Batzuek diote haurtzaroa dela norberaren benetako aberria, baina beste batzuek Aberri Txarrak rock taldea sortu dutenez, agian ez gara horretaz hain seguru izanen. Aberri hitza potoloegia delakoan, erabilgarriagoak omen diren komunitate edo identitate kontzeptuak daude askoren ahotan. Hala ere, izen kolektiboak direnez, multzo horien barruan derrigorrez jendea sartu behar da, mundua –eta gurera ekarriz, Euskal Herria, edo are zehatzago Nafarroa– taldeka banatuz, hiritar guztiak batean edo bestean kokatuz, aldez aurretik mugaturiko komunitateetatik kanpo inor utzi gabe.
Modu horretan, munduaren aniztasuna eta konplexutasuna gure adimen mugatu eta eskasaren neurrira egokitzen dugu, benetan garen baino bizkorragoak sinestarazteko. Esparru politikora eramanez, adimen eskasari alderdi batzuen biziraupen behar larria gehitu behar zaio. Bitxia bada ere, bere burua komunitate batean –ala bestean– kokatzen ez duenak gainerako hiritar guztiak sartzen ditu multzo jakin batean, denak sailkatuz –bera izan ezik, noski–, Genesiaren Adam orojakilearen papera egiten: gizaki bakarra izanik, animalia bakoitzari izena jarri zion, baina bera salbu, zoologikotik kanpo.
Nafarroako alderdi politiko batek transbertsal hitza erabiltzen duenero, edo bi komunitateen arteko zubi-lana egiteko bere burua eskaintzen badu, interes maltzurra agerian uzten du: bi komunitateen existentziaren beharra; eta elkarren arteko gatazka badago, are beharrezkoagoa izanen da haren –ustezko– asmo oneko zubi-lana.
Alabaina, zubia behar dugu baldin eta bi bazterrak badaude. Bazterrak zenbat eta urrunago, zubia orduan eta premiazkoagoa. Beraz, alderdi baten biziraupen politikorako zubia izatea ezinbestekoa baldin bazaio, bazterrak beharko ditu, hau da, bi komunitateen existentzia, asmatuak balira ere. Baina ba al daude bi komunitate Nafarroan? Ni non nago, zeinena naiz? Euskaldun berri, zortzi abizen espainiar, iruindarra, emaztea erdaldun, guraso Gaztelako etorkinak, Erriberako familia politikoa. Ia nafar guztion bezala, bizitza nahasia eta askotarikoa da. Ai! Lasai. Politikari bat etorriko zait ni sailkatzera, zein komunitatean nago jakinaraziz, berari interesatzen zaion banaketa borobiltzeko.
Zorionez, Nafarroa ez da Hegoafrika –jaiotzez, beltza edo zuria zaren lekua–, edo Palestina-Israel –judua ala arabiarra– ezta Ipar Irlanda ere –katoliko ala protestante–. Jaiotzez, ez gara ezer, gure esku dago zer izan nahi dugun: erabaki politikoak direlako, eta ez etnikoak edo erlijiosoak. Kontua da bi hizkuntza dauzkagula –batzuek biak hitz egiten ditugu, beste batzuek bat besterik ez–, eta gatazka politikoaren mamia eskubide demokratikoen inguruan kokatzen da: nork aginduko dit nola edo norekin bizi, ala zein bandera jarri behar dugun gure udaletxean, beste adibide askoren artean?
Gu geu, ezer ez bagara ere. Ala agian, horregatik hain justu, ezer ez garelako.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Wikipedian bilatu dut hitza, eta honela ulertu dut irakurritakoa: errealitatea arrazionalizatzeko metodologia da burokrazia, errealitatea ulergarriago egingo duten kontzeptuetara murrizteko bidean. Errealitatea bera ulertzeko eta kontrolatzeko helburua du, beraz.
Munduko... [+]
Berriki zabaldu da Gazako lurralderako Egiptok egindako hirigintza-antolaketa plana. Marrazki batean jaso dira etorkizuneko kale, eraikin eta iruditeria, oraindik metraila eta lehergailuen usaina darion errealitate baten gain. Hirigintza proposamena, beste bonba jaurtiketa bat... [+]
Bizitza erdigunean jartzeko abagunea ikusi genuen feministok zein ekologistok Covid-19 pandemia garaian. Ez ginen inozoak, bagenekien boteretsuak eta herritar asko gustura itzuliko zirela betiko normaltasunera. Bereziki, konfinamendu samurra pasa zutenak haien txaletetan edo... [+]
Segurtasun falta dagoen irudipena handitu dela azaldu du Eustaten azken txostenak. Gurean, Trapagaranen, Segurtasuna orain, delinkuenteen aurka manifestaziora deitu dute herritar batzuek.
Bi izan dira sentsazio hori zabaltzeko arrazoiak. Batetik, udalak Udaltzaingoaren... [+]
Badira etxebizitzak saltzeko atarietara harpidetuta daudenak, etxe bat erosi nahiko luketelako. Tarteka etxeak ikusteko hitzorduak ere egiten dituzte, eta seguru nago saltzaileak badakiela pertsona horiek ez dutela etxea erosiko, ez bisitan etxeari aurkitzen dizkioten baina... [+]
Haurtzaroaren amaiera eleberri distopikoa idatzi zuen Arthur Clarkek, 1953. urtean: jolasteari utzi dion gizarte baten deskribapena. Eta ez al da bereziki haurtzaroa jolasteko garaia? Jolasteko, harritzeko, ikusmiratzeko eta galdera biziak egiteko unea. Ulertzeko tartea zabalik... [+]
Juan Bautista Bilbao Batxi idazleak barku batean egiten zuen lan, eta bere bidaietako kronikak bidaltzen zituen Euzkadi egunkarira. Horri esker, XX. mende hasierako mundu osoko kronika interesgarriak ditugu, euskaraz. 1915eko ekainean, hain zuzen, Murtzian egin zuen... [+]
Antzokiko argiak piztu dira. Diskretuki, pasabideetan nabil: emanaldi eskolarra hastear dago. Gazteak korrika doaz beraien eserlekuetara, bizi-bizi eta alai. Ateraldiak askapenaren zaporea du, baina askatasun sentsazio hori gaztelaniaz edo frantsesez mintzo da. Goiz honetan,... [+]
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]