Auzoetxearen garapen prozesua bi urtekoa izan dela kontatu digu auzotar gazte batek: “Egian urteak generamatzan gaztetxerik gabe, eta duela bi urte saiakera egin genuen, baina gaizki atera zen. Orduan gazte asanbladak ez zuen indarrik, baina gaztetxe horren kaleratze azkarraren ostean, antolatu behar ginela ikusi genuen”. Auzolan ekimenak, herrietako garai bateko batzarren sistema berpiztea helburu duen kolektiboak, bilera egin zuen Trintxerpen, eta hara joatea erabaki zuten. Ikusi zuten Egian eta San Pedron potentzial handia zegoela eta proiektu pilotu bana prestatu zituzten bi eremuotako bizitza kolektiboa indartzeko.

Tradizio kolektibo handiko auzoa

“Egia auzoak betidanik eduki du herri izaera sendoa”, dio auzotarrak. “Herri mugimendu asko daude bertan, abertzaleak, feminismoari lotuak, artistikoak, langile mugimendua… Kapitalismoak mugimendu sozial oro zapaltzeko asmoa du eta daudenak bakoitza bere aldetik joan dadin nahiago du, denok elkartuta sinergia sortuko dugulako, eta hori arriskutsua da harentzat”.

Auzoan, bestalde, betidanik eduki dute frustrazio sentimendua espazio publikoaren aferagatik. Alde batetik, gaztetxeak sortzeko eraikinak okupatzerako orduan zapalkuntza handia jasan dute. Bestalde, auzoko kultur etxeak ez du auzotarren ahotsa ordezkatzen, eta administrazioaren nahien arabera kudeatzen da. Frontoia estalia da, eta bertan sartzeko ordaindu egin behar dute. Azkenik, Tabakaleraren eraberritzea elitista iruditzen zaie. “Egia Donostiako erdigunearen luzapen bihurtu nahi dute; Tabakalera horren adibide garbia da. Bertan badute talde bat auzotarren hitza entzuteaz arduratzen dena, baina oraingoz ez dugu emaitzarik ikusi eta mesfidati gaude. Betitik izan dugun herri izaera kendu nahi digute”.

Apurka auzoa berpizten

“Auzolan ekimenaren aholkularitza jarraituz, hiru batzar nagusi eta auzolan ekintza bat antolatu genituen auzo gisa gure etorkizuna eztabaidatzeko”, dio beste egiatar batek. Aurreko saiakera zapuztuen ondoren, idatzizko proiektu bat egin zuten, auzoaren baloreen manifestua, edozeinek argi izan zezan nondik hasi eta zein bide jarraitu nahi zuten. Joxemi Zumalabe fundazioaren laguntza izan zuten horretarako.

Idatzizko proiektua egin bitartean, adin eta alor ugaritako jendea bildu zen batzar horietan, eta askotariko ideiak atera ziren: denbora bankua garatzeko espazioa, tailer feministak, margolaritza edo argazkigintza tailerrak… Proposamen horiek guztiak barnebilduko zituen proiektu moduan, auzoetxearen ideia mahaigaineratu zuten gazte asanbladako kideek. Ordura arte euren helburua gaztetxea sortzea zen, baina auzotar guztien nahiak asetzeko motz geratzen zela ikusi zuten. Egia horren leku bizi eta heterogeneoa izanik, indar guztien metaketa ahalbidetuko zuen espazio bateratua bilatzea ideia ona iruditu zitzaien batzarkideei, besteengandik ikasi eta denek batera helburu kolektiboa garatzeko.

Hasteko, auzolanean, Egiako Plazaundi plaza margotu zuten. Auzotar guztiei luzatu zieten deialdia, eta egun horretan haur, gazte eta zahar aritu ziren plaza denen artean margotzen. Lehen pauso horrekin, Egia auzotarrek kudeaturiko espazioa izan zedin aldarrikatu zuten. “Batzarrak joan, batzarrak etorri, Egiako kolektibo ezberdinetako jendearen artean harreman sendoak sortzen ari zirela ikusten hasi ginen, baita herri mugimenduetan aritu ez den norbanakoekin ere. Auzoko beteranoenek diotenez, duela hamar urtetik ez da horrelako mugimendu bizirik ikusi hemen”.

Auzoetxearen ideia martxan zela, etorkizunerako bidea hauspotzeko leku fisiko baten beharra azaleratu zen. “Gure helburua, hala ere, ez zen auzoaren indar metaketa guztia espazio bakarrean kontzentratzea. Azken finean, kapitalismoari terrenoa jan nahi diogu, eta gero eta espazio libre eta autogestionatu gehiago badaude, are hobeto”. Eraikina xede publikoz okupatzeko zituzten bi bideak aztertu zituzten: bata, udaletxearekin hitzartzea, baldintza batzuen menpe baina legalki; bestea, okupazioari euren kabuz ekitea. Azken hori hautatu zuten.

Dena ez da okupazioan amaitzen

Hainbat eztabaidaren ostean, Egiako auzoetxearentzako eremu fisikoa izan zitekeena aurkitu zuten. Kutxaren Onkologiko zaharrak, aurrezki kutxaren obra soziala zenak, bost urte zeramatzan itxita. Gainera, egiatarren harridurarako, eraikina bota eta luxuzko etxebizitzak egitea zen Kutxaren asmoa. Onkologiko zaharra okupatzea oso zaila izango zela jakin arren, maiatzaren 1ean ekin zioten planari. “Dataren (langileen eguna) eta lekuaren (Kutxaren obra soziala zen eraikina) sinbolismoa kontuan hartuta, bi aldarrikapen egin nahi genituen okupazioarekin: gure proiektuari estatus fisikoa eman eta, Kutxabanken pribatizazioaren aurrean, obra sozialarekin aurpegia nola zuritzen duten salatzea”.

Igaro da maiatzaren 1a, eta okupazioak ordu gutxi batzuk iraun zituen, berehala etorri baitziren ertzain eta udaltzainak bertakoak kaleratzera. “Horrek ez du esan nahi Egiako auzoetxearen proiektua bertan behera gelditu denik, hemendik aurrera zer egin eztabaidatzen ari gara. Gutxienez, ekintzari esker eta hedabideen oihartzunak lagunduta, gure proiektua Donostian eta hiritik harago ere zabaltzea lortu dugu, eta batek daki, agian beste auzo batzuetan gurean bezalako sinergiak biltzen hasiko dira”.

Hilaren 17an beste aldarrikapen jaialdi bat egin dute egiatarrek: auzoko frontoian bildu dira, Egiako espazio pribatuak publiko bihur daitezen aldarrikatzeko, eta etorkizunera begira eman beharreko urratsak eztabaidatzeko.