Hiru euskal enpresa aberastu dira gehien Ibex-35ean, baina nola?
Gamesa, Azkoyen eta Faes Farma euskal enpresak dira 2015ean Espainiako Estatuko burtsan euren balioa gehien handitu dutenak. Egoera ekonomiko positiboa, ostera, ez da langileen egoerarekin bat joan. Gamesa eta Azkoyen enpresetan lanuzteak eta protestak izan dira azken urteetan.
Haize errotak eta haize-sorgailuak ekoizten dituen Gamesa enpresa bizkaitarraren balioa %109 igo da 2015ean Ibex-35ean, eta indize espainiarreko balore hoberena bilakatu da. Aurten, ordea, Gamesaren egoera ekonomikoa ez da izan albiste nagusia: azaroan, Espainiako Auzitegi Gorenak baliogabetu egin zuen enpresak 2010ean egindako enplegu-erregulazioko espedientea. EEE horren ondorioz Altsasuko lantegia itxi eta 150 langile kaleratu zituen Gamesak.
Horrekin batera, Gamesak Espainiako Estatuan zituen beste lau fabriketako behin-behineko langileen kontratuak etetea erabaki zuen. ELAk salatu zuen enplegu-erregulazioko espedientea aurkeztu zenean 115 milioi euroko etekinak zituela Gamesak, eta diru laguntza ugari jaso zituela.
Vending makinak ekoizten dituen Azkoyen enpresa nafarrak %132,5 igo du bere balioa 2015ean. Iaz, lau lanuzte egin zituzten langileek euren hitzarmen kolektiboa defendatu eta lan baldintzak hobetzea eskatzeko.
Faes Farma farmazeutikoak lortu du hirugarren suspertze handiena Ibex-35ean. Enpresa bizkaitarraren balioa burtsan %64,5 igo da 2015ean. Aipatzekoa da, erakunde publikoek gastu farmazeutikoan murrizketak egin badituzte ere, Faes Farmaren irabaziak %3 igo direla 2015ean. Arrazoietako bat Bilastina antiestaminikoaren salmenten igoera izan da, nahiz eta, botika horren inguruko txosten negatiboa kaleratu zuen Osakidetzak 2012an, bere eraginkortasun eza eta prezio garestia nabarmenduz.
Ekonomia doa gora ala prekarietatea?
Aipatutako enpresen adibideak erakutsi dezakete azken urteko joera zein izan den. Datu ekonomiko orokorrak emaitza baikorragoak eskaintzen dituzte, baina letra txikiari erreparatzean bestelako irakurketak agertzen dira.
Aurtengo ekainean, 2012ko otsailetik lehen aldiz, 200.000 langaberen langa jaitsi zen Hego Euskal Herrian; 193.160 langabe daude gaur egun. 20.397 langabe gutxiago izan dira 2015ean. Enpresa askoren egoera onen eta langabeziaren azken datuek hobera egitearen atzean gobernu eta patronalek ekonomiaren suspertzea ikusi dute; sindikatuek aldiz, lan prekarietatea.
Langabeziaren azken datuen inguruan LABek adierazi du susperraldiaren onurak ez direla modu justu eta zentzuzkoan sumatzen ari lan munduan: “Sortzen den enplegua prekarioagoa eta geroz eta okerrago ordaindua da”. Euskadiko CCOOk bat egin du baieztapen horrekin: “Langabezia jaitsi arren, ezin dugu esan datuak positiboak direnik, kontratazioa prekarioa delako, denbora laburrerako eta partziala”.
2015. urtean sortu den enplegu guztiaren %94 inguru aldi baterakoa izan da; %6 inguru mugagabea.
Adimen artifiziala denen eskueran jartzearekin, multinazional teknologikoek cloud datu zentro erraldoiak eraikitzeko planak ugaritu dituzte. Ekipamendu informatikoz betetako mega-fabrikon aztarna ekologikoa ikaragarria da: elektrizitateaz gain, milioika litro ur behar dute euren... [+]
2023ko maiatzean iragarri zuten Volvo multinazionalak inbertsio handia egingo zuela Nafarroako Sakanako autobus enpresan. Orain, ordea, akordioa bertan behera gelditu dela adierazi dute bi enpresek.
Hainbat lagun elkartu da ekainaren 19ko goizean EHUko Gipuzkoako errektoreordetzaren egoitzan, Ibaetan EHUk CAFekin dituen harremanak eten ditzala eskatzeko. Gipuzkoako campuseko errektoreorde Agustin Erkizia Olaizolak adierazi die EHUk ez duela akordio berririk sinatuko... [+]
Palestinarekin Elkartasuna plataformak antolatu zuen protesta, CAFek "palestinar lurren okupazioan eta kolonizazioan duen erantzukizuna salatzeko". Berriz exijitu diote enpresako zuzendaritzari ez dezala parte hartu Jerusalemen tren arina eraikitzeko proiektuan.
Ordiziako Orkli kooperatibak 50.000 euroko funtsa jarriko du "komunitatetik sortutako ekimenak" laguntzeko. Orklidea izena jarri diote programari eta Euskal Herri osoko proiektuak aurkeztu daitezke.
Ekainaren 19an, 20an eta 21ean greba dago deituta El Diario Vasco-ko langileen artean, hitzarmen kolektiboa eguneratzeko aurrerapausorik ez delako eman. Gainera, maiatzaren 30az geroztik sinadura greba egiten ari dira kazetariak: “Hori ezkutatzeko enpresak lehentasuna... [+]
Asteartean deklaratu beharko dute Tuteran, ikertu gisa. Palestinan eraikitzen ari den tranbia-sarearen bidez, CAF "entitate sionistaren kolonizazioan parte hartzen" ari dela ohartarazi dute.
2023an, karbono dioxido isuriek %5,3 egin dute behera Espainiako Estatuan. Gehien isurtzen duten hamar enpresen artean, bakarrak egin du gora, Iberia hegazkin konpainiak, %10,7ko igoerarekin. Kutsatzaileen zerrendan aurrena Repsol dago.
Marka historikoak hautsi dituzte bi enpresek 2023an: Mercadonak lehen aldiz lortu du 1.000 milioi euroko irabaziak gainditzea.
Zertara dator gure herria zentral eolikoz eta eguzki-plakaz betetzeko urgentzia hau? Bistan da, arrazoi agerikoena klima aldaketari erantzuteko premia dela, erregai fosilak iturri berriztagarriekin ordezkatzekoa. Hain zuzen, hori omen da Europako funtsen zein estatu eta... [+]
Frantziako Estatua eta Alemania izan dira aurka kokatu diren estatu bakarrak. Direktibaren lanketa 2021eko abenduan abiatu zuen Europak, baina trabak eta presioak tarteko, hiru urte baino gehiago behar izan ditu onespenak. Europako Parlamentuak bozketa berrestea falta da.
% 10,7ko igoera izan du aurreko ekitaldiaren aldean; iaz, 4.339 milioiko errekorra lortu zuen. Hala ere, Ignacio Sanchez Galan presidenteak irabazi elektrikoen kargaren aurka egin du.
Davoseko talaimendi distiratsu eta zuritik hitz egin digu Repsoleko sheriffaren ahotsak, denok entenditzeko moduan: “We have to broaden our mind”. Alegia, mentalitatea zabaldu behar dugula, ezin dugula pentsatu erregai fosilik gabe bizi gaitezkeenik. Ze uste zenuten... [+]