Prefetaren etxeko lanak
Duela zenbait hilabete, herri hauteskundeetako garaia hasi aitzin, prefetak bi lan hartu zituen bere gain: alde batetik, azken 20 urteetako statu quoa apurtu ondoren ikastolak diru publikoz laguntzeari buruzko zirkularra idatzi, eta bestalde, Ipar Euskal Herrirako gobernantza hautabide batzuk proposatu, frantses gobernuak Lurralde Kolektibitatearen aukera baztertu ondoren. Geroztik hauteskundeek ekarri dituzte sozialistei zafraldia eta abertzaleen gorakada nabarmena. Ondorioz, Manuel Valls lehen ministroa izendatua izan da eta honek gobernu berria osatu du.
Lehen etxeko lana atera berri du prefetak, eta legedi guztia arakatuz gero baieztatu du (hau scoop hau!) ikastola berriak ezin direla eraiki diru publikoarekin. Lokal zaharrak edota “prefabrikatuak” soilik alokatzen ahal zaizkie! Legediaren barnean “aterabide” teknikoak proposatzen saiatu bada ere, haserrea baizik ez du piztu prefetak, oroz gainetik irudikatu baitu mundu osoari askatasun, berdintasun eta eskubideez irakasgaiak eman nahi dituen Frantziaren partetik euskarak merezi duen estimua. Momentu berean Batera plataformak luzatu galdeketari erantzunez, 64 auzapez berri engaiatu dira “herri mailako hizkuntza politika bat plantan ezartzearekin euskarari ezagupen eta bizitza publikoan leku bat aitortuko dizkiona, haren ikasketa, erabilera eta herritarren artean promozioa bultzatuz”.
Lurralde Kolektibitatearekiko atxikimendua dela eta, nabaria da hauteskundeen biharamunean herri handienetan gertatu aldaketa: populazioaren gehiengo zabala ordezkatzen duten auzapezak alde dira gaur egun eta kontrako jarrera aktiboena zuten sektore sozialistak guztiz ahulduak gelditu dira. Bizkitartean, Vallsek bere aurkezpen diskurtsoan frantses instituzioen berrantolaketari buruzko eztabaida ireki du berriz. Bi urte barne sozialisten hirugarren proiektua da eta aldi honetan aldaketa sakonak proposatzen ditu: eskualdeak batu, departamenduetako asanbladak desegin, konpetentzien banaketa zorrotza... Eztabaida luze eta beroak aurreikus daitezke Frantzia osoan, baina dudarik ez da biharko antolaketa instituzionalari begira, azken urteetan egindako lanari esker Ipar Euskal Herriko jendartea prestatuenetariko bat dela politikoki nahiz gogoetaren aldetik. Ikusteko da prefetaren bigarren etxeko lanak jendartea asetu, zatitu ala mobilizatuko ote duen.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Oldarraldia ari du EAEko administrazioa euskalduntzeko erabakien aurka, berriz ere, enegarren aldiz. Oraingoan berrikuntza eta guzti, espainiar epaitegiak eta alderdi eta sindikatu antieuskaldunak elkarlanean ari baitira. Ez dira izan akats tekniko-juridikoak zuzentzeko asmoz... [+]
Igande gaua. Umearen gelako atea itxi du, ez guztiz. Ordenagailu aurrean esertzeko momentua atzeratu nahi du. Ordu asko aurretik. Zazpietan jaiki da, eta, bihar ere, astelehena, hala jaikiko da. Pentsatu gabe ekiten badio, lortu dezake gauak pisu existentzialik ez izatea. Akats... [+]
Naomiren etxeko eskailerak igotzen ari dela datorkion usainak egiten dio memorian tiro. "Ez da sen ona, memoriaren eta emozioaren arteko lotura da. Baldintzapen klasikoa", pentsatzen du Peterrek bere golkorako Intermezzo-n, Sally Rooney irlandarraren azken eleberrian... [+]
Joan den urte hondarrean atera da L'affaire Ange Soleil, le dépeceur d'Aubervilliers (Ange Soleil afera, Aubervilliers-ko puskatzailea) eleberria, Christelle Lozère-k idatzia. Lozère da artearen historiako irakasle bakarra Antilletako... [+]
Aspaldi pertsona oso zatar bat ezagutu nuen, urrun izatea komeni den pertsona horietako bat. Bere genero bereko pertsonengana zuzentzeko, gizonezkoengana, “bro” hitza erabili ohi zuen. Edozein zapaltzeko prest zegoen, bere helburuak lortzeko. Garai hartatik hitz... [+]
2020. urteko udaberrian lorategigintzak eta ortugintzak hartutako balioa gogoan, aisialdi aktibitate eta ingurune naturalarekin lotura gisa. Terraza eta etxeko loreontzietan hasitako ekintzak hiriko ortuen nekazaritzan jarraitu du, behin itxialdia bareturik. Historian zehar... [+]
Hurrengo ariketa egin ezazu zure lantokian, euskaltegian edo gimnasioan:
Altxa eskua Minneapoliseko George Floyd nor den dakizuenok.
Altxa eskua Madrilgo Mame Mbaye nor den dakizuenok.
Altxa eskua Barakaldoko X nor den dakizuenok.
Mame Mbaye manteroa duela zazpi urte... [+]
2022ko ekainaren 7an, Directa-k serie luze bateko lehen polizia infiltratuaren kasua argitaratu zuen. Martxoaren 5ean, Belen Hammad fikziozko izena erreta geratu zen, polizia-argotean dioten bezala. Jada hamar dira Directa, El Salto eta El Diario-k azken hiru urteetan argitara... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]
Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak Datu Zentroen instalazioei ateak irekitzen dizkiete horiek arautzeko legedia sortu aurretik. Bilbao-Arasur Dantu Zentroarekin, bere lehen fasea gauzatuta, eta instalatzea amesten duen Solariaren Datu Zentroarekin, 110.000 m2... [+]