Libre izan nahi zuen presoa
Josu Martinez::Tunelak, izarak, mozorroak eta bafleak
Elkar, 2014
Imajinazioa eta errealitatea nahastu du Josu Martinezek Tunelak, izarak, mozorroak eta bafleak (Elkar, 2014) liburuan. Azken 50 urteetan preso politikoen hamar ihesaldi saiakeraren bilduma plazaratu du, arrakastatsuak batzuk eta arrakastarik gabeak besteak. Dena den, arrakastak gutxi inporta du hemen, idazleak berak onartu duen bezala aniztasunaren bila lerratu baita batez ere. Preso ororen betebeharra libre izatea den neurrian, hari heltzeko baliatu dituzten imajinazio molde desberdinak batu dira irakurlearen intereserako; ihesaldi frustratuak eta garaituak, barregarriak, hunkigarriak, harrigarriak, eta abar. Batzuk oso ezagunak izango ditugu ─Sarrionandia eta Pikabearen ihesaldi mitikoa bafleen barruan, edo Segoviako ihesaldia, esaterako─; eta beste batzuk aldiz, isilpean mantendu direlako, ez dira hain ospetsuak.
Tonu eta forma periodistikoa da nagusi. Esan nahi baita, Josu Martinezek lekuko zuzenekin izandako elkarrizketen partaide bihurtzen duela irakurlea. Horri esker inpaktua, sorpresa eta intriga are handiagoa da, abentura artistikotzat har genitzakeen ihesaldi hauen pertsonaia oro hezur-haragizkoak direla dakigunean. Bestela, “horrelako kontuak filmetan bakarrik ezagutu dituenaren ignorantziaz” (68. orialdean), dena asmatua dela pentsa genezake. Hala gertatzen da, adibidez, Kabraren ihesaldiarekin; ospitaleko leihotik salto egiten du azpian lagunen kotxe bat zain duela, baina espontaneoki beste bide bat hartzen du. “Hori bai ihesaldia Kabrarena; poliziei ez ezik, kideei ere eskapatzea!” (60. orrialdean). Harrigarriak ere Berasategi anaien aldaketa eta Iparretarren operazioa Paueko espetxean. Kartzelan sartuz, gero ateratzeko egindako ihesaldiak biak.
Josu Martinezek hamar ihesaldi hautatu ditu guri liburu batean eskaintzeko. Hau da, bere irudipen pertsonalagatik hauek eta honela konbinatu ditu, ene ustez, emaitza egokia lortuz. Irakurketa arina, informazio iturri, datu eta elementu interesgarriz hornitua eta ihesen inguruko Sarrionandiaren burutazio batek koroatua. Amaiera aldera, azken 50 urteetako ihesaldien kronologia bat topatuko dugu eta liburuaren prozesuan lagungarri izan dituen hemerotekako informazio iturrien bilketa.
Irakurgai zinez gomendagarria.
Protestak 24 ordu bete dituenean, suhiltzaileak bertaratu dira udaletxera eta kateak moztu dizkiete bi gazteei. Bi kateatuek gaua bertan igarotzea "udaletxearen hautua" izan dela adierazi du Gazte Asanbladak, eta udalaren ordezkariek "ekintza deslegitimatzeko eta bi... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Iruñeko Zaldiko Maldiko Elkartean eta Baigorriko Bixentainean aurkeztu da aurtengo Nafarroaren Eguna, egun berean. Ohi bezala, apirileko azken igandearekin bat egingo da festa Baigorrin, eta horrez gain, apirilean hainbat ekitaldi egingo dira eskualdean.
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Hezkuntza eredu propioa "ezinbestean" independentziatik etorri behar dela adierazi dute, eta sistema propio hori "publikoa eta komunitarioa" izatea nahi dutela. Ikamak deituta, goizean zehar piketeak egin dituzte Euskal Herriko hainbat hezkuntza zentroetan.
Euskal Pilotako Nazioarteko Federazioaren eta Espainiako Federazioaren arteko gatazkak bere horretan jarraitzen duen bitartean, Jose Manuel Rodriguez Uribesek euskal selekzioaren aldeko adierazpenak egin ditu. Desadostasunak direla eta, Nazioarteko Pilota Federazioaren eta... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Puntueusek eta Cyberzaintzak elkarlanean ikusentzunezko baliabide pedagogiko bat sortu dute gazteentzat eta haiekin lan egiten duten profesionalentzat: irakasle, guraso eta hezitzaileentzat. Ikusentzunezko honen bidez, ziberjazarpena ezohiko ikuspegi batetik... [+]
Kamioiak ez sartu ez atera. Horrela eman dute goiza BSHko Eskirozko lantokian. Parez-pare langileak aurkitu dituzte protestan. Hilkutxa batekin, elkarretaratze formatuan lehenbizi eta Foruzaingoak esku hartu behar zuela jakin dutenean eserialdia egin dute erresistentzia pasiboa... [+]
Dakota Access oliobidearen kontrako protestengatik zigortu du Ipar Dakotako epaimahai batek erakunde ekologista, Energy Transfer Partners enpresak salaketa jarri ostean. Standing Rockeko sioux tribuak protesten erantzukizuna bere gain hartu du.
Sareak nabarmendu du Euskal Herri osoko eragileak daudela bertan eta deialdiak 140tik gora atxikimendu jaso dituela: "Horrek islatzen du zein den gaur egungo errealitatearen urgentzia, lurraren defentsaren beharra eta auziarekiko dagoen konpromezua".
Koalizio abertzaleko hiru ordezkariek ohar baten bidez euren "frustrazioa" adierazi dute proiektu fotovoltaikoa ezin gelditzeagatik: "Egoera horren aurrean, ez gara legegintzaldia amaitzeko indarrez sentitzen". Proiektu honi ez! plataformak salatu du EH Bilduren... [+]
Lau agenteak lesio-delituengatik ikertzen ari dira eta horrek galarazten du 2024ko amnistia aplikatzea. Polizia horietako batek, ustez, gomazko bala batekin begi bat zartatu zion Roger Español kataluniarrari.
Arrazismoaren aurkako nazioarteko eguna kari, larunbat honetan 16 alderdi, kolektibo eta elkartek deia luzatu dute, Baionako Marengo eta Pannecau zubien artean giza kate bat osatzeko. Aniztasuna, elkartasuna eta giza eskubideen errespetua aldarrikatzera deitu dute,... [+]