Inoizko obra publikorik luzeena: 26 mende
Korintoko golkoa (Grezia), K.a. VII. mendea. Greziako Zazpi Jakintsuetariko batek, Periandro Korintoko bigarren tiranoak, Egeo itsasoa eta Korintoko golkoa kanal baten bidez lotzea pentsatu zuen, Peloponesoko penintsula inguratu beharra saihesteko. Baina zailtasun teknikoak gainditzeko gaitasunik ez zeukala konturatu zenean, kanalaren ordez harrizko arrapala eraikiarazi zuen; egun, oraindik, arrapalaren arrastoak ikus daitezke kanalaren alboan.
Periandro ez zen izan kanala eraikitzea gogoan izan zuen greziar bakarra. K.a. III. mendean Demetrio I.a Mazedoniakoak ere proiektua bultzatu nahi izan zuen. Ondoren, erromatarrek hartu zuten lekukoa. Julio Zesarrek Laus Iulia Corinthiensis kolonia berrian kanala eraikitzeari egoki zeritzon, Kaligulak ere bai, baina azkenean Neronek abiarazi zuen proiektua. K.o. 67. urtean, suntsitzaile ospea daukan enperadoreak Korintoko istmoan kanala eraikitzeko agindua eman zuen eta 6.000 esklabo bideratu zituen obrara. Egungo politikaria bailitzan, obrak hasteko zeremonia moduko bat ere egin zuen Neronek: Greziako gobernadorearen eskuetatik urrezko pikotxa hartu eta lehen hiru kolpeak berak eman zituen.
Baina, urte horretan bertan, galiarrak matxinatu zirenean, Galiako Erreboltak bereganatu zuen enperadorearen arreta eta, ziurrenik, kanala eraikitzeko aurrekontuaren zati handi bat. Kontuak kontu, Neron lanak hasi eta urtebetera hil zuten, eta Galba enperadore berriak kanalaren obra bertan behera utzi zuen, garestiegia zelako.
Proiektua madarikatua ote zegoen ere zabaltzen hasi zen, kanalaren bultzatzaile nagusi gehienak indarkeriaz hil zituztela oinarri hartuta: Demetrio I.a, Julio Zesar, Kaligula, Neron bera... Kontua da garai hartan indarkeriaz hildako goi karguen portzentajea handia zela, eta kointzidentzia horrek zerikusi gehiago izango zuela horrekin, proiektuaren sustatzaileen aurkako ustezko madarikazioren batekin baino. Eta hala ere, proiektua mendetan ahaztuta egon zen.
1881ean berriro ekin zioten kanala zabaltzeko lanei, Ferdinand de Lessepsen proiektuarekin (Suezko eta Panamako kanalaren proiektuak ere frantziarrak egin zituen) eta Istvan Türr ingeniari hungariarrak zuzenduta. Hamabi urte geroago inauguratu zen kanala. Gaur egun Korintoko golkoa eta Egeo itsasoa lotzen dituen 6,3 kilometroko lerroa Neronen proiektuan marraztutako berbera da.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
79. urtean, Vesubio sumendiaren erupzioak errautsez eta arrokaz estali zituen Ponpeia eta Herkulano hiriak eta hango biztanleak. Aurkikuntza arkeologiko ugari egin dira hondakinetan; tartean, 2018an, gorpuzki batzuk aztertu zituzten berriro, eta ikusi zuten gizon baten garuna... [+]
Luxorren, Erregeen Haranetik gertu, hilobi garrantzitsu baten sarrera eta pasabide nagusia aurkitu zituzten 2022an. Orain, alabastrozko objektu batean Tutmosis II.aren kartutxoa topatu dute (irudian). Horrek esan nahi du hilobi hori XVIII. dinastiako faraoiarena... [+]
AEB, 1900eko azaroaren 6a. William McKinley (1843-1901) bigarrenez aukeratu zuten AEBetako presidente. Berriki, Donald Trump ere bigarrenez presidente aukeratu ondoren, McKinleyrekiko miresmen garbia agertu du.
Horregatik, AEBetako mendirik altuenari ofizialki berriro... [+]
Andeetako Altiplanoan, qocha deituriko aintzirak sortzen hasi dira inken antzinako teknikak erabilita, aldaketa klimatikoari eta sikateei aurre egiteko. Ura “erein eta uztatzea” esaten diote: ura lurrean infiltratzen da eta horrek bizia ekartzen dio inguruari. Peruko... [+]
1936ko Gerran milaka haurrek Euskal Herria utzi behar izan zuten faxisten bonbetatik ihes egiteko. Frantzia, Katalunia, Belgika, Erresuma Batua, Sobietar Batasuna eta Amerikako herrialdeetara joandako horien historia jasotzeko zeregin erraldoiari ekin dio Intxorta 1937... [+]
49 urte eta gero Espainiako Poliziak Gasteizko Maria Sortzez Garbiaren katedralean eraildako bost langileak oroitu dituzte beste behin astelehen arratsaldean. Milaka pertsona batu dira Zaramagatik abiatutako eta katedralean amaitutako manifestazioan. Manifestari guztiek ez dute... [+]
Martxoaren 30erako Iruña-Veleia martxan, SOS Iruña-Veleia eta Euskeraren jatorria elkarteek manifestaziora deitu dute, Aski da! Argitu, ez suntsitu lelopean. Azken bi urteetan "hondeatzaileak sistematikoki eremu arkeologiko oso aberatsak suntsitzeko modu... [+]
Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
Urruña, 1750eko martxoaren 1a. Herriko hainbat emakumek kaleak hartu zituzten Frantziako Gobernuak ezarritako tabakoaren gaineko zergaren aurka protesta egiteko. Gobernuak matxinada itzaltzeko armada bidaltzea erabaki zuen, zehazki, Arloneko destakamentu bat. Militarrek... [+]
Ezpatak, labanak, kaskoak, fusilak, pistolak, kanoiak, munizioak, lehergailuak, uniformeak, armadurak, ezkutuak, babesak, zaldunak, hegazkinak eta tankeak. Han eta hemen, bada jende klase bat historia militarrarekin liluratuta dagoena. Gehien-gehienak, historia-zaleak izaten... [+]