Legazpi, Zumarraga, Urretxu eta Ezkio-Itsasoko emakumeak biltzen dira jabetze eskolan. Gipuzkoako eskualde honetako berdintasun teknikaria Aurora Iturrioz da. Aipatutako taldeetan ekonomia feminista nola gauzatzen duten galdezka hasi eta jabetze prozesuez, kontzientziaz eta nortasunak berreraikitzeaz hasi zaigu hizketan. Zein zerikusi du batak bestearekin? “Adibidez, familiakoren bat zaintzen ari denak konturatu behar du gaur egungo zaintza lanen ereduak nola mantentzen duen egitura kapitalista. Hori erakusten saiatzen gara”. Alternatiba ekonomikoak gauzatu behar dira, baina konturatu dira bestelako lanak egiteko daudela. Gaurko sistema ekonomikoak emakume horien nortasunak modu zehatz batez eratu ditu. Autoestima ahula dute, aisialdirako denborarik ez. Beraz, jabetze prozesuak garatzen dituzte nortasunetik abiatuta, eta hurrengo pausoa, emakume horien bizitza hobeagoa egingo duten alternatiba ekonomikoak gauzatzen saiatzea da. Epe luzeko lana da.

Sua, etorkinen taldea

Zaintza lanak egiten dituzte hemen. Hango zaintza lanak beste batzuen esku utzi dituzte, asko haurrak han utzita etorri dira. Hemendik kudeatzen dituzte hango zaintza lanak. Errudun sentitzen dira, haurrak utzi dituztelako. Erresistentziako ekimen ekonomikoak jarriak dituzte abian:

Trukea: Egunerokoan erabiltzen dute trukea, baina herrira begirako truke merkatua egin izan dute.

Otarra: Taldeko norbaitek duen beharraren arabera otarrean horixe uzten dute: janaria, negurako berokia…
 

Zozketa: Eman dezagun 2 euroko xaboia erosi dutela. Taldeko hamabi kideek euro bana jartzen dute. Zozketa egin eta irabazleak xaboia jasotzen du. Soberan geratu den dirua beharra duenari ematen zaio.

Aurrezki fondoa: Astero 10 euro jartzen ditu bakoitzak eta astean behin batek 90 euro eramaten ditu. Elkarrekin aurrezteko modu bat da.

Denboraren bankua: Jarri nahi dute martxan, baina Aurora Iturriozen ustez, oraindik jabetze prozesua luzatu beharra dago.

Mikrokreditua: Hasi ziren sistema hori erabiltzen, baina bertan behera utzi zuten. Taldeak sinbologia kapitalista mahai gainean jarri zuen. Horrela hasi ziren: astero kuota bat jarri eta norbaitek diru premia zuenean (betaurrekoak erosi beharra adibidez) hari ematen zitzaion, gero itzultzeko baldintzarekin. Alabaina, aurreztutako diruarekin kontua ireki nahi zuten eta etekina atera. Mikrokredituak bertan behera geratu ziren. Imaginarioan ditugun ezaugarri kapitalistak txertatuko ez dituzten alternatibak nola sortu hausnartzen ari dira. Iturriozen ustez, jabetze prozesua luzatu behar da, eta agian geroago, berriz ere sortu ahal izango dute mikrokredituen sistema.

Sistema kapitalistak haiengan eragiten duen zapalkuntzaz ohar daitezen ahalegintzen dira jabetze prozesuetan. Alabaina, kontzientzia hartze horrek ondorio gogorrak ere izan ditzake. Prozesu horietan negoziatzen ikasten dute eta hainbat etorkin zaintzaile profesionalek lan baldintzak hobetzea lortu badute ere, beste batzuek lana galdu dute.

Familiakoak zaintzen ari direnak

Talde honetan parte hartzen duten emakumeek etxeko norbait zaintzen dute. Ez dute baliabiderik zaintzaile profesionala kontratatzeko. Ekonomikoki gaitasuna balute, aurrez aipatu dugun taldeko emakumeak kontratatuko lituzkete. Talde honetan ere, zaintza lanak zenbateraino diren egitura kapitalistaren mantentzaile erakusten saiatzen dira. Egoera ekonomiko oso kaskarrak dituzte emakumeok eta egoera emozional oso txarrak.

Zaintzaren esparruan, lanak nola banatu edo erabakiak hartzeko negoziazioetan, botere harremanak daude. Harreman horietan indarkeria azaleratzen da, indarkeria psikologikoa edo fisikoa, baita hain erraz ikusten ez den hirugarren mota bat ere: zaintza lanak ez dira partekatzen eta kito, emakumearen gain geratzen dira.

“Gure burua maitatzen ikasten” taldea

Indarkeria jasan duten edo jasaten ari diren emakumeak biltzen dira. Ez dituzte alternatiba ekonomikoak abian jarri. Emakumeok autoestima oso ahula izaten dute eta jabetze prozesuak oso luzeak dira. Dimentsio ekonomikoa zeharka agertzen da talde honetan. Batetik, tratu txar ekonomikoak jasaten dituzte. Ez dute diru sarrera zuzenik eta bikotekidearen menpe daude zentzu horretan. Bestetik, psikologikoki ahul daude eta independentzia ekonomikoa lortzeko bideak urratzea ia ezinezkoa zaie.