Zergatik ez du katalanez etiketatzen Coca Colak?
Plataforma per la Llengua elkarteak katalanez etiketatzen ez duten enpresez ikerketa egin du. Coca-Colak komunitate katalanaren neurriko eta hiztun kopuru gutxiagoko hizkuntzetan etiketatzen ditu bere edariak. Hogei urteko eskariak ez du ezertarako balio izan.
Coca-Cola edari enpresa multinazionalak 200 herrialdetan saltzen du eta 3.500 freskagarri, ur, zuku, te eta kafeak 135 hizkuntzatan etiketatzen ditu. Plataforma per la Llengua hogei urtez saiatu da multinazionalak katalanez etiketatu dezan, baina ez du inondik ere halakorik lortu. Euskaraz ere ez du etiketatzen.
Plataforma per la Llenguak egindako txostenean (20 anys per l’etiquetatge en català) elkarteak hogei urtez luzatu duen borroka erakusten da. Elkartearen ustez, azpimarratzekoa da Coca-Colak katalan komunitateari ematen dion tratua, kontuan hartuko bagenu hiztun kopurua. Multinazionalak Europar Batasunean duen merkatuari erreparatuz gero, katalan hiztun komunitatea baino txikiagoak asko daude. Atzetik datoz frantsesa (Suitzan eta Belgikan), esloveniera, eslovakiera, kroaziera, mazedoniera, lituaniera, letoniera, daniera, islandiera eta beste.
Hiztun kopurua batetik, eta katalanek zenbat Coca-Cola kontsumitzen duten bestetik. 2013an Coca-Cola kontsumoa %13 igo zen Espainiako Estatuan. Eroslerik onenetakoa da Espainiako Estatua. Coca-Colak Europan saltzen duen %14 Espainiako Estatuan saltzen du; zerrendan aurrena Alemania dago (%17). Espainia nazioartean seigarren dago sailkatuta AEB, Mexiko, Japonia, Brasil eta Alemaniaren ondoren. Kataluniari dagokionez, honako alderaketa egin daiteke: katalan komunitateak Belgikako frantses eta nederlandera komunitateen hiztun kopuru bikoitza dauka. Alabaina, Belgikan frantsesez, nederlanderaz, eta alemanez –100.000 hiztun baino gutxiago– etiketatzen du Coca-Colak. Kontsumoa berriz paretsu doa. Herbehereekin, Norvegiarekin eta Suediarekin egin dezakegu bigarren alderaketa. Herrialde horien bikoitza kontsumitzen du katalan hiztun komunitateak, baina norvegieraz, nederlanderaz eta suedieraz etiketatzen du Coca-Colak, ez katalanez.
Hogei urtean bilera bat
Plataforma per la Llenguak sortu zenean egin zuen lehenengo ekintza izan zen katalanez etiketatzeko kanpaina. 15.000 Coca-Cola poto bildu zituzten Catalunya plazan 1993ko abenduan eta Etiquetem en català esaldia osatu zuten herritarrek bildutako potoekin. Orduz geroztik kanpaina bat baino gehiago egin du elkarteak. Batean, milaka Coca-Cola poto bidali zituzten Espainiako enpresa ordezkari Cogebaren egoitzara, guztiek katalanezko etiketa itsatsita zutela. Bestean, 800 telefono dei egin zituzten astebetean Madrileko egoitzara. Cobega enpresa izan zen 1951n multinazional estatubatuarraren kontzesioa lortu zuen lehenengoa eta Daurella familia zuen jabe. Enpresa horrekin eta Coca-Cola Españarekin sarri saiatu zen Plataforma per la Llengua bilera lotzen, baina beti ezezkoa. Azkenean, 2007an lortu zuen bilera. Bigarren baterako geratu ziren... eta gaur arte. 2013az geroztik Coca-Cola Iberian Partners du izena AEBetako enpresaren filialak eta egoitza Madrilen du. Elikagaien sektorean, Espainian gehien fakturatzen duen enpresa da; 3.000 milioi euro urtero.
Gai tabu gisa marrazten da Euskal Herrian, baina munduan barna ez da horrela. Hizkuntz politikak ezin dira merkatu librearen logikan ipini, baizik eta kuotak edo kupoak ezarri behar dira. Beharrezkoak dira. Eta beharrezkoak dira daudenak betetzea, ez baititu inork betearazten.
