Esklabo zoriontsuak
Gizaki guztiak, jaiotzez, berdinak garela esaten badizuet, begi-bistakoa dela erantzungo didazue. Halere, egun hauetan, Espainiako Errege eta ingurukoei buruz esandakoak ikusi eta irakurtzean, pentsatu dut, auzi honek baduela zeresanik.
Iruditzen zait, jendeak ez duela gehiegi sinesten gizakien benetako berdintasunean. Sakonean, zera uste izaten dugu: batzuek besteak baino baliotsuagoak direla, eta horiek badutela hobeto bizitzeko eskubidea.
Bi ideia hauek adierazten dute noraino dauzkagun barneratuta liberalismoaren oinarrian dauden mitoak. Sinestarazten digute, jendartean bi talde daudela: aberastasuna sortzen dutenak, eta besteak, agintari izateko egokiak, eta lanerako eginak; gurtuak izatea merezi dutenak, eta arruntak. Sinestarazten digute, gainera, “baliotsuek” ordainez ondasunen bat jaso behar dutela, egindakoaren truke. Betiko merkatuaren legea, dimentsio bakarreko jendartean.
Atenasko demokrazia aipatzen dugu, sarri, berdintasunari buruz ari garenean, baina ahaztu egiten zaigu “hiritar” haiek, gehienbat, bertako eliteak zirela, eta hortik kanpo esklabotza eta menpekotasuna besterik ez zegoela. Jendarte modernoaren hasieran, ilustratuek Egalité aldarrikatu zuten, baina, aurrekoen antzera, berdintasuna zergak ordaintzen zituzten elite burgesari bakarrik zegokion.
Hogeigarren mendean, sufragio unibertsalarekin, pentsarazi digute denok garela hiritar, baina elite horiek sistema burokratikoaren muturrean, agintzen jarraitzen dute. Geuk uzten diegulako.
Espainian ez zen inoiz iraultzarik egin, eta elite burgesak elite feudalarekin bat egin du. Bikoiztu egin zaigu, zoritxarrez arazoa. Jendartearen laurdenak langabezian dirauen artean, ikusi behar, sistemaren eskaileratan, zenbat lausengatzaile, zurikatzaile dagoen; ikusi behar, zenbat ustezko hiritar dagoen morroi, jopu eta mendeko izateko irrikan.
Harrigarria zenbat jende “ilustratu” dagoen, Erdi Aroko hondakin baten aurrean burua makurtzeko prest, zerbaiten eske belaunikatzeko prest, boterearen bueltan mesederen bat jasotzeko desioan, besterik ezean, leialtasun instituzionala aitzaki.
Esango didazue, orain, euskal jendartea ez dela horrelakoa, gu “desberdinak” garela... Ziur? Nire herriko jaietan, udal agintariek (ordezkari behar luketenak), dotore-dotore jantzita, elizatik udaletxera desfilatzen dutenean, dantzarien agurra jaso eta gero, udal banda entzutera joaten dira. Abesti ezaguna dago errepertorioan, Esklabo zoriontsuak deritzona.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Adimen artifiziala gizakion eremu asko ordezkatzen ari dela badakigu: erosotasuna, abiadura, efizientzia... Mundu kapitalista honen abiadura beharretan, gizakion ahalegina oztopo dela sinetsarazi digute. Gure, klase xumeen, egiteko eta sortzeko aukerak murrizteko erasoak leku... [+]
Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]
Autoestimuak batzuetan gauza intimoa dirudi. Baina autoestimuak zerikusia baldin badu norberak bere buruaz duen irudiarekin, norbere buruari ematen zaion balioarekin, zerikusia izango dute hartu ditzakeen erabakiek ere. Zer balio du erabakirik hartu ezin duen norbaitek? Eta... [+]
Sanmartinak gure baserrietan oso ezagunak dira, txerria hiltzeko garaia baita. Jende askok, ordea, ez du jakingo antzina San Martin egunak nekazaritza urtearen amaiera ezartzen zuela. Eta hori ez zen ahuntzaren gauerdiko eztula. Izan ere, urte amaierarekin etxeko ugazabari... [+]
Aste oso batez aritu gara Collodiren Pinotxoren abenturak liburuaren inguruan, unibertsitateko ikasgelan, Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako irakaslegaiekin. Gure erreferentzia nagusia Galtzagorrik 2011n argitara emandako edizio ederra izan da –hitzaurrea barne, 171... [+]
“Ibiliz ikasten da ibiltzen, eta kantuan kantatzen”. Horixe izan da aste honetako ikasgaietako bat C2ko taldeetan. Helburua ez zen abesten edo oinez ikastea, gerundioa behar bezala erabiltzea baizik. Zer pentsatua eman dit jarduerak, eta irakasten nola ikasten dugun... [+]
Euskararen biziraupena ez da euskaldunok politikaren partidan jokatzen dugun arazo bakarra, baina bai, euskalduntasunaren elementu bereizgarriena den neurrian, gure egoera gehien islatzen duena. Beste esparru batzuetan hainbeste ageri ez dena oso ongi erakusten du. Hasteko,... [+]
Hezkuntzaren Soziologian bada galdera klasiko bat: zertarako existitzen da hezkuntza sistema gizarte batean? Galderari emandako erantzunak ugariak dira, eta aldatuz doaz garaiaren arabera. Baina horien artean nabarmentzekoak ondoko hauek izan ohi dira: eskolak nagusiki... [+]
Vicent Andrés Estellés poetaren hitzak harturik, bat naiz hainbat eta hainbat kasuren artean, eta ez kasu bakan, arraro edo ezohiko bat. Zoritxarrez, ez. Hainbaten artean, bat. Zehazki, Europako Kontseiluaren arabera, eta ibilbide handiko beste erakunde batzuen... [+]
Etxebizitzaren auzia aspalditik datorren egiturazko arazoa da. Giza eskubidea izan behar lukeena, gehienez ere eskubide subjektiboa baino ez da. Iruzurra dela diot instituzio eta alderdi politiko guztiek hitz politak esan arren, ez diotelako muinari heltzen. Egun, enpresa... [+]