Merkataritza askea, norentzat?
Askatasuna aldarrikatzen denean, edozein pertsonari ideia ona irudituko zaio, kontzeptua positiboa baita. Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) proposatutako merkataritza askeko akordioa da, Europar Batasuna eta AEBren artekoa, merkataritzan askatasun gehiago lortu nahi duena. Negoziazioa isilpean mantendu nahi izan da, nahiz eta azkenaldian gizarte zibilak honi buruzko informazio eske dabilen. Baina, zer da merkataritza askeko akordio bat? Zein da honen helburua?
Laburbilduz, merkataritza askeko akordio batean bi eskualdeen arteko muga-zergak murriztu eta inbertsoreen segurtasun juridikoa babesten dituzten klausulak biltzen ditu. Aldeko argudioak ekonomia fakultateetan irakasten dira; think tank eta enpresa transnazionalen lobbyek honen propaganda egiten dute. Akordio hauek ekonomiaren eraginkortasuna sustatzen dutela diote, muga-zergekin alderatzen baditugu. Muga-zergak aplikatzerakoan sektore bat kanpo lehiatik babesten dugu; lehia murrizterakoan eta sektorean irabaziak handitzerakoan, sektore babestuek ekoizpen inefizientea sustatuko dute, kontsumitzaileentzako garestia izanik. Merkataritza “askeko” ekonomia batean, enpresariek inportazioekin lehiatu behar dute, merkeago ekoiztea esportazio eta lehiarako pizgarri bat izanik. Akordio hauen aldeko leitmotiv hau hamaika bider aztertu eta errepikatu da azken hamarkadetan.
Gaur arte ez da enpirikoki ziurtatu merkataritza askeak gizartearentzako ongizatea dakarrenik; arrakasta kasuak aipatzen dira, baina ez da babesten duen teoriarik frogatu. Kasuekin egiaztatzen dena da arrakasta ekonomikoa lor daitekeela (batez ere ikuspuntu neoliberalaren aldetik), baina ez dira sorturiko arazo ekonomiko, sozial eta ekologikoak kontutan hartzen. Akordio berri honen atzean estatua eta bere erregulazioak minimizatu nahi dira, lehia eta efizientziaren aurka egiten dutelako, merkataritza oztopatuz; sektore pribatuak egiten duena, aldiz, eraginkorra delako: hau neoliberalismoaren falazia handienetako bat da.
Azken finean, kapitalaren irabazi tasa mantentzeko esku pribatuetatik at dauden sektoreak pribatizatu behar dira, dauden kontrolak merkatuaren esku ikustezinaren menpe uztea; hau da merkataritza askeko akordioaren azken helburua, ez hazkundea, enplegua ezta ongizatea ere. Gainera, negoziatzaileen ustez demokrazia ez da helburu hauekin bateragarria. Ekonomiaren atzean ideologia ezkutatzen ari da.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
EHBaik Autonomia estatutu baterako proposamena prestatu du, gure nazioaren burujabetza osorako bidean etapa gisa.
Segur aski, gutariko gehienek jada erosiak dituzte, han eta hemen, Eguberrikari banatzeko opariak. Olentzeroren bisita gautar hori hitzordu handia baita, bereziki haurrentzat. Denak prestatzen dira urteko garai emankor horretarako: Bilbo sutan agertzen da, Gasteiz, Iruña... [+]
Zerk harritu zintuen gehien kartzelatik atera zinenean? Galdetu didate maiz azken urte eta erdian.
Bilboko kaleak turista eta bi hankadun txakurrez lepo daudela ikusteak, adibidez? Edo egoera politikoaren aldaketak? Lehenengoak akitu eta amorratu nau, badago zer borrokatzen... [+]
Benetan nahasia da euskara ikasteko dirulaguntzen kontu hori. Euskara ikasi nahi duen herritarrak leihatila bat baino gehiagotara jo beharko du egin nahi duen ikastaroa zenbat kostatuko zaion eta dirulaguntzak nondik, nola eta noiz lortuko dituen jakiteko. Oraindik ere dirua... [+]
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]