Feminista izatea ez da batere erosoa. Betaurreko moreen metafora erabili ohi dugu: normaltzat jotzen diren bidegabekeria ugari begi-bistan ditugu betirako. Alabaina, azken boladan feminista izatea are eta deserosoagoa bilakatu da.

Europan oso berritzaileak sentitzen gara, orain dela gutxi hasi gara Ameriketako mugimendu sozialetan 80ko hamarkadan garatu zen funtsezko kontzeptu bat barneratzen: intersekzionalitatea. Ikuspuntu horren arabera, ezin dugu dominazio sistema bat (sexismoa, esaterako) era isolatuan aztertu.

Orain arte “diskriminazio bikoitzaz” ari ginen, emakume ijitoen, baserritarren edo etorkinen errealitateaz aritzerakoan. Ikuspegi horrek logika aritmetiko sinplea zekarren. Pentsa genezakeen itsua den lesbiana batek eta transexuala den gizonezko etorkin beltz batek antzeko diskriminazioa bizi dutela: hiru faktore. Baina izan liteke kontuan hartu ez dugun osagai batek pisu gehiago izatea; esaterako, klase sozialak.

Intersekzionalitatea, gainera, ez da soilik diskriminazioez ari, baizik eta zapalduen erresistentziarako baliabideez eta zapaltzaileen pribilegioez. Feminismo klasikoaren arabera gizarte patriarkala unibertsala da: emakumeak zapalduak gara eta gizonak zapaltzaileak, baina argi dago errealitatea konplexuagoa dela. Bi adibide erraz. 1. Angela Merkelek sexismoa bizi dezake, baina boteretsua izateagatik rol zapaltzaile bat ere badauka eta gizonezko langile gehienak bera baino zapalduagoak daude. 2. Gosea bizi duen Niger-eko emakumearen alboan edota transexuala izateagatik langabezian dagoen emakumearen alboan, pribilegiatua naiz ni.

Gizonei askotan esan diegu: berdintasunaren alde egiteko lehenengo pausoa, pribilegioei uko egitea da. Beti amorratu nau gizonak bero direnean esparru publikoetan kamiseta eranzteko ohitura. Emakumeok bularrak ezkutatu behar ditugu; publizitate sexistak apaintzeko eta haurrak edoskitzeko bakarrik erakutsi ahal ditugu. Beraz, emakumeoi eskubide hori ukatzen diguten neurrian, pribilegioa da gizonek titiburuak parke edo gaztetxe batean erakusteko erabakia. Stop Gordofobia (lodifobia) kolektiboak dio edertasuna zapalkuntza sistema bat dela eta kode estetikoak betetzeak pribilegio estatusean kokatzen gaituela. Orduan, minigona daramadanean, argal egotearen pribilegioaz gozatzen dut? Ez al da gizonek kamiseta kentzearen antzekoa?

Atzerrira bidaiatzen dudanean, zuria eta europarra izateagatik, muga-postuetan eta aireportuetan ez naiz urduri jartzen. Inork ez du pentsatuko “etorkin ilegala” naizenik. Nola uko egin abantaila horri?

Pikara Magazinen maiz saiatzen gara halako gai deserosoak jorratzen. Esaterako, kontraesana al da feminista etxeko langilea izatea? Ez al du sistema klasista, sexista eta xenofoboa elikatzen? Ez al du botere harreman gaiztoa garatzen? Bikote heterosexuala kalean musukatzea ez al da pribilegio? Zergatik borrokatzen dugu lesbianok abortuaren alde eta heterosexualek ez dute neurri berean lesbofobiaren kontra borrokatzen? Horrelako artikuluen komentario gehienetan jarrera defentsiboa eta batere ez autokritikoa sumatzen da.

Deserosoa da bizi ditugun zapalkuntzak antzematea; are eta deserosoagoa zuriak, heterosexualak edo argalak izateagatik ditugun pribilegioak onartzea. Erronka galanta da botere eta diskriminazio sistema guztien amaraun konplexua kontuan izatea, baina berdintasunaren eta giza eskubideen aldeko borroka koherente eta zintzoa egiteko beharrezkoa.