi iragan asteburuko Nazioarteko Pilota Federazioaren biltzar nagusian, eta hori “bidegabekeria” dela. Biltzar hartan onartu zuten, bozketan, Euskadiko federazioa nazioartekoaren eskubide osoko kide gisa... [+]
"Sedizioa bultzatzen duelako" hartu du Al-Jazeeraren zabalpena eta lana "aldi baterako" debekatzeko erabakia Palestinako Aginte Nazionalak. PAN "Israelekin lerrokatu izana" deitoratu du komunikabideak, argi utzirik "mehatxuen eta intimidazioen... [+]
Gazpromekin zuen kontratua ez du berritu Volodymyr Zelenskyren gobernuak eta, asteazken goizean, Europa ekialdea hornitzeko gasaren fluxua eten du errusiar konpainiak.
Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.