Adiorik ez

CERNeko partikula azeleragailua, Genevan. Partikula gero eta txikiagoei buruzko ezagutza handitzeak gailu ahalmentsuagoak sortzeko aukera emango du.
CERNeko partikula azeleragailua, Genevan. Partikula gero eta txikiagoei buruzko ezagutza handitzeak gailu ahalmentsuagoak sortzeko aukera emango du.

2003an abiatutako zientziari buruzko sail honenak egin du. Argiari eta orrialdeak izan duen irakurle orori eskerrak ematea baino ez zait geratzen. Eguneroko zientziari errepasoa ematen saiatu naiz, eta gaiak aukeratzeko askatasuna izan dudanez, ezin uka desorekak izan direla hautatutako gaiei dagokienez.

Garrantzia, jakin-mina, eduki bereziak, harritu nahia eta ulergarritasuna lehenetsi ditut, eta gertatutakoa azaltzeaz gain balorazio pertsonala erantsi diot, berriak hori merezi zuela iruditu zaidanean. 

Azkeneko honetan, agur esatearekin batera, datozen hilabete eta urteetan nire aburuz pil-pilean egongo diren gaiak aipatu nahi ditut.

Energia nuklearrari dagokionez, Fukushimak zeresana ematen jarraituko du, eta horri Garoñaren inguruko erabakiak gehituko zaizkio. Bestalde, berriztagarrien hedapena ez da erraza izaten ari gure inguruan; bi energia iturri moten arteko lehia gogorra izango da epe motzean.

Marten ur gazia eta, horren ondorioz, bizia aurkitzeko aukerari buruzko eztabaidak ugarituko dira. Bitartean unibertsoko hamaika txoko arakatzen segituko dugu.

Volkswagenen aferak auto elektrikoaren bidea indartuko duelakoan nago; batez ere horren aldeko irizpide politikoak indartzea espero dut.

Komunikazioen alorrean telebistak, ordenagailuek eta smartphoneek  konbergentziarako bidea etenik gabe indartuko dutelakoan nago.

Genetikan, ikerketak aurrera egin ahala, beraren inguruko eztabaida etikoak indar hartuko du.

Gero eta partikula txikiagoei buruzko ezagutzak gero eta gailu ahalmentsuagoak osatzeko aukera emango digu.

Azkenik, klima aldaketari eta ozono geruzako zuloari so egin nahi diet.  Izan ere, bere horretan jarraituko duen Lurraren beroketari gehitu behar zaio ozono geruzaren zuloa neurtzen denez geroztik 2015ean izan duela hedadurarik handienetakoa. Zalantzarik ez, ondorengo belaunaldiei arazoak uzten espezialistak gara. 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Zientzia
Musk amen-omenka, trumpismoa besarkatzen

Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.


2024-08-08 | Sustatu
Twitterren alternatiben analisia: Bluesky, Mastodon eta Threads

Elon Musk-en jarrera ultra eta toxikoak egunetik egunera agerikoago izanik, X/Twitter noren eskutan dagoen edozeinek ikusten du. Berriz ere egunotan sare horretatik alde egiteko deiak eta agurrak ikusten ari gara, eta horren harira artikulu interesgarria irakurri dugu Electronic... [+]


2024-08-01 | Sustatu
Zer egin Elon Musken Grok adimen artifiziala ez elikatzeko (aukeran)

Elon Musken proiektuen artean bada adimen artifizialeko bat ere, Grok, eta horretarako Musken jabetzako X edo Twittereeko erabiltzaileen jarduna ari dira baliatzen, LLM edo hizkuntza eredua handitzeko eta entrenatzeko. Izatez, Twitterreko zure ezarpenetan sistema hori... [+]


2024-07-30 | Gedar
Sare sozialetan, 9.500 profil eta eduki zentsuratzeko eskaera egin zuten agintari sionistek hilabetean

Urriaren 7tik azaroaren 4ra bitartean, milaka profil eta eduki ezaba zitzatela eskatu zieten sionistek hainbat plataformari. Eskaeren %60 izan ziren Meta taldeari, eta horien %94 bete zituen enpresak.


