Zezena, tigrea eta benetako basapiztiak
Donostia, 1904ko uztailaren 24a. Urtebete lehenago zabaldutako Txofreko zezen plazan zezenketa berezia egin zuten. Ekitaldiaren lehen zatia arrunta izan zen; lau zekor jokatu ziren. Baina zekorketak ez zuen interes berezirik piztu, ikusle gehienak bestelako ikuskizuna gogoan hurbildu baitziren plazara.
Ohi ez bezalako borroka iragarri a zuten bigarren zatian: “Bihar zezen plazan guztiok espero dugun tigrearen eta zezenaren arteko lehia hunkigarri eta erakargarria izango da”, zioen El Correo de Guipúzcoa egunkariak, bezperan. Hondarraren erdialdean hogei metroko diametroko kaiola handi bat prestatu zuten, eta arratsaldeko zazpiak inguruan bi animaliak plazara eraman zituzten kaiola txikiagoetan sartuta. Batetik Zesar izeneko Bengalako tigrea, Marseillako merkatari Ramband jaunak 7.000 liberaren truke saldua. Bestetik, Hurón bost urteko zezena, Antonio López Plata ganadu jabeak Guadalquivirreko paduretan hazia.
Bi piztiak tiroka eta kolpeka berotu zituzten, albateak ireki baino lehen, lehiatokira indar betean irten zitezen. Baina borroka nahiko motela izan zen hasieratik. Senak zezenarengandik ihes egiteko esan zion tigreari. Hurón-ek tigreari astinduren bat ematea lortu zuen eta Zesar-ek atzaparrez muturrean zauritu zuen zezena, baina horren ondoren, tigrea kaiolan bueltaka hasi zen, barrei itsatsita, irteeraren bila, eta zezena erdian geratu zen, marruka eta hondarrean aztarrika, tigrea akabatzeko gogo handirik gabe.
Orduan, ikusleek, erabat desengainatuta, animaliak berriro zirikatzeko eskatu zuten. Tigre izutua suziriz eta ziztadaz mugiarazi zuten, eta Hurón-ek ederki astindu eta adarkatu zuen felinoa. Orduan bai, Zesar-ek gogor eraso zion arerioari, atzaparka eta hozkaka. Zezenak ere oldarkor erantzun zuen eta, furfurian bultzaka, kaiolako ateetako bat txikitu zuen.
Bi animaliak kaiolatik irten zirenean, izuak hartu zuen plaza, besteak beste eta zaurituta egon arren, tigreak erraz egin zezakeelako salto harmailen gainetik. Mikeleteek pistolak eta Maüsser fusilak zorrotik atera zituzten eta animalien aurka tiroka hasi ziren. Armak gainean zeramatzaten ikusleek eromenarekin bat egin zuten eta, ondorioz, tiroketa itsua hainbat minutuz luzatu zen.
Garaiko kronikek hildako bat (Juan Pedro Lizarriturri) eta hamazortzi zauritu izan zirela jaso zuten. Zerrendan izen ezagunak ere nabarmendu zituzten: Tolosako diputatu Julio Urquijo, Pidaleko markesa... Baina bi biktima errugabe zerrendatik kanpo utzi zituzten: Zesar tigrea hondarrean bertan tiroz akabatu zuten, eta Hurón zezena geroxeago, kortan.
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Judea, K.o II. mendea. Erromatar probintziako giro nahasi betean, Gadalias eta Saulosen kontrako epaiketa egin zuten, iruzurra eta zerga-saihestea leporatuta. Epaiketaren berri grekeraz idatzitako 133 lerroko papiro batean jaso zuten (argazkian). Dokumentu nabateoa zela... [+]
Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du.
Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]
Gurera ekarri dugu Achille Mbenbe politologo kamerundarraren "nekropolitika" terminoa. Heriotzaren prismatik begiratzen die herritartasunari eta botereari, eta argi uzten digu pertsona multzo batzuen biziak gutxietsiak, balio gabekoak eta beraz, lasai asko desagertu... [+]
Danimarkako Vasagård aztarnategian 600dik gora harri grabatu aurkitu dituzte arkeologoek. Datazioen emaitzen arabera, duela 4.900 urtekoak dira, eta garai hartan Alaskan sumendi baten erupzio bortitza gertatu zela ere jakina da. Erupzio horren ondorioek Europa iparraldeko... [+]
Vietnam, 1965eko otsailaren 7a. AEBetako aire-armadak lehenengoz napalma erabili zuen biztanleria zibilaren kontra. Ez zen gasolina gelatinatsua erabiltzen zen lehen aldia. Bigarren Mundu Gerran hasi ziren bonbekin batera jaurtitzen eta, Vietnamen bertan, Indotxinako... [+]
Plataformak ostegunerako Iruñeko udaletxe plazan elkarretaratzea deitu du 18:30erako, hiru alderdiek eraikinarekin izandako jarrera salatu eta eraistearen aldeko hautuan berresteko.
Beste detektibe triste baten telesail bat ikusi berri dut. Eskoziako irla urrun batean gertatzen dira trama guztiak. Badakizue nola funtzionatzen duten fikzio horiek: hildako asko, jende arrunta baina ez hainbeste, eta paisaia berde iluna. Oraingo honetan duela urte pila bat... [+]
Japonia, VIII. mendea. Nara Aro betean furoshiki terminoa erabiltzen hasi ziren, baina Edo Arora arte (XVII-XIX. mendeak) ez zen hedatu. Furoshiki objektuak ohialetan biltzeko artea da, baina bere etimologiak garbi uzten du bere jatorria: furo hitzak bainua esan nahi du eta... [+]