Mendukilo, Aralarren bihotzera sarbidea
Hainbat ikerlariren hitzetan lur azpia ikertzeke geratzen den azken kontinentea da. Gaurkoan Mendukilo leizea bisitatuko dugu, Aralarreko mendilerroaren magalean, Larraungo (Nafarroa) bailaran. Lur azpiko altxorrak nahi duen orori erakusteko asmoz, 2005ean zabaldu zuten mundu berezi horretan murgiltzeko sarbidea.
Herensugearen gotorlekurainoko sarbideak 350 metro ditu; bost gelatan dago banatuta, baina egun, fauna eta haitzuloaren kalitatea zaintzeko asmoz, horietako hiru daude zabalik. Ordubete eta erdiko bisitan eguzkiak argiztatutako Artzainzulo gela, eta eguzkitik urrun dauden Laminosin eta Herensugearen gotorlekua –hogei metroko altuera eta 60 metroko luzera– ezagutzeko parada izango du bisitariak. Bisitetan ikusten ez badira ere beste bi gela baditu, esan bezala, Mendukilok; bolumen handiko Gerlariaren gela, eta Intxixuen gotorlekua, beheranzko tutu estua. Horiez gain, Laminosin gelak badu bisitatzen ez den leku bat ere. Baina bisitariak ezagutuko dituen hiru gelek zur eta lur utziko dute, ziur.
Formazio geologiko askok, eta estalaktita eta estalagmitek, uraren bidea erakutsiko diote ikusleari. Batzuk hilda daude, jada urak bertan lanik egiten ez duelako, besteak aldiz bizi-bizirik. Guztiak gertutik ikusten dira, eta horien berezitasunak sortzen ditu lehen harridurak.
Herensugea bidelagun
Horrez gain, kobarekin zerikusia duten kondairak aipatuko dizkigute. Aralarren elezaharreko herensugearen istorioak, konparazio baterako, zer esan handia emango du bidean zehar. Haren ahoa dirudien formazioa baita protagonistetako bat.
Bisita guztia pasabide baten bitartez, argiztapen dinamikoaz lagunduta egiten da, eta eskaileretan gora eta behera arituta kobaren hainbat sekretu ezagutuko ditu bisitariak. Lur azpiak berez dituen zailtasunak erraztuta, nahi duen orok egin ahalko du koban barrena bidea. Bisitarien aurpegietan ikusten da lurraren azpiko sekretuek sortzen duten zirrara. Familiak dira nagusi, eta haurren begiek islatzen dute egokien koba hauen handitasuna. “Mendi barrualde hori zer den oso ongi sentitzen da; zer den iluntasuna, eta zer lasaitasuna. Horrez gain, milioika urtean urak bere lana nola egin duen ere ulertzen da bidean”, dio bisitari batek.
Lasaitasun horretatik ihesi, abentura bila dabiltzanak badute lekua Mendukilon. Soka lodiz lagunduta, kobaren bihotzetik haratago, hesteetara ere iritsi ahalko baitira, koban behera 70 metro eginaz. Lurrazaletik hain urrun dagoen altuera horretara jaitsita, kaskoetan dituzten argiak itzalita, isiltasuna bilatzen dute une batez abentura maite duten horiek; hala, kobazuloaren barrenak entzun eta bizitzeko aukera izaten baitute.
www.mendukilo.com edota 948 396 095 telefonoan.