Teknologia
Arreta hezten

Ez dut oso argi gure bizitzak gidatzeko, banaka, botere nahikoa dugun, baina saiatzen jarraitu behar dugula bai. Taldean gauza asko egin badaitezke ere, egunero gure buruarekin borroka bakartia dugu aurrera egiteko. Gizaki gehienok, bizitzea den norabide bakarreko ur... [+]


2024-07-24 | Sustatu
Claude, euskaraz oso txukun egiten duen beste adimen artifizial bat

Ekainean kaleratu zuen Anthropic enpresak Claude adimen artifizialaren (AA) Claude 3.5 Sonnet izeneko bertsioa.  Eta joan den asteko nobedadea, Android aplikazioa. AA inbento hauek jada ohituta gauzkaten bezala, euskaraz oso txukun aritzen da. Beñat... [+]


Teknologia
Euskalgintza digital kritikoa

Euskara, eremu digitala den itsasoan ezagutzara eta harremanetara abiatzeko portua da. Adimen artifizialarekin, portu horretatik mundu osoarekin euskaraz harremanetan jartzeko aukera ematen dela dirudi. Euskararen automatizazioa laguntza ederra da belaunaldi berriekin euskal... [+]


Meta multinazionalak “sionista” hitza gorroto diskurtso gisa hartu du

Sionista hitza daukaten argitalpenak ezabatuko ditu, juduei edo israeldarrei erreferentzia egiten dieten kasuetan. Orain arte baino modu zabalagoan hartuko dute erreferentziak aztertzeko irizpidea, eta sionisten aurkako mugimenduei eragin diezaieke.


Nola erabili da adimen artifiziala euskara zabaltzeko?

Asko dira teknologia euskaratik lantzen ari diren ikerlariak; horien artean, Naiara Perez EHUko HiTZ Hizkuntza Teknologiako Zentroko ikerlaria, Itziar Cortes Elhuyarreko ikerlaria eta Eli Pombo Iametzako kudeatzailea. Euskarak adimen artifizialean daukan lekuaz, aukerez,... [+]


Gazteak teknologiaren ikuspuntu kritiko eta arduratsuan hezteko proiektuaren alde bozkatzeko azken eguna

Gazteen artean teknologia libreen ezagutza zabaltzeko “Digitalizazio arduratsua” proiektua prestatzen ari dira Baionako Etxepare Lizeoa eta Iametza. Gipuzkoako Foru Aldundiaren “Ideiak2024” aurrekontu parte-hartzaileetara aurkeztu dute egitasmoa. Gaur da [+]


2024-07-09 | Gedar
Uztailaren 20an mobilizatzera deitu dute Iturmendin, sare sozialetako mezuengatik auzipetutako bizilagunarekin elkartasunez

Otsailean atxilotu zuten Iturmendiko pertsona bat, eta bi urte eta erdiko espetxe-zigorra eskatzen dute bere kontra, sare sozialetako zenbait mezu direla-eta. Uztailaren 16an epaituko du Espainiako Auzitegi Nazionalak.


2024-07-09 | Sustatu
PDF eta ePubak euskaraz entzun mugikorrean audioliburuen gisa

Alex Gabilondo software librearen zaletuaren gida batetik probatu dugu, eta ibili dabil: PDF eta ePubak euskaraz entzun mugikorrean (edo Android gailuetan zehatzago) audioliburuen gisa. Software libreko doako tresnekin, gainera.


Teknologia
Ikasketa komunitate irekiak

Bada pertsonok geure ezagutzak eta esperientziak partekatzeko aukera dugun eredu bat, oso gogoko dudana; eredu honetan ikasi nahi duen edonor ongi etorria izaten da, beti ere komunitatearen izaerarekin errespetuz jokatzen badu. Ikasketa komunitate irekiak dira. Gogoko dut... [+]


Lan kontuekiko (des)konexio digitala nola kudeatu irakasleek?

Irakaslea zara eta lanordutan nahiz lanorduz kanpo, berehala erantzun beharreko mezuz josten zaituzte ikasleek, haien gurasoek, ikastetxeko zuzendaritzak, lankideek? Deskonexio digitalaren beharraz gogoetatu dugu, Aitor Idigoras irakaslearekin: "Ateak ixten eta mugak... [+]


Eguneraketa berriak daude