6.000 eurotik 10.000 eurorainokoak izango dira zigorrak. Katalana da Andorrako hizkuntza ofizial bakarra, nahiz eta biztanleen erdiaren ama hizkuntza gaztelania den.
Joan M. Serra soziolinguistikak hizkuntza katalanaren etorkizun posibleei buruzko liburua kaleratu du: L'ús parlat del català: En un tombant decisiu (Katalanaren ahozko erabilera: bidegurutze erabakigarrian). Kike Amonarrizek irakurri du eta... [+]
Googleren bilaketa emaitzetan katalanak eta euskarak 2022-2023 tartean izan zuten beherakada dokumentatu genuen webgune honetan. Nolabaiteko konponketa izan zuen gauza hark. Oraintsu, Kataluniatik iritsi zaizkigun azterketa batzuetatik, hizkuntza hauek bilaketetan gutxiago... [+]
Soziolinguistika Klusterrak antolatuta 2024ko Euskal Soziolinguistika Jardunaldia egin berri da Gasteizen apirilaren 23an. Azken urteetan euskararen eta katalanaren alde eta aurka agertu diren diskurtsoak izan ziren ardatz. Onintza Legorburu, Xan Aire eta Mikel Peruarena aritu... [+]
Júlia Ojeda literatura-kritikariaren ahotsa garrantzitsua da gaur egungo Kataluniako hedabideetan, eta prozesu independentistaren osteko Katalunia birpentsatzen ari den ardatz ugarietako batera hurbiltzen laguntzen digu. Matriotes-eko kide ere bada, “feminista eta... [+]
Carme Junyent hizkuntzalari katalana hil zen pasa den irailean. Hizkuntza-politikari buruz esaten zituenak arretaz segitu ditugu hemen, haren proposamen batzuk noizbait gurean aplikatzera ausartuko ginelako itxaropenez-edo, beharbada. Aho-bizarrik gabe jarduten zuen. Aldizkari... [+]
Manuel Albares Atzerri Ministroak erabilitako arrazoiak dira, besteak beste, katalana lehenesteak prozesua arinduko duela eta katalanak beste bi hizkuntzek baino hiztun gehiago dituela.
Irailaren 3an zendu da pankreetako minbiziaren ondorioz. Katalanak desagertzeko dituen arriskuez zorrotz hitz egin izan du hizkuntzalariak eta haren mezu gordinek deserosotasun ugari sorrarazten zuten. Azken unera arte borrokatu da bere hizkuntzaren alde. Bizitzako azken uneetan... [+]
Andorrako katalanaren defentsarako lege berriak katalanaren oinarrizko maila eskatuko du bertan bizi eta lan egin ahal izateko. A2 titulua baino maila baxuagoa eskatuko dute.
Espainiako Gorteak osatzeko ordu gutxi batzuk geratzen zirela, Pedro Sánchezek beharrezkoak dituen alderdi abertzaleen botoa eskuratu nahian hizkuntza gutxituen gaia jarri du mahai gainean. Espainiako Parlamentuko mahaiko presidente Francina Armengol PSOEko hautagaia... [+]
O Festigal jaialdian elkartu dira Euskalgintzaren Kontseilua eta katalanaren eta galizieraren aldeko hainbat erakunde eta elkarte. Bertan egin dute eskaera, eta hizkuntza gutxituen normalizazioaren aurkako “oldarraldia” gertatzen ari dela salatu dute.
Udal komunikazioetarako hizkuntza lehenetsia zen katalana duela 36 urtetatik; orain, berriz, udalak osatu berritan, legea atzera bota du Vox eta Alderdi Popularraren arteko koalizioak. Funtzionarioek herritarrekin halabeharrez gazteleraz komunikatu beharra dute orain.
Frantsesa da nagusi, frantses instituzioetan. Haatik, urtez urte, erakunde publikoetan ere lekua egiten hasi dira euskara, korsikera edota bretoiera. Hemen, horren adibide ditugu, Ortzaizeko, Urruñako, Hendaiako edota Urepeleko herriko kontseiluak, baita Hirigune Elkargoa... [+]
Elna udalerriak irekitako xendari jarraituz, hamabost bat udalerrik mozio bidez onartu dute udal batzetan katalanez eta okzitanieraz hitza hartu ahal izatea, eta Jefaturara bidaltzen diren aktak ere hala idaztea, ondoren frantsesera itzulita. Eskualde hauetakoak dira hamabost... [+]