Irurtzunen jokatu da Nafarroako Eskolarteko Txapelketaren 39. edizioa. Sei bertsolari gaztek hartu dute parte txapelketan, eta horietatik, Arantzako Kattin Madariagak jantzi du txapela. Txapeldunorde, berriz, Kattalin Lizarraga izan da. Biak izanen dira Nafarroako ordezkari... [+]
AINE Noain-Elortzibarreko talde independentea, Harana Gara eta Aldatu Elortzibar egongo dira udalaren agintean, eta azken horretako Luis Mayak hartuko du aginte makila. Martxoaren 31n iragarri zuten mozioa aurkeztuko zutela, UPNren kudeaketaren "noraeza" eta... [+]
Adierazpen askatasuna aldarrikatzeko eta "eskuin erreakzionarioaren ofentsibari aurre egiteko" batuko dira. Egun horretarako Euskal Preso Politikoen alde antolatua zuten hitzaldia eta ekitaldia salatu du UPNk, eta hura zelatatzeko agindu du Espainiako Audientzia... [+]
Goizez Nafarroako zubirik esanguratsuenak jendez beteko ditu Sorionekuak dinamikak. Arratsalderako mobilizazio herritarra deitu dute Iruñeko Kostarapea parketik Alde Zaharreko Takonera parkeraino.
Sarriguren, Tafalla, Noain, Buztintxuri eta Gares herrietako D-PAI ereduko ikastetxeetako familiak kalera aterako dira Hezkuntza Departamentuak foru lege bidez ingeleseko orduak handitu nahi dituela salatzera. Euskarazko murgiltze ereduaren kontrako erabakia dela iruditzen... [+]
UPNk jarritako salaketa bati erantzunez hartu du erabakia auzitegiak. Apirilaren 17an gazte topagunearen baitan Berriozarren antolatutako "Kurdistan eta Euskal Herriko preso politikoen" aldeko ekitaldia da UPNk bertan behera utzi nahi izan duena "terrorismoaren... [+]
Larretxeatarren oinordea da, aizkolari, harri-jasotzaile, txinga-eramale eta, oro har, herri-kirolari handien ondokoa. Patxi du aita; Donato, berriz, osaba. Hasier Larretxea, aldiz, da gizarte langile, da idazle, da homosexual. Harro beharko genuke denok.
Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak deitutako eta ELA, LAB, ESK, CGT, CNT, STEILAS, ETXALDE eta HIRU sindikatuek babestutako manifestazioak Bilbon, Gasteizen, Donostian eta Iruñean izan dira. Bertan, Euskadiko eta Nafarroako gobernuei eskatu diete zerga eta aurrekontu... [+]
Aurtengo Lokizaldeako Euskararen Eguna Murieta herrian ospatu dute, larunbatean, goizean hasi eta ordu txikiak handitu arte. Zita garrantzitsua eta gozagarria da Nafarroako Lizarra ondoko eskualdeko euskaltzaleentzako.
Ezbeharra ostegunean gertatu da eta SOS Nafarroak 16:00 orduak jotzear zirela jaso du haren berri. Medikua, anbulantzia et Foruzaingoa bertarako dira, baina ezin izan dute gizona suspertu eta bertan hil da.
Palestinarekin Elkartasuna plataformaren ekimenez, txirrindularitzarekin lotura duten 70 bat pertsonak eskatu dute talde sionistak ez dezala txapelketan parte hartu, eta lortu dute.
Nafarroako Erriberako Andosilla herrian, sorpresa ugari ematen ari den indusketa arkeologikoa egiten ari dira Aranzadiko arkeologoak eta herritar boluntario taldeak. Resako aztarnategian orain arte oso ezezaguna zaigun Goi Erdi Aroko gizarteak hobeto ulertzeko aztarnak aurkitu... [+]
Iruñeko artzapezpiku Florencio Rosello eta Tuterako gotzain Joseba Segura Nafarroako Elizak immatrikulatutako ondasunak itzultzeko prest azaldu dira epaitegiek hala aginduz gero, baina inmatrikulazioak legezkoak izan direla defendatu dute.
Manifestazio jendetsu batek herriko kaleak zeharkatu ditu, Poliziaren gehiegizko dispositibo batek zainduta, gazteek kudeatutako guneen defentsan eta Gaztetxeak erasoen aurrean defendatzeko. Manifestazioaren amaieran, publiko egin dute iragarpena.