Berotegi efektua leuntzeko, ekonomia eredu berriak
Azaroko lehen igandean aurkeztu zuten Kopenhagen IPCCren azken txostena (klima aldaketa behatzen duen aditu taldea da IPCC). Azken urtean maiz gizarteratu dituzte euren iritziak, baina oraingoan inoiz ez bezalako kemenez aritu dira.
Hona hemen datu batzuk: Lurraren batez besteko tenperatura 0,85ºC igo da 1880 eta 2012 artean; itsasoaren gainazaleko batez besteko tenperatura 0,11º igo da hamarkadako, 1971 eta 2010 artean; itsasoen batez besteko maila hemeretzi zentimetro igo da 1901 eta 2010 artean; Artikoko izotz geruza %4 murriztu da urtero 1979 eta 2012 artean.
Datu horiek gogoan, IPCCk honakoa dio: “Lurraren tenperaturaren igoera 2ºC-tik ez pasatzea nahi badugu, 2010 eta 2050 artean %40-%70 gutxitu behar ditugu gas emisioak, eta 2100. urterako erabat eten”. NBEko idazkari nagusiak, Ban Ki-moonek adierazi duenez, “deus ere ez egiteak askoz kostu handiagoa izango du IPCCk esandakoa betetzea baino”.
Produkzio eredua aldatu beharko da, baina nola?
Berotegi efektuaren eragina iragartzen duen alerta gorria orain bi hamarkada piztu zuten pertsona bakan batzuek; gaur egun, gero eta gobernu gehiago, ezker zein eskuineko, bat egiten ari dira ia zientzialari guztiek dioten horrekin.Galdera da: nola lortu IPCCk aipatu duen gas igorpenik gabeko etorkizun hori?
Birziklatu, energi iturri berri eta garbietara jo, garraio kolektiboaren erabilera areagotu, nekazaritza eredua eta elikadura ohiturak aldatu, etxeak beste era batera apaindu eta hornitu... Dozenaka zeregin edukiko dugu munduko biztanleok. Baina, produktu berriak nork ekoiztuko ditu? Nola? Garbi dago legedia egokitu beharko dela, eta horrek enpresei eta produkzio guneei eragingo diela. Adibide sinple bat baino ez: nola lortuko da kontsumitzen ditugun produktuek ahalik eta estalki gutxien izatea?
AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.
-(1).jpg)
Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.
Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]
Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
220km/h baino abiadura handiagoko haize-boladek astindu dute Frantziako kolonia den Mayotte uhartea. Funtsezko azpiegiturak suntsitu, eta irlaren zati handi bat inkomunikaturik utzi du; biktimen zenbaketa zaildu du horrek. “Premiazko neurriak” hartuko dituela iragarri... [+]
Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]
Bide honetatik jarraituta, mende amaierarako, 5.000 milioi pertsona baino gehiago biziko dira lur idorretan. Arazo humanitario, ekonomiko eta sozial ugari eragingo lituzke horrek.
Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]
Hegosudandar gehienak txirotasun larrian bizi izan dira azken bi mendeotan gutienez, eta zoritxarrez, estatu independente bihurtzeak ez die egoera hobetu, munduko herrialde txiroena baita, hainbat gerra tarteko. Testuinguru oso hauskor horretan klima aldaketak zailtasun berri... [+]
Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]