San Joan suaren bueltan gauza zaharrak erretzea eta asmo berriak sutzea maite izan dut beti. Aurtengo suaren bueltan ere izan ziren adio esan eta agurtu beharrekoak. Besteren artean, Argia aldizkari honexetarako egin izan ditudan Zirta hauek.
Urtebete pasatxoz aritu naiz leiho honetatik zuei begira eta zuei hizketan, baina heldu da akabera eta hauxe da despedida. “Hemen su horren bueltan dantzan gabiltza” eman zion bertsoari amaiera Amets Arzallusek 2009ko Euskal Herriko Bertso Finalean sua gaitzat eman ziotenean. Bertsoa zen orduko hartan sua eta bertsozaleak suaren bueltakoak. Zuek eta ni ere su honen bueltan aritu gara, idatzizko su honen bueltan. Eskerrik asko horregatik. Zuentzat idazteak gozoki behartu nau zeresana nire barruan bilatzera eta aurkitzera. Nire buruarekin hitz egiteko tresna izan zarete. Baina aitor dezadan, sarritan, iruzkingile lan honetan zeresanik gabe aurkitu naizela, nola aurkitzen naizen, askotan, bizitzan zeresanik gabe. Heldu da ordua, hortaz, beste batek leku hau har dezan eta enbor eta adar berriz egindako suz argi ditzan zuen gogamenak. Saiatu naiz nire barruetatik zuenganaino iristen, nire gogoan sortutako sutxoa zuen laguntzaz ahalik bizien manten zedin. Zuek gabe ez legoke surik. Baina nor dago, egon da suaren bestaldean? Irakurle ezagunak, ezezagunak, lagunak: biluztu izanaren sentipen ederrarekin agurtzen naiz.
Boris Vian poeta frantsesak Je voudrais pas crever liburuan badu J'aimerais izeneko poema. Catherine François-ek gaztelerara egindako itzulpena maite dut, memoriaz ikasi eta kantatzeko aproposa baita berauxe: “Yo quisiera/ Yo quisiera/ ser un poeta de altura/ que la gente/ de cultura/ por las nubes me pusiera/ lo que pasa/ es que paso/ de terminar sepultado/ entre papeles y libros/ tanto me importan los vivos/ que no me deja contento/ hacer rimas con el viento”.
Ez dakit zenbateraino ote den ezagun idazle jende batek zer sentimendu kontrajarriri aurre egin behar izaten dion inoizka. Bizitzeko ekintzaren parez pare, idaztearen antzutasuna sentitu izan dugunok galderaz betetako motxila eraman ohi dugu gainean (idaztearen zertarakoaz, idaztearen zergatiaz, idazlearen funtzioaz...). Baiki, bizitza garaile irteten da beti, eta idaztearen beharra (plazertzat erdiestera iritsi ez garenontzat) alde batera geratzen aldi baterako.
Maialen Lujanbiok arestian aipatutako 2009ko Euskal Herriko Bertso Finalean Amets Arzallusi jarritako suaren gai berberari erantzun behar izan zion. Emandako erantzuna hauxe izan zen: “Hura asmakizuna/homo habilisena/bazun intentzioa/ bazuen sena/bi harrik elkar jota/txispa bat aurrena/asmakizun haundina/mendetan barrena/sua da problema/zenbait basorena/edo jaki dena/berotzen duena/eta bi begiradek/sortzen dutena”.
Maialenek sentiarazi zigun emozio horrexekin agurtu nahi zintuzketet. Hitz idatzizko suaren bueltan ibili ostean, aurrez aurreko begiraden suez bizitzera banoa. Hortik zehar ikusiko dugu elkar, hortik zehar sortuko dira begirada berriak eta su berriak. Zuekin hazi naiz urte honetan, ibilian haziz. Eskerrik asko. Nire bihotz, bizipen eta sentipenak joan dira zuengana. Elkartzen gaituen hitzezko ezleku irreal honetan aritu gara dantzan, idaztearen eta jasotzearen denbora ezberdinetan bai, baina baturik, nolabait. Izan ongi eta laster arte.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]
Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]
Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]
Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]
Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]
Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]
Desgaitasun fisikoa duen arkitekto baten alabaren etxea bisitatu ondoren idazten dut honako hau.
Desgaitasun fisikoa duten pertsonen taldeek ez dute arkitektoa maite, beraien bizitza zailtzen duen gaizkile bat kontsideratzen baitute. Gorrotoa ulerkorra da: arkitektoaren lanak... [+]
Ortutik itzuli berritan erabaki nuen Twitterretik alde egitea, oraindik Twitter zenean. Auzolan batera joan nintzen, brokoliak eta azaloreak landatzera, eta mindfulness efektua zapuztu zidan algoritmoak, idazle feminista transgorrotatzaile baten txioak jaurtitzearekin... [+]
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]
Